Viêm tinh hoàn do quai bị và biến chứng vô sinh trên nam giới

1. Triệu chứng bệnh 

Theo diễn tiến thông thường của quai bị, viêm tinh hoàn có thể xảy ra sau khi bệnh biểu hiện tại tuyến nước bọt khoảng 4 – 7 ngày. Bệnh nhân có thể sốt cao 39 – 40 độ, đau tinh hoàn, đỏ và phù nề. Đặc biệt, nếu sờ nắn vào tinh hoàn, người bệnh sẽ rất đau. Một số trường hợp có thể kèm theo tràn dịch màng tinh hoàn khiến vùng bìu của người bệnh sưng to, ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt hằng ngày.

Sau giai đoạn cấp tính, ở giai đoạn hồi phục, một số bệnh nhân có thể có biến chứng teo nhỏ tinh hoàn (một hoặc cả 2 bên). Tinh hoàn kích thước nhỏ hơn bình thường, mật độ mềm. Ở khoảng thời gian tiếp theo, tự bản thân người bệnh cũng có thể cảm thấy rõ nét sự suy giảm trong khả năng tình dục của mình: giảm ham muốn, rối loạn chức năng tình dục từ nhẹ đến nặng, đặc biệt là suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, dẫn đến hậu quả vô sinh nam về sau này.

Tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để Hỏi bác sĩ MIỄN PHÍ, gửi câu hỏi hoàn toàn ẩn danh, bạn sẽ nhận được sự tư vấn nhanh nhất từ các chuyên gia y tế hàng đầu của tất cả các chuyên khoa!

2. Những điểm cần lưu ý khi điều trị viêm tinh hoàn do quai bị

Cũng như nhiều bệnh lý do virus khác gây nên, không có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh quai bị, các biện pháp hiện nay chủ yếu là điều trị triệu chứng, hỗ trợ nâng cao thể trạng của người bệnh và để cơ thể tự hồi phục. Biến chứng nguy hiểm nhất của viêm tinh hoàn do quai bị là teo tinh hoàn. Mặc dù chỉ khoảng 1% số bệnh nhân có viêm tinh hoàn bị teo tinh hoàn về sau, nhưng biến chứng này có thể dẫn đến vô sinh nam, vì vậy, ngay trong giai đoạn cấp tính, bệnh cần được điều trị tích cực và theo dõi sát để tránh để lại hậu quả về sau. 

Đối với bệnh nhân, cần tuân thủ theo các hướng dẫn sau để tránh làm nặng nề thêm tình trạng viêm tinh hoàn:

• Nằm nghỉ ngơi tại giường, hạn chế vận động và các va chạm vào tinh hoàn
• Không sờ nắn tinh hoàn nhiều vì có thể làm tình trạng viêm nặng nề hơn
• Mặc quần lót hoặc sử dụng băng vải treo bìu và tinh hoàn lên cao, tránh va đập 
• Sử dụng thuốc chống viêm và giảm đau theo chỉ định của bác sĩ

Sau giai đoạn cấp tính, cần kiểm tra sức khỏe nam giới định kỳ 6 – 12 tháng tại các cơ sở chuyên khoa Nam học để phát hiện sớm biến chứng và điều trị kịp thời.

3. Phòng bệnh 

Virus quai bị lây truyền qua giọt bắn và đường hô hấp là chủ yếu, vì vậy, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh, và đeo khẩu trang khi ở nơi công cộng là các biện pháp hữu hiệu để phòng tránh lây lan bệnh.

Ngoài ra, hiện nay đã có vắc xin phòng bệnh quai bị và được đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia (mũi tiêm chung Sởi – Quai bị - Rubella), bắt đầu được tiêm cho trẻ từ 12 – 14 tháng tuổi, tiêm nhắc lại khi trẻ 4 – 6 tuổi. Đối với người lớn, chỉ cần tiêm một liều duy nhất để phòng bệnh. Tiêm phòng vắc xin là biện pháp hiệu quả nhất để làm giảm tỉ lệ mắc quai bị nói chung cũng như biến chứng viêm tinh hoàn nói riêng trong cộng đồng. 

Tóm lại, mặc dù gặp phải với tỉ lệ không cao, nhưng biến chứng teo tinh hoàn sau quai bị lại để lại hậu quả nặng nề đối với khả năng sinh sản của nam giới sau này. Tiêm phòng vắc xin là biện pháp dự phòng hiệu quả nhất đối với căn bệnh này. Ngoài ra, người bệnh cần đến khám tại các cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị nếu không may mắc bệnh, tuyệt đối không tự ý điều trị theo các phương pháp cổ truyền không rõ nguồn gốc, có thể để lại di chứng về sau này.

Cẩm nang IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn các bài viết Y học thường thức và Hướng dẫn khám bệnh với những thông tin tin cậy, chính xác và dễ hiểu nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn khỏe mạnh!