Bàn chân bẹt ở người lớn có nguy hiểm không? Cách chữa trị

1. Tình trạng bàn chân bẹt ở người lớn

Hội chứng bàn chân bẹt hay còn gọi là hội chứng bàn chân phẳng, bàn chân bẹt ở người lớn khác biệt so với bàn chân bình thường ở chỗ không có vết lõm ở phần đế, bàn chân sẽ hoàn toàn phẳng, làm cho mũi chân có xu hướng hướng ra ngoài khi di chuyển.

Các dạng bàn chân bẹt bao gồm:

• Bàn chân bẹt linh hoạt: Đây là dạng phổ biến nhất của bàn chân bẹt. Nó thường xuất hiện từ khi trẻ còn nhỏ, thường không có triệu chứng rõ ràng. Vòm bàn chân của người bệnh sẽ biến mất khi đứng hoặc chân chạm đất hoàn toàn, nhưng có thể tái xuất hiện khi nhấc chân lên khỏi mặt đất.

• Bàn chân bẹt cứng: Nguyên nhân chính gây ra dạng này là việc gân gót (Achilles) co lại quá ngắn. Khi người bệnh đi bộ hoặc chạy, có thể gây đau và khó chịu.

• Rối loạn chức năng gân chày sau: Đây là dạng thường gặp ở người lớn. Tình trạng này xảy ra khi các gân kết nối cơ bắp chân và mặt trong của mắt cá chân bị chấn thương, rách hoặc sưng.

Dấu hiệu nhận biết bàn chân bẹt ở người lớn

Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết bàn chân bẹt ở người lớn:

• Đau nhức ở bàn chân và khớp, có thể lan tới mắt cá chân, vòm bàn chân, bắp chân, đầu gối, hông và cẳng chân.

• Mệt mỏi ở chân.

• Cổ chân có xu hướng vẹo vào trong.

• Giày dép bị mòn không đều hoặc mòn nhanh hơn ở một bên.

• Gặp khó khăn khi đi lại hoặc chạy bộ.

• Cảm giác nóng rát hoặc sưng tấy ở bàn chân.

• Xuất hiện các vết chai sần ở gan bàn chân.

Bạn có thể bắt đầu kiểm tra có mắc hội chứng bàn chân bẹt ở người lớn tại nhà bằng những cách sau:

• Làm ướt bàn chân bằng nước trắng hoặc nước có màu, sau đó đặt bàn chân lên tờ giấy trắng, tờ bìa hoặc phần gạch ngoài sân để tạo dấu chân rõ ràng. Nếu thấy dấu in của toàn bộ bàn chân trên bề mặt in, có khả năng bé đã mắc chứng bàn chân bẹt. Nếu dấu in có một khoảng trống nhỏ hình vòm cong, bạn có thể yên tâm.

• Kiểm tra bằng cách dẫm chân lên cát. Nếu cát lún và in hình bàn chân có đường cong, bé không mắc chứng bàn chân bẹt. Ngược lại, nếu in được cả bàn chân xuống cát, đó có thể là dấu hiệu của bàn chân bẹt.

• Đứng trên mặt phẳng, sau đó dùng ngón tay đặt dưới gan bàn chân. Nếu ngón tay không thể luồn vào được, có khả năng bé đã bị bàn chân bẹt.

Xem thêm: 5 Dấu hiệu bàn chân bẹt ở trẻ dễ nhìn thấy bằng mắt thường

2. Nguyên nhân gây ra bàn chân bẹt ở người lớn

• Bệnh huyết áp và tiểu đường.

• Sự chênh lệch rõ rệt ở hai chân có thể dẫn đến hội chứng bàn chân bẹt.

• Viêm khớp dạng thấp hoặc viêm đa khớp dạng thấp.

• Cột sống bị cong vẹo.

• Sử dụng giày dép không phù hợp hoặc đứng quá lâu khiến bàn chân bị nén lại, tăng áp lực lên cơ vòm.

• Một số người có cấu trúc xương và cơ bẩm sinh khiến họ dễ bị bàn chân bẹt hơn.

Bàn chân bẹt ở người lớn có thể xuất hiện trong thời kỳ mang thai

Hội chứng bàn chân bẹt cũng có thể xuất hiện trong thời kỳ mang thai. Điều này có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn do cơ thể tăng cường sản xuất elastin, làm tăng tính đàn hồi của da và các mô liên kết. Nếu phụ nữ mang giày cao gót trong khi mang thai, vòm bàn chân sẽ yếu đi, dễ dẫn đến tình trạng bàn chân bẹt.

3. Bàn chân bẹt ở người lớn có nguy hiểm không?

Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng bàn chân bẹt ở người lớn có thể làm biến dạng cấu trúc xương khớp, dễ dẫn đến các vấn đề sức khỏe như:

Viêm khớp mắt cá chân

Mắt cá chân là một trong những bộ phận bị ảnh hưởng trực tiếp bởi phản lực từ mặt đất khi vòm chân không phát triển bình thường. Nếu tình trạng này kéo dài, nó có thể gây tổn thương khớp và các mô mềm xung quanh, dẫn đến viêm.

Thoái hóa khớp gối

Phần lớn các trường hợp thoái hóa khớp gối chủ yếu do tuổi tác. Tuy nhiên, đôi khi bệnh lý này có thể phát sinh do hội chứng bàn chân bẹt. Ở người mắc chứng này, xương cổ chân có xu hướng xoay vào trong hoặc ra ngoài, ảnh hưởng đến các cấu trúc xương khớp khác, bao gồm cả khớp gối. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể tiến triển và gây thoái hóa khớp gối ngay cả ở người trẻ.

Bàn chân bẹt ở người lớn gây thoái hóa khớp gối

Cong vẹo cột sống

Tình trạng bàn chân bẹt có thể làm biến dạng cấu trúc xương, gây ảnh hưởng đến cột sống. Điều này có thể dẫn đến sự phát triển bất thường của cột sống, dần dần khiến nó bị cong vẹo. Theo thời gian, cột sống cong vẹo có thể gây khó khăn trong công việc và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.

Một số vấn đề ít gặp khác

Ngoài các vấn đề như cong vẹo cột sống, đau khớp gối, người bệnh bàn chân bẹt nếu không điều trị kịp thời cũng có thể đối mặt với các rủi ro sức khỏe như biến dạng ngón chân cái, ngón chân hình búa, viêm cân gan chân, viêm gân Achilles và viêm bao hoạt dịch ngón cái.

Ngoài ra, dáng đi tổng thể của người bệnh cũng thay đổi rõ rệt khi bàn chân không phát triển đúng cách. Tình trạng này có thể gây tổn thương tâm lý của người bệnh, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ hoặc những người nhạy cảm với ý kiến của những người xung quanh.

4. Khi nào người lớn bị bàn chân bẹt cần đi khám bác sĩ

Khi phát hiện các triệu chứng bất thường hoặc dấu hiệu sau đây, bệnh nhân cần đến cơ sở khám chữa bệnh để được bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán:

• Đau ở bàn chân, gót chân, mắt cá chân hoặc vòm bàn chân.

• Sưng tấy ở bên trong của bàn chân hoặc mắt cá chân.

• Khó khăn trong việc đi lại, thay đổi dáng đi, hoặc cảm thấy mệt mỏi sau khi đứng hoặc đi bộ trong một khoảng thời gian ngắn.

• Có tiền sử gia đình về các vấn đề liên quan đến bàn chân hoặc các rối loạn xương khớp.

• Không có cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp tự chăm sóc tại nhà.

Khi nào người lớn bị bàn chân bẹt cần đi khám bác sĩ

Tham khảo: 8+ Phòng khám xương khớp gần đây, khám ngoài giờ

5. Cách điều trị bàn chân bẹt ở người lớn

Phương pháp điều trị bàn chân bẹt phụ thuộc vào độ tuổi của người bệnh. Bác sĩ thường ưu tiên các phương pháp bảo tồn, không xâm lấn. Tuy nhiên, đối với các trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật có thể được khuyến khích để ngăn ngừa các biến chứng liên quan. Dưới đây là các phương pháp điều trị bàn chân bẹt ở người lớn:

Cách cải thiện bàn chân bẹt tại nhà

Người mắc hội chứng bàn chân bẹt ở người lớn có thể thực hiện một số bài tập đơn giản tại nhà như sau:

Co giãn gót chân

• Đứng thẳng, hai chân rộng bằng vai, hai tay đặt nhẹ lên hông hoặc chống lên tường.

• Đưa chân trái lên phía trước và bước chân phải về sau. Lưu ý giữ gót chân luôn tiếp xúc với mặt đất.

• Khuỵu đầu gối của chân trái xuống và hạ thấp trọng tâm của cơ thể về phía trước cho đến khi cảm thấy căng ở mặt sau của bắp chân và gân Achilles. Đảm bảo giữ cho cột sống thẳng trong suốt quá trình tập luyện.

• Duy trì tư thế này trong 30 giây rồi quay trở lại vị trí ban đầu.

• Lặp lại bài tập này thêm 3 lần nữa, sau đó đổi sang chân còn lại để thực hiện.

Lăn chân với bóng tennis hoặc golf

• Ngồi vững trên ghế và đặt một quả bóng tennis hoặc golf dưới lòng bàn chân trái.

• Sử dụng chân để lăn bóng và tập trung vào khu vực vòm bàn chân. Đảm bảo giữ cho tư thế ngồi thẳng lưng.

• Thực hiện thao tác này liên tục trong khoảng 2 – 3 phút, sau đó đổi bóng sang chân phải và lặp lại bài tập.

Lăn chân với bóng tennis hoặc golf giúp cải thiện bàn chân bẹt tại nhà

Nâng vòm bàn chân

• Đứng thẳng người, hai chân rộng bằng vai.

• Dời trọng lượng cơ thể lên phần ngoài rìa bàn chân để nâng vòm bàn chân lên cao nhất có thể. Đảm bảo rằng các ngón chân luôn tiếp xúc với mặt đất trong suốt quá trình luyện tập.

• Lặp lại động tác này từ 10 đến 15 lần.

• Thực hiện toàn bộ bài tập này thêm 1 – 2 lần nữa.

Tập luyện cơ bắp chân

• Bắt đầu với tư thế đứng thẳng, hai tay đặt lên hông.

• Nhóm người lên hết mức có thể. Nếu cần, bạn có thể dùng ghế hoặc tường để giữ thăng bằng cơ thể.

• Giữ yên tư thế nhón trong 5 giây, sau đó hạ gót chân xuống như cũ.

• Thực hiện bài tập này từ 2 đến 3 đợt, mỗi đợt lặp lại từ 10 đến 15 lần.

• Sau đó, bắt đầu với tư thế nhón và thực hiện thao tác nhón gót nhanh và hạ gót trong 30 giây.

Nâng vòm bàn chân với bục

• Bắt đầu bằng tư thế hai chân đứng vững trên bục.

• Chân trái lùi về sau với khoảng cách một bước so với chân phải. Đảm bảo rằng gót chân trái nằm ngoài rìa bục.

• Khuỵu đầu gối của chân phải xuống và hạ thấp cơ thể theo đó. Giữ đầu gối của chân trái yên nguyên trong suốt quá trình này, đồng thời sử dụng ngón chân trái để giữ thăng bằng khi hạ thấp cơ thể.

• Nhón gót chân phải lên hết mức có thể và sau đó từ từ hạ xuống.

• Lặp lại động tác này từ 10 đến 15 lần, sau đó đổi chân và thực hiện lại.

Nâng vòm bàn chân với bục cải thiện bàn chân bẹt

Điều trị bàn chân bẹt bằng can thiệp y tế

Điều trị nội khoa

• Dùng thuốc: Người bệnh có thể được chỉ định sử dụng các loại thuốc giảm đau kê toa như thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs).

• Dụng cụ chỉnh hình: Người bệnh có thể được chỉ định sử dụng dụng cụ chỉnh hình trong vài tuần hoặc vài tháng. Phương pháp này giúp bàn chân thích nghi với những thay đổi, đồng thời hạn chế cảm giác đau và khó chịu. Sau thời gian xác định được dụng cụ chỉnh hình phù hợp, một số trường hợp có thể cần sử dụng dụng cụ suốt đời.
• Tập vật lý trị liệu: Bác sĩ hoặc kỹ thuật viên vật lý sẽ hướng dẫn người bệnh thực hiện một số bài tập bàn chân, giúp tăng sự linh hoạt và sức mạnh của vòm bàn chân. Các kỹ thuật bao gồm:
  • Thể dục dụng cụ ở bàn chân: Người bệnh có thể xếp đồ vật bằng ngón chân, nhặt viên bi bằng ngón chân và viết số lên cát bằng ngón chân cái.
  • Bài tập kéo căng người: Những động tác kéo căng người giúp kéo dài cơ bắp ở chân và gân gót chân, cải thiện tình trạng căng cứng gân khi di chuyển.
  • Tư thế yoga chó úp mặt (downward facing dog): Bài tập yoga này giúp kéo dài và tăng cường cơ bắp ở chân, gân gót chân của người bệnh.
  • Massage trị liệu: Người bệnh đặt một quả bóng mềm ở dưới lòng bàn chân và dùng lòng bàn chân để lăn nhẹ. Phương pháp này cải thiện độ linh hoạt ở chân, hỗ trợ giảm đau nhức ở bàn chân.

Điều trị bàn chân bẹt bằng can thiệp y tế

Điều trị ngoại khoa

Đối với những trường hợp bàn chân bẹt ở người lớn không đáp ứng được với phương pháp điều trị nội khoa hoặc những triệu chứng ngày càng nghiêm trọng, bác sĩ có thể khuyên người bệnh phải phẫu thuật. Phương pháp này có thể giảm đau, tái tạo lại vòm bàn chân và cải thiện hoạt động chung của bàn chân.

Triệu chứng đau do bàn chân bẹt gây ra thường khác nhau, do đó không có một phương pháp phẫu thuật chung cho tất cả các trường hợp. Quyết định về phương pháp phẫu thuật thường dựa trên đánh giá của bác sĩ và kinh nghiệm chuyên môn. Tuỳ thuộc vào độ tuổi, mức độ triệu chứng và mức độ biến dạng cấu trúc của bàn chân, hai phương pháp phẫu thuật phổ biến bao gồm:

• Phẫu thuật tái tạo bàn chân: Phương pháp này nhằm tái tạo hoặc đặt lại gân, cơ, xương và hợp nhất các khớp để hỗ trợ cấu trúc bàn chân trở nên gần như bình thường nhất có thể.

• Phẫu thuật chỉnh, kéo dài và ghép xương: Bác sĩ có thể thực hiện bắt vít hãm xương sên, kéo dài xương gót bằng ghép xương, hoặc cắt và ghép xương từ vùng khác của bàn chân để hỗ trợ tái tạo vòm bàn chân và điều chỉnh tình trạng bàn chân bẹt.

Các phương pháp phẫu thuật bàn chân bẹt ở người lớn có thể giúp cải thiện triệu chứng một cách hiệu quả và gần như dứt điểm với bàn chân bẹt. Sau khi phẫu thuật, người bệnh cần duy trì thực hiện các bài tập phục hồi chức năng để đạt được sự phục hồi tối đa.

Phương pháp phẫu thuật bàn chân bẹt ở người lớn

Tuy nhiên, phẫu thuật cũng có thể gây ra một số biến chứng hiếm gặp như nhiễm trùng trong ổ khớp, nhiễm trùng vết mổ, hiện tượng thải ghép xương, hạn chế sự di chuyển của mắt cá chân, sự hồi phục không đúng cấu trúc giải phẫu hoặc đau dai dẳng ở bàn chân. Vì vậy, khi được chỉ định phải tiến hành điều trị ngoại khoa, người bệnh nên chọn các cơ sở y tế uy tín với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và sử dụng trang thiết bị hiện đại để giảm thiểu rủi ro.

Ngoài ra, để đặt lịch khám với bác sĩ chuyên khoa xương khớp, bạn nên sử dụng ứng dụng chăm sóc sức khỏe IVIE - Bác sĩ ơi. Ứng dụng kết nối với hàng trăm cơ sở y tế và hàng nghìn bác sĩ giàu kinh nghiệm trên toàn quốc, bao gồm Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện E, Bệnh viện Thu Cúc, và nhiều nơi khác. 

Trên đây là giải đáp thắc mắc về bàn chân bẹt ở người lớn mà IVIE - Bác sĩ ơi gửi đến bạn. Nếu muốn đặt lịch khám, hoặc tư vấn bệnh nhi khoa, hãy liên hệ qua số hotline: 1900 3367 để được hỗ trợ nhanh chóng.

Miễn phí chat riêng với bác sĩ trên ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi

Tải app

1900 3367

Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.