Xuất huyết dạ dày: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị kịp thời

Xuất huyết dạ dày là gì?

Cơ chế xuất huyết dạ dày

Xuất huyết dạ dày là tình trạng máu chảy từ mạch máu ở niêm mạc hoặc thành dạ dày vào trong lòng dạ dày, thuộc nhóm chảy máu tiêu hóa trên. Máu có thể theo thức ăn xuống ruột hoặc thoát ra ngoài qua nôn, đi ngoài. Nguyên nhân thường do tổn thương niêm mạc, vỡ mạch máu hoặc tăng áp lực mạch. Đây là tình trạng cấp cứu, cần xử lý kịp thời để tránh mất máu và biến chứng.

Triệu chứng cảnh báo sớm và dấu hiệu nguy hiểm

1900 3367

Triệu chứng nguy hiểm của xuất huyết dạ dày là gì?

Triệu chứng của xuất huyết dạ dày có thể diễn tiến âm thầm hoặc xuất hiện đột ngột, tùy thuộc vào mức độ chảy máu và nguyên nhân:

• Đau vùng thượng vị: Máu thoát ra do tổn thương niêm mạc dạ dày thường gây đau âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng thượng vị, có thể lan ra sau lưng. Đây là dấu hiệu cần lưu ý vì có thể cảnh báo tình trạng nghiêm trọng.

• Da tái nhợt, thiếu sức sống: Mất máu khiến cơ thể suy nhược, mệt mỏi, da và niêm mạc nhợt nhạt. Nguyên nhân thường liên quan đến loét dạ dày, viêm, ung thư hoặc nhiễm trùng.

• Buồn nôn, nôn ra máu: Ban đầu người bệnh có thể đầy bụng, khó chịu, sau đó nôn ra thức ăn lẫn máu tươi hoặc máu đen. Nếu nôn nhiều máu hoặc tái diễn liên tục, cần cấp cứu ngay.

• Đi ngoài phân đen hoặc lẫn máu: Phân đen như bã cà phê, mùi khẳn đặc trưng là dấu hiệu máu đã bị tiêu hóa trong ruột. Trường hợp máu ra nhiều, phân có thể lẫn máu đỏ tươi.

• Dấu hiệu thiếu máu: Xuất huyết kéo dài dễ gây hoa mắt, chóng mặt, tụt huyết áp, mệt mỏi, vã mồ hôi - biểu hiện của sốc mất máu. Người bệnh cũng thường chán ăn, sụt cân, thiếu dinh dưỡng.

• Mệt mỏi, khó thở: Thiếu máu làm cơ thể yếu, khó thở, thở dốc và có thể ngất xỉu. Đây là tình trạng nguy hiểm cần được khám và xử trí kịp thời.

Tham khảo thêm: Nhận biết dấu hiệu chảy máu dạ dày cấp và mạn tính

Nguyên nhân thường gặp

Nguyên nhân phổ biến gây xuất huyết dạ dày

1900 3367

Nguyên nhân gây xuất huyết dạ dày khá đa dạng, thường liên quan đến bệnh lý, thói quen sinh hoạt hoặc yếu tố khác. Một số nguyên nhân phổ biến gồm:

• Bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng: Đây là nguyên nhân thường gặp nhất, chiếm hơn 40% ca bệnh. Các vết loét trên niêm mạc dạ dày và ruột non nếu bị axit ăn mòn sâu có thể làm vỡ mạch máu, gây chảy máu. Trường hợp nhẹ, máu có thể tự cầm; nhưng nếu loét sâu vào động mạch, máu sẽ chảy ồ ạt, cần cấp cứu ngay.

• Uống nhiều bia rượu: Rượu bia làm tổn thương và tăng tính thấm của niêm mạc dạ dày, dễ gây viêm loét và chảy máu.

• Lạm dụng thuốc giảm đau chống viêm: Các thuốc NSAIDs (như ibuprofen, diclofenac) hoặc aspirin có thể gây kích ứng, làm mỏng và loét niêm mạc, dẫn đến xuất huyết.

• Vỡ giãn tĩnh mạch thực quản - dạ dày - tá tràng: Thường gặp ở người bị xơ gan hoặc tăng áp tĩnh mạch cửa. Khi máu bị ứ lại, các mạch máu nhỏ sẽ phình to và dễ vỡ, gây chảy máu nhiều, có thể đe dọa tính mạng.

• Hội chứng Mallory-Weiss: Là vết rách ở chỗ nối thực quản và dạ dày, thường do nôn nhiều (sau uống rượu hoặc nghén). Bệnh có thể tự khỏi sau khoảng 10 ngày, nhưng vẫn cần theo dõi nếu chảy máu nhiều.

• Nguyên nhân khác: Một số trường hợp hiếm hơn do ung thư dạ dày, ung thư thực quản, dị dạng mạch máu hoặc phình mạch (như tổn thương Dieulafoy).

Xuất huyết dạ dày có nguy hiểm không?

Xuất huyết dạ dày vô cùng nguy hiểm ở người già

Xuất huyết dạ dày là tình trạng nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.

Ở giai đoạn sớm, lượng máu chảy thường ít, đôi khi chỉ phát hiện qua xét nghiệm (như xét nghiệm máu ẩn trong phân). Người bệnh có thể chỉ thấy mệt mỏi, phân sẫm màu hoặc lẫn máu khi đi vệ sinh.

Nếu không điều trị, tình trạng sẽ nặng dần, máu chảy nhiều và liên tục hơn, gây hoa mắt, chóng mặt, lạnh tay chân, mạch yếu… Trong trường hợp chảy máu ồ ạt, người bệnh dễ bị thiếu máu nghiêm trọng, tụt huyết áp và có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Vì vậy, phát hiện và điều trị sớm là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe và tránh biến chứng nặng.

Chẩn đoán và xử trí tại cơ sở y tế

1900 3367

Khi nào cần tới bệnh viện ngay

Trong nhiều trường hợp nhẹ, xuất huyết dạ dày có thể tự cầm máu mà không cần can thiệp. Tuy nhiên, nếu chảy máu nhiều, liên tục hoặc tái phát, người bệnh cần được thăm khám và điều trị y tế ngay.

Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra để xác định nguyên nhân và mức độ chảy máu, bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Đánh giá công thức máu, số lượng tiểu cầu, chức năng gan.

• Xét nghiệm phân: Phát hiện máu hoặc tác nhân gây bệnh.

• Nội soi dạ dày: Dùng ống có camera để quan sát bên trong đường tiêu hóa, tìm vị trí chảy máu và có thể xử lý ngay (như kẹp ổ loét, thắt tĩnh mạch bị vỡ).

Trong điều trị, bệnh nhân thường được tiêm thuốc ức chế bơm proton (PPI) để giảm tiết axit, giúp vết thương nhanh lành. Tùy tình trạng, bác sĩ có thể chỉ định truyền dịch, truyền máu hoặc ngừng các thuốc làm loãng máu (như aspirin, thuốc chống viêm).

Việc điều trị kịp thời và đúng cách sẽ giúp kiểm soát chảy máu, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.

Phòng ngừa xuất huyết dạ dày

Hạn chế đồ cay nóng, chua, nhiều dầu mỡ đúng giờ để tránh kích thích niêm mạc dạ dày

Để phòng ngừa xuất huyết dạ dày và giữ cho hệ tiêu hóa luôn khỏe mạnh, bạn có thể áp dụng những thói quen sau:

• Không hút thuốc, hạn chế rượu bia để tránh làm tổn thương niêm mạc dạ dày.

• Tập thể dục đều đặn mỗi ngày để tăng sức đề kháng và cải thiện lưu thông máu.

• Sắp xếp thời gian làm việc - nghỉ ngơi hợp lý, tránh làm việc quá sức.

• Hạn chế dùng thuốc giảm đau, chống viêm không steroid; nếu cần dùng, hãy hỏi ý kiến bác sĩ.

• Ăn uống, ngủ nghỉ điều độ, giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài.

• Ngủ đủ giấc và không thức khuya để bảo vệ sức khỏe toàn diện.

Việc duy trì thói quen sống lành mạnh không chỉ giúp phòng ngừa xuất huyết dạ dày mà còn bảo vệ sức khỏe tiêu hóa và toàn thân lâu dài.

Khi nào nên đến bệnh viện ngay?

1900 3367

Bạn cần đến bệnh viện ngay lập tức nếu gặp bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

• Nôn ra máu: Máu có thể đỏ tươi hoặc nâu sẫm như bã cà phê, cho thấy có chảy máu ở đường tiêu hóa trên.

• Đi ngoài phân đen hoặc phân có máu: Phân đen, dính và có mùi hôi đặc trưng là dấu hiệu máu đã bị tiêu hóa một phần trong dạ dày.

• Hoa mắt, chóng mặt, mạch nhanh: Đây là dấu hiệu cơ thể đang bị mất máu nhiều, có nguy cơ sốc.

• Đau bụng dữ dội kèm sốt: Có thể báo hiệu viêm loét dạ dày biến chứng hoặc thủng dạ dày.

Những triệu chứng này là tình trạng cấp cứu y tế. Việc chần chừ có thể khiến tình trạng nặng hơn, đe dọa tính mạng.

Kết luận

Tóm lại, xuất huyết dạ dày là một tình trạng không thể xem nhẹ, bởi chỉ trong thời gian ngắn, người bệnh có thể mất máu nghiêm trọng và đối mặt với biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, hiểu rõ nguyên nhân và chủ động phòng ngừa sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa cũng như toàn cơ thể. Đừng chờ đến khi cơ thể “lên tiếng” mới hành động - nếu nghi ngờ bị xuất huyết dạ dày, hãy đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.