Bệnh cơ tim do rượu: Chẩn đoán và điều trị

1. Cơ chế bệnh sinh

Bệnh cơ tim do rượu có cơ chế tổn thương vẫn còn chưa rõ ràng và hiện vẫn còn chưa được hiểu hết. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã xác định được nguyên nhân ảnh hưởng tới chức năng tim là do thành phần chính của rượu, ethanol và các chất chuyển hóa của nó khi vào trong cơ thể. Trong số đó, acetaldehyde là chất chuyển hóa được biết tới nhiều nhất và đã được chứng minh tác động có hại thông qua một số cơ chế nhất định. Chất này được giải thích là gây rối loạn chức năng cơ tim thông qua các ảnh hưởng ở mức tế bào, nhờ vào việc tác động tới suy giảm chức năng ty thể, tổn thương oxy hóa và suy yếu nội môi.
Bên cạnh đó, một số cơ chế được đề xuất để giải thích nguyên nhân tổn thương cơ tim và gây ra bệnh cơ tim do rượu thông qua việc hấp thụ trực tiếp hoặc gián tiếp ethanol và các chất chuyển hóa bao gồm: 

(1) Tác dụng trực tiếp lên cơ tim gây thúc đẩy nhanh quá trình lão hóa và chết theo chương trình, từ đó dẫn đến mất tế bào cơ và co thắt cơ tim do tăng nhu cầu oxy vì giảm hoạt động. 

(2) Thiếu hụt thành phần dinh dưỡng, cụ thể là thiamine. 

(3) Đôi khi có thể do tác dụng có hại của phụ gia được thêm vào trong quá trình chế biến rượu, cụ thể là coban.

Cơ chế tổn thương tim do rượu, chủ yếu biến đổi từ mức độ tế bào và ảnh hưởng tới nhiều hệ cơ quan khác nhau, trong đó có hệ miễn dịch

2. Tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh cơ tim do rượu

Chẩn đoán bệnh cơ tim do rượu, được khuyến cáo của các hội Tim mạch trên thế giới hiện tại cho phép chẩn đoán người bệnh mắc bệnh cơ tim do rượu khi có đủ 3 tiêu chí sau đây:
- Lạm dụng rượu > 80g mỗi ngày trong khoảng thời gian ít nhất 5 năm.
- Có các dấu hiệu điển hình của bệnh cơ tim giãn trên cả siêu âm và hoặc cộng hưởng từ / cắt lớp vi tính (nếu siêu âm tim không đủ độ nhạy và đặc hiệu để chẩn đoán) bao gồm: 

• Thất trái giãn. Tiêu chuẩn này được định nghĩa là thể tích hoặc kích thước thất trái cuối kỳ tâm trương lớn hơn 2 độ lệch chuẩn trên mức bình thường (dựa theo số liệu của hội siêu âm tim Hoa Kỳ là LVDD > 58,4 mm ở nam và > 52,2mm ở nữ) 

• Giảm chức năng tâm thu thất trái. Cụ thể là phân suất tống máu thất trái LVEF dưới mức bình thường. Tùy thuộc sự khác nhau theo nghiên cứu, phương pháp đo đạc, chẩn đoán và yếu tố đặc điểm dân số, ngưỡng chỉ số LVEF <50% được coi là có giảm chức năng tâm thu thất trái.

Tổn thương đặc trưng vẫn là sự giãn của các buồng tâm thất và cả tâm nhĩ

-  Không ghi nhận được bất kỳ nguyên nhân nào khác giải thích sự giãn buồng tim và giảm chức năng tâm thu thất trái. Các nhóm nguyên nhân này bao gồm: suy tim do tăng huyết áp, bệnh van tim, bệnh mạch vành. Cần chụp mạch vành để loại trừ vì lạm dụng rượu cũng là một yếu tố nguy cơ cao gây ra bệnh lý này. 

Rượu bia nói riêng và đồ uống có cồn nói chung ảnh hưởng tới hệ tim mạch ở nhiều mức độ khác nhau

Tổng đài tư vấn và đặt lịch khám thận- tiết niệu tại các bệnh viện tuyến trung ương, phòng khám uy tín hoặc Tải ứng dụng Bác sĩ ơi - IVIE - Bác sĩ ơi để xem thông tin các CSYT và đặt lịch chủ động hơn!

1900 3367

3. Điều trị bệnh cơ tim do rượu

Bệnh cơ tim do rượu nói riêng và người bệnh mắc bệnh cơ tim giãn nói chung đều bao gồm 3 vấn đề:

• Giảm tỷ lệ tử vong

• Ngăn chặn nguy cơ tái nhập viện do các đợt cấp suy tim.

• Cải thiện chất lượng cuộc sống, triệu chứng lâm sàng.

Điều trị bệnh cơ tim do rượu sử dụng 3 nhóm thuốc bắt buộc gồm: ức chế men chuyển (ức chế thụ thể nếu không dung nạp hoặc chống chỉ định với ức chế men chuyển), chẹn beta giao cảm (khi tình trạng suy tim cấp đã ổn định), lợi tiểu kháng aldosterone.

Điều trị giảm triệu chứng dựa vào lợi tiểu quai (furosemid) và tăng sức co bóp cơ tim nhờ digoxin.

Digoxin và lợi tiểu quai furosemid có hiệu quả trong cải thiện triệu chứng cho người bệnh mắc bệnh cơ tim giãn nói chung và bệnh cơ tim do rượu nói riêng

Xem thêm: Danh sách bác sĩ khám phẫu thuật tim mạch, lồng ngực giỏi - Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức

4. Tiên lượng 

Người bệnh mắc bệnh cơ tim do rượu tiên lượng phụ thuộc rất nhiều vào việc có tiếp tục sử dụng rượu hay không và mức độ sử dụng như thế nào. Nếu sử dụng rượu nói riêng và cồn nói chung ở một mức nhất định sẽ có ích với tim mạch và có thể đem lại tiên lượng tốt hơn, ngược lại người bệnh tiếp tục lạm dụng ở mức cao dẫn đến tiên lượng xấu hơn cả. Ngoài ra, cung cấp vitamin B1 và folate cũng góp phần cải thiện tình trạng bệnh do người bệnh mắc bệnh cơ tim do rượu thường thiếu vitamin B1. 

IVIE - Bác sĩ ơi - Nền tảng đặt lịch khám bệnh online hàng đầu tại Việt Nam, giúp kết nối người bệnh với hệ thống bệnh viện tuyến trung ương, bệnh viện tư hàng đầu, phòng khám uy tín trên cả nước.