Chữa tuyến giáp khi suy giáp: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị và dự phòng

1. Nguyên nhân gây suy giáp

95% trường hợp suy tuyến giáp có nguyên nhân tiến phát. Đó là các nguyên nhân xuất phát từ chính tuyến giáp, thường gặp nhất là viêm tuyến giáp Hashimoto, tỷ lệ nữ/nam :15 – 20/1 hoặc viêm tuyến giáp bán cấp De Quervain. Điều trị thuốc kháng giáp tổng hợp, phẫu thuật tuyến giáp, Iod 131, interferon, xạ trị vùng cổ và nách cũng là nguyên nhân dẫn đến suy giáp. Các trường hợp bất thường sinh tổng hợp hormon giáp hoặc cung cấp iod không hợp lý, có chất kháng giáp trong thức ăn cũng khiến cho chức năng tuyến giáp suy giảm.

Nguyên nhân thứ phát gây ra suy giáp thường ít gặp hơn, vấn đề bất thường không phải ở tuyến giáp mà là các cơ quan nội tiết lân cận. Tuyến yên bị suy giảm chức năng do u tuyến yên, hoạt tự hoặc do xạ trị vùng đầu – mặt cổ làm giảm kích thích tiết hormon giáp.Rối loạn chức năng vùng dưới đồi làm giảm sản xuất và phóng thích TRH. Bệnh thường phối hợp với bệnh lý tuyến yên.

Còn nguyên nhân đặc biệt gây suy giáp, đó là đề kháng ngoại biên với tác dụng hormon giáp và bất thường thụ thể T4 ở tế bào.

2. Dấu hiệu của suy giáp

Hormon giáp chi phối hoạt động nội tiết của toàn bộ cơ thể. Do đó, hậu quả thiếu hormon giáp ảnh hưởng trên phần lớn tổ chức. Biểu hiện lâm sàng thay đổi từ nhẹ, không triệu chứng đến rõ ràng và nặng, và tùy  thuộc vào tuổi, giới và tốc độ xuất hiện.

Suy giáp được chia làm 2 nhóm:

• Suy giáp tiên phát: Bệnh nhân có triệu chứng suy giáp. TSH tăng và T4 thấp, nguyên nhân tại tuyến giáp.
• Suy giáp cận lâm sàng: Bệnh nhân không có triệu chứng. TSH tăng, T4 bình thường.

Tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để đặt khám trực tuyến với bác sĩ hoặc gọi đến hotline 19003367 để được hướng dẫn sử dụng ứng dụng!

Biểu hiện lâm sàng sớm nhất là giảm tốc độ chuyển  hóa cơ bản với mệt mỏi, sợ rét, tăng cân, rụng tóc, phù ngoại vi, giọng khàn, điếc. Sau đó sự thiếu hụt này ảnh hưởng lên sự tăng trưởng và phát triển, lên sự phát triển và hoạt động hệ thần kinh trung ương, hệ tim mạch, cơ xương khớp, tiêu hóa, sinh dục với:

• Triệu chứng tim mạch: Nhịp tim chậm, hồi hộp, đau vùng trước tim.
• Triệu chứng da, niêm mạc: Da khô, giảm tiết mồ hôi, lưỡi lớn và dày, rụng lông, xanh tái.
• Triệu chứng thần kinh: Lừ đừ, nói chậm, hay quên, rối loạn tâm thần.
• Triệu chứng cơ bắp: Chuột rút.
• Triệu chứng tiêu hóa: Táo bón dai dẳng.

3. Cách điều trị bệnh suy giáp

Mục tiêu của việc điều trị tuyến giáp là làm giảm triệu chứng, đưa nồng độ tSH về mức bình thường và tránh cường giáp do thầy thuốc. Thuốc dùng để điều trị  chính là hormon T4 tổng hợp, có tên là levothyroxine. Điều quan trọng là bác sĩ phải tìm được một liều lượng levo phù hợp để bệnh nhân bình giáp trở lại. Trong thời gian đầu điều trị, bạn sẽ phải tái khám thường xuyên để điều chỉnh liền. Các bác sĩ nội tiết sẽ theo dõi nồng độ TSH thường xuyên để đánh giá điều trị.

Levothyroxine có 2 chế phẩm dạng viên nén và viên nhộng. Các viên thuốc được thiết kế với hàm lượng rất đa dạng, gồm thuốc chính hãng và thuốc biệt dược, cả 2 đều dùng được. Tuy nhiên khi thay đổi hãng bạn cần kiểm tra tại TSH trong vòng 6 tuần để chắc chắn 2 thuốc chúng ta dùng có tác dụng như nhau.

Khởi đầu điều trị với liều 1,6 mcg/kg/ngày. Với người lớn tuổi, bệnh mạch vành, tim mạch khởi đầu bằng 25 – 50 mcg/ngày. Thuốc uống lúc bụng đói, 30 phút trước ăn sáng hoặc 2 tiếng sau bữa ăn cuối cùng, không uống kèm với các thuốc khác. Sau 3 tuần, người bệnh sẽ được các bác sĩ đánh giá mức độ hồi phục bằng triệu chứng và xét nghiệm hormon giáp để tăng hoặc giảm liều phù hợp. Sau khi đạt được bình giáp, bệnh nhân sẽ được giữ nguyên liều điều trị và theo dõi hàng năm.

4. Phòng ngừa bệnh lý tuyến giáp

Có một số cách để phòng ngừa suy giảm chức năng tuyến giáp như sau:

- Xét nghiệm hormon giáp định kỳ hàng năm với người bệnh có anti –TPO tăng mà không có biểu hiện lâm sàng.

- Với phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, tầm soát chức năng tuyến giáp trong 3 tháng đầu thai kỳ.

- Trẻ mới sinh là con của mẹ suy giáp cần được lấy máu gót chân những ngày đầu để kiểm tra bệnh lý tuyến giáp.

- Xét nghiệm hormon giáp ở những cặp vợ chồng vô sinh.

Nhìn chung, suy giáp ảnh hưởng rất lớn đến cơ thể chúng ta. Chẩn đoán suy giáp không khó ở thể điển hình duy nhân khi xuất hiện triệu chứng và biến chứng đồng nghĩa với thiếu hormon giáp nặng. Do đó người bệnh nên có ý thức theo dõi sức khỏe và khám sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng một lần để phát hiện vấn đề sức khỏe nói chung và bệnh lý tuyến giáp nói riêng. 

Cẩm nang IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn các bí quyết khám bệnh tại Hà Nội và Hướng dẫn khám bệnh tuyến trung ương với những thông tin đắt giá và chính xác nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe!