Cách dạy trẻ rối loạn phổ tự kỷ không chỉ đòi hỏi sự kiên nhẫn mà còn cần những phương pháp giáo dục đặc biệt. Việc hỗ trợ trẻ trong quá trình phát triển kỹ năng xã hội và giao tiếp có thể tạo nên những thay đổi tích cực. Để việc dạy trẻ tự kỷ được hiệu quả nhất, các bậc cha mẹ đừng bỏ qua bài viết hữu ích sau đây!
Thường xuyên gọi tên của trẻ
Đối với trẻ rối loạn phổ tự kỷ, việc gọi tên thường xuyên là điều vô cùng cần thiết. Bởi điều này lôi kéo được sự chú ý từ trẻ, từ đó hỗ trợ cho bé nhận ra tên bản thân và tăng phản ứng khi bố mẹ gọi. Khi trẻ đáp ứng lại, bố mẹ nên thưởng cho bé những gì mà con thích. Theo một vòng lặp hàng ngày, bé sẽ dầm hình thành nên thói quen phản xạ nhanh chóng khi được gọi tên.
Giao tiếp bằng mắt với trẻ

Giao tiếp bằng mắt và theo dõi phản ứng của trẻ
Cách dạy trẻ rối loạn phổ tự kỷ tốt nhất đó là giao tiếp bằng mắt. Bằng mọi cách, phụ huynh phải cố gắng nhìn bé nếu bé đang nhìn bạn. Vì đây có thể là dấu hiệu “Cần” của bé và lúc này bạn có thể xây dựng nó thành một câu chuyện để trao đổi với con. Việc này khuyến khích tăng gia nhu cầu của bé và hình thành nên nhiều phản xạ tích cực khác.
Tìm hiểu thêm: Cách điều trị trẻ bị rối loạn phổ tự kỷ theo chuyên gia
Dạy trẻ tự kỷ học cách nghe
Cha mẹ có thể dạy trẻ học cách nghe từ những hành động nhỏ như: chạm vào tai để nghe, chạm vào má để nhìn, gọi tên trẻ… Đặc biệt, trong môi trường của bé hãy giảm bớt tiếng ồn xung quanh, nên giao tiếp tập trung vào các vấn đề liên quan đến thời gian như: lúc tắm, ngủ, ăn… hay hát những bài quen thuộc.
Bên cạnh đó, nên giới thiệu thêm cho trẻ nhiều tiếng động khác nhau. Kết hợp khuyến khích trẻ phối hợp nhảy hoặc múa theo giai điệu. Và đừng quên động viên trẻ mỗi khi trẻ bắt chước thành công một hành động nào đó.
Thu hút sự chú ý khi dạy trẻ

Khi dạy phải thu hút được sự chú ý của bé
Bất cứ lúc nào, bạn cũng cần phải thu hút sự chú ý nhất định khi dạy trẻ. Bằng cách làm những điều mà bé thích thú như: đem món đồ chơi yêu thích cho bé, luôn khen ngợi, nhảy múa, kể chuyện (nếu bé hứng thú)… Song, hãy đặt ra một số câu lệnh đơn giản cho bé làm theo, ví dụ: “đưa đồ đến cho mẹ nào”… Tất cả những điều trên đều giúp trẻ tự kỷ hoàn thiện sự phát triển của hệ thần kinh một cách tốt nhất.
Dạy trẻ bắt chước tạo ra âm thanh
Việc dạy trẻ bắt chước tạo ra âm thanh có thể thông qua nhiều hành động khác nhau, cụ thể:
-
Cho trẻ chơi các trò như: thổi bong bóng, bắt chước âm thanh… giúp trẻ lấy hơi và khuyến khích sử dụng giọng nói.
-
Tập các động tác thay đổi hình dạng môi, thè lưỡi ra. vào… và quan sát trẻ có khả năng bắt chước hay không.
-
Các thao tác như liếm kẹo mút, sử dụng giấy có độ dính cũng khuyến khích trong việc trẻ sử dụng đầu lưỡi.
Giúp trẻ hiểu các cử chỉ

Cách dạy trẻ rối loạn phổ tự kỷ là giúp trẻ hiểu các cử chỉ
Một khi trẻ hiểu được các cử chỉ thì việc tương tác lại với xã hội sẽ trở nên dễ dàng hơn hết. Để làm được điều này, phụ huynh nên tập trung vào các điều như sau:
-
Cố gắng nhấn mạnh và thực hiện cùng 1 cử chỉ trong một tình huống một cách chậm rãi để bé có thể nắm bắt.
-
Sử dụng ngón cái của trẻ để chỉ và dạy những vật mà bé thích thú. Điều này còn giúp ngón tay của bé được linh hoạt hơn.
-
Tập đưa mắt cho bé bằng cách di gần và đưa ra xa một vật mà bé đang chú ý trong tầm nhìn của trẻ.
-
Nắm lấy cánh tay của trẻ và vươn dài chỉ về một phía để bé có thể chạm vào vật mà bé muốn sờ nắm.
Xem thêm: Top 6 địa chỉ khám thần kinh cho trẻ em tốt nhất tại Hà Nội
Dạy trẻ thể hiện bản thân bằng mọi cách
Trẻ rối loạn phổ tự kỷ nên được thoải mái thể hiện bản thân trong mọi tình huống. Bởi vì nó giúp trẻ tự tin và hòa nhập hơn với thế giới bên ngoài. Tuy nhiên để làm được điều này, các bậc phụ huynh cần phải:
-
Không ngại thể hiện các dáng vẻ vui, buồn… trong các tình huống để bé thấy và học theo.
-
Cùng tập thể hiện cảm xúc với bé qua một chiếc gương rồi tạo nhiều biểu cảm khác nhau.
-
Sử dụng các hình ảnh đa dạng biểu cảm và dạy bé cách tìm và nhận diện những khuôn mặt đó.
Dạy trẻ tự kỷ hiểu các từ và ý nghĩa

Dạy trẻ học và hiểu các ý nghĩa
Bên cạnh việc thể hiện những cảm xúc, bố mẹ cần dạy trẻ học các từ và ý nghĩa trong cuộc sống. Đây là cách dạy trẻ rối loạn phổ tự kỷ được nhiều người áp dụng với hiệu quả vô cùng tốt. Ví dụ như:
-
Sử dụng những điều mà bé quan tâm để dạy bé học nghe và nói.
-
Mở rộng vốn từ giao tiếp khi bé chủ động nói “ăn”, mẹ có thể bổ sung thêm “con muốn ăn cơm”. Lâu dần bé sẽ tự hình thành nên khả năng ghép từ và kỹ năng học nói trở nên tốt hơn.
-
Khuyến khích cho bé tự nói khi có nhu cầu, sau đó tạo điều kiện cho bé nói thêm nhiều cụm từ khác nhau. Đồng thời giải thích ý nghĩa cho các hành động và từ ngữ cho trẻ hiểu hơn.
Dạy trẻ tự kỷ hiểu ngôn ngữ
Để giúp trẻ hiểu được các ngôn ngữ, bố mẹ phải thường xuyên quan sát phản ứng của bé trong các tình huống. Nếu có tương tác, hãy cố gắng sử dụng cùng một từ cho một tình huống cho bé hiểu rõ hơn.
Ngoài ra, khi đặt câu hỏi hãy cho bé thời gian suy nghĩ và đưa ra câu trả lời cho riêng mình. Nếu câu trả lời không chính xác, phụ huynh phải chỉnh sửa và giải thích cho bé. Tuy nhiên, phải kết nối các tình huống theo một trình tự nhất định để việc nắm bắt của bé trở nên dễ dàng hơn.
Tập cho trẻ tự kỷ ngồi yên ở một vị trí

Cho bé ngồi yên một vị trí, tránh xao nhãng
Dạy trẻ rối loạn phổ tự kỷ ngồi yên tại một vị trí cần sự kiên nhẫn và kế hoạch cụ thể. Phụ huynh nên tạo ra một môi trường yên tĩnh, ít bị phân tâm, và bắt đầu bằng thời gian ngắn để trẻ làm quen. Thời gian ngồi có thể tăng dần khi trẻ đã quen với việc này. Kết hợp các hoạt động mà trẻ yêu thích khi ngồi yên và sử dụng phần thưởng, lời khen để khuyến khích trẻ sẽ giúp quá trình này diễn ra suôn sẻ hơn.
Tạo nhu cầu cho trẻ rối loạn phổ tự kỷ
Trẻ bị rối loạn phổ tự kỷ thường có hành vi thu hẹp bản thân và ít nhu cầu. Vì vậy phụ huynh cần tạo ra các tình huống để kích thích nhu cầu và tạo cơ hội tương tác cho bé. Để tạo nhu cầu cho trẻ, phụ huynh có thể sử dụng các phương pháp giao tiếp thay thế như hình ảnh hoặc cử chỉ. Đặt trẻ vào các tình huống mà trẻ cần phải yêu cầu sự giúp đỡ hoặc tự chọn giữa hai lựa chọn sẽ giúp phát triển khả năng ra quyết định và thể hiện nhu cầu. Khi trẻ biểu đạt nhu cầu một cách phù hợp, hãy cung cấp phản hồi tích cực ngay lập tức để củng cố hành vi này. Ngoài ra, chia nhỏ các nhiệm vụ cũng là cách hữu hiệu để giúp trẻ phát triển kỹ năng tự quản lý và giao tiếp.
Cho trẻ không gian riêng

Xây dựng một không gian riêng dành cho trẻ
Bất kỳ đứa trẻ nào cũng cần không gian riêng để tự học và suy nghĩ, đặc biệt là trẻ bị tự kỷ. Khi có một quãng thời gian cho riêng mình, bé có thể tự nghiền ngẫm và phân tích các tình huống một cách rõ ràng hơn. Vì vậy, hãy tạo điều kiện hết sức có thể cho một không gian yên tĩnh và riêng tư dành cho bé. Tuy nhiên, phụ huynh không nên thúc ép mà hãy để trẻ tự hoàn thiện theo tốc độ và cách riêng.
Việc dạy trẻ rối loạn phổ tự kỷ là một hành trình dài và đầy thử thách, nhưng với sự kiên nhẫn và áp dụng đúng phương pháp, cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển tốt hơn trong các kỹ năng xã hội và giao tiếp. Hy vọng những gợi ý trong bài viết của IVIE - Bác sĩ ơi sẽ mang lại cho bạn những kiến thức hữu ích trong cách dạy trẻ rối loạn phổ tự kỷ và giúp con đạt được những tiến bộ đáng kể nhất
Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.