Quai bị là bệnh truyền nhiễm do virus, thường gặp ở trẻ em nhưng người lớn cũng có thể mắc. Trong thời gian bị bệnh, việc ăn uống và sinh hoạt đúng cách đóng vai trò quan trọng giúp bệnh nhân hồi phục nhanh và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm. Vậy bị quai bị kiêng gì? Hãy đọc bài viết sau để được giải đáp chi tiết từ các chuyên gia.
Thực phẩm cần kiêng khi mắc quai bị
Khi mắc quai bị, một trong những điều quan trọng nhất là kiểm soát chế độ ăn uống. Một số loại thực phẩm có thể khiến tình trạng bệnh nặng hơn, làm kéo dài thời gian hồi phục hoặc thậm chí gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là những thực phẩm bạn nên tránh tuyệt đối trong giai đoạn này.
Đồ chua, cay

Bị quai bị cần kiêng những thực phẩm nào?
Những loại thực phẩm chua cay như chanh, ớt, dưa muối hay các món ăn đặc trảng nhiều gia vị mạnh tuy hấp dẫn nhưng lại là "kẻ thù" của tuyến nước bọt khi bạn đang bị quai bị. Những chất axit và cay nóng trong đồ ăn khiến tuyến nước bọt hoạt động nhiều hơn, dẫn đến việc sưng to và đau nhức nghiêm trọng hơn.
Ngoài ra, việc tuyến nước bọt bị kích thích khiến virus có thể lan rộng nhanh hơn trong tuyến này, gây nhiều biến chứng nguy hiểm.
Tìm hiểu thêm: Bệnh quai bị có lây không?
Thịt gà
Thịt gà là thực phẩm giàu đạm nhưng không phải là sự lựa chọn tốt khi bị quai bị. Đối với người đang yếu, thịt gà dễ gây đầy bụng, khó tiêu và tăng cảm giác mệt mỏi. Cấu trúc thịt gà chứa nhiều sợi cứng và chất đạm đặc trưng, có thể làm gia tăng tên viêm.
Thay vì đó, bệnh nhân nên ăn thức ăn mềm, lỏng như súc, cháo, trứng lồng đỏ... để giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa và giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn.
Đồ nếp

Người bị quai bị cần tránh những loại thực phẩm nóng
Gạo nếp được xem là loại thực phẩm "nóng" theo đông y. Các món từ nếp như xôi, bánh chưng, bánh tét... có thể khiến cơ thể sinh nhiều nhiệt, gây sưng viêm nhiều hơn. Trong giai đoạn bị quai bị, việc các tuyến bị sưng và viêm là điều cần tránh, do đó các món nếp cần được loại khỏi thực đơn.
Ngoài ra, đồ nếp còn gây cảm giác nặng bụng, đặc biệt ở những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm hoặc đang trong tình trạng mệt mỏi do sốt.
Đồ tanh
Các loại đồ tanh như cá, tôm, cua, mực, hải sản khác... tuy giàu dinh dưỡng nhưng lại gây nhiều nguy cơ cho người bị quai bị. Các thực phẩm này dễ gây khó tiêu, làm tăng tải cho hệ tiêu hóa và dễ dẫn tới triệu chứng buồn nôn, đầy hơi, mệt mỏi.
Thậm chí, một số người có cơ địa dị ứng với đồ tanh còn dễ bị phản ứng miễn dịch, làm cho cơ thể bị suy yếu tạm thời, không còn khả năng chống lại virus quai bị.
Tìm hiểu thêm: Mẹo chữa quai bị ở trẻ em tại nhà an toàn và hiệu quả
Sinh hoạt và vệ sinh khi bị quai bị
Bên cạnh việc kiêng khem đúng loại thực phẩm, chế độ sinh hoạt và vệ sinh cá nhân cũng ảnh hưởng rất lớn đến tiến trình hồi phục của người bệnh. Dưới đây là những nguyên tắc cần ghi nhớ để không làm bệnh nặng thêm và hạn chế lây lan cho người khác.
Tránh tiếp xúc với gió lạnh và nước lạnh

Người bị quai bị tắm nước lạnh được không?
Trong thời gian bị quai bị, cơ thể bị suy yếu và nhạy cảm hơn bao giờ hết. Việc tiếp xúc với gió lạnh hoặc tắm nước lạnh có thể khiến nhiệt độ cơ thể bị mất cân bằng, khiến triệu chứng sưng viêm tồi tệ hơn, đau nhức gia tăng.
Người bệnh nên tránh ra ngoài khi trời lạnh, nên ở trong phòng âm, tránh gố gọt, và đặc biệt là nên tắm nhanh bằng nước ấm, không tắm quá lâu.
Kiêng hoạt động mạnh và tránh căng thẳng
Trong quá trình hồi phục của cơ thể, nghỉ ngơi đúng cách vô cùng quan trọng. Các hoạt động thể lực mạnh hoặc làm việc quá sức sẽ khiến virus lân lan nhiều hơn, đặc biệt dễ gây ra biến chứng viêm tinh hoàn ở nam, viêm màng não hoặc viêm tụy.
Nên để người bệnh nghỉ ngơi hoàn toàn trong 7–10 ngày, hạn chế suy nghĩ nhiều hoặc lo âu vì các yếu tố khác. Sự thư giãn tinh thần giúc hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.
Giữ vệ sinh cá nhân đúng cách

Người bị quai bị cần phải giữ vệ sinh cá nhân đúng cách
Dù cần hạn chế tiếp xúc với nước lạnh, nhưng vệ sinh vẫn rất quan trọng. Tắm rửa nhanh bằng nước ấm và lau khô ngay sau đó. Để phòng nhiễm trùng, cần vệ sinh răng miệng hàng ngày, nhất là khi miệng khô do sốt hay không ăn uống nhiều.
Các dụng cụ cá nhân như bàn chải, khăn mặt, cốc uống nước nên để riêng, tránh dùng chung để phòng lây nhiễm cho người khác. Giữ không gian sống sạch sẽ, thoáng mát, lau chùi đồ dùng thường xuyên.
Tìm hiểu thêm: Cách chữa quai bị ở người lớn hiệu quả tại nhà
Thực phẩm nên bổ sung để tăng cường sức đề kháng
Không chỉ kiêng những món ăn có hại, người bị quai bị cũng cần tăng cường bổ sung các loại thực phẩm có lợi cho hệ miễn dịch. Chế độ ăn uống khoa học và cân bằng sẽ giúp rút ngắn thời gian hồi phục và hạn chế tối đa các biến chứng.
Thức ăn mềm, lỏng

Cháo là thực phẩm dễ ăn và cấp đủ năng lượng cho người bị quai bị
Trong giai đoạn bị quai bị, người bệnh thường sốt và mệt mỏi, khiến ăn uống trở nên khó khăn. Do đó, các món mềm, dễ nuốt như cháo, súp, canh rau củ hầm là lựa chọn lý tưởng. Những món này không chỉ giúp tiêu hóa dễ dàng mà còn cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể hồi phục.
Thức ăn lỏng còn có tác dụng bổ sung nước, hỗ trợ làm dịu cảm giác đau nhức vùng hàm do sưng tuyến nước bọt.
Rau xanh và trái cây tươi
Rau xanh giàu chất xơ, vitamin C và khoáng chất giúp tăng cường sức đề kháng tự nhiên. Một số loại rau nên ưu tiên gồm: cải bó xôi, cải thìa, rau muống, súp lơ xanh...
Trái cây tươi như cam, bưởi, chuối, táo, đu đủ chứa nhiều vitamin C, A và chất chống oxy hóa, giúp cơ thể chống lại virus, làm giảm viêm và rút ngắn thời gian hồi phục. Nên ăn trái cây ở dạng mềm hoặc ép lấy nước để dễ tiêu hóa.
Thực phẩm giàu vitamin A và E

Thực phẩm giàu vitamin E rất tốt cho người bị quai bị
Vitamin A giúp duy trì sự toàn vẹn của niêm mạc và tăng cường miễn dịch, trong khi vitamin E có tác dụng chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công của virus. Một số nguồn thực phẩm giàu vitamin A gồm: gan động vật, cà rốt, bí đỏ. Vitamin E có nhiều trong dầu thực vật (dầu hướng dương, dầu oliu), hạt hướng dương, hạt hạnh nhân.
Sự kết hợp giữa hai loại vitamin này giúp nâng cao khả năng phục hồi và hạn chế biến chứng.
Kết luận
Khi mắc bệnh quai bị, việc kiêng một số thực phẩm và chú ý đến chế độ sinh hoạt đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Bị quai bị kiêng gì? Cần tránh các thực phẩm chua, cay, đồ nếp, thịt gà và hải sản để không làm tình trạng viêm sưng nặng thêm. Đồng thời, giữ vệ sinh cá nhân đúng cách và tránh các hoạt động mạnh sẽ giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi. Hãy nhớ tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị và chăm sóc đúng đắn, từ đó giúp bệnh thuyên giảm và rút ngắn thời gian hồi phục.
Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.