Bị thèm ăn mất kiểm soát, hay thường xuyên ăn uống vượt ngoài nhu cầu cơ thể, là vấn đề phổ biến mà nhiều người gặp phải. Hiện tượng này không chỉ dẫn đến tăng cân mà còn kéo theo nhiều hệ lụy khác, cả về sức khỏe thể chất lẫn tâm lý. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích sâu về nguyên nhân, hậu quả, và cách xử lý để lấy lại sự cân bằng trong thói quen ăn uống.
Nội dung chính
- Bị thèm ăn mất kiểm soát là do đâu?
- Bị thèm ăn mất kiểm soát có sao không?
- Cách hạn chế cơn thèm ăn, kiểm soát cân nặng
- Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bị thèm ăn mất kiểm soát là do đâu?
Tình trạng thèm ăn mất kiểm soát có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm sinh lý, tâm lý, và thói quen sống hàng ngày. Dưới đây là những yếu tố phổ biến nhất dẫn đến hiện tượng này:
Yếu tố sinh lý
Mất cân bằng hormone
-
Hormone leptin và ghrelin đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh cảm giác đói và no.
-
Leptin: Hormone “báo no” giảm hiệu quả hoạt động khi cơ thể dư thừa mỡ hoặc thường xuyên ăn uống không lành mạnh.
-
Ghrelin: Hormone “kích thích đói” thường tăng cao khi bạn thiếu ngủ hoặc ăn uống không đều đặn.
-
Khi hai hormone này mất cân bằng, bạn dễ cảm thấy đói liên tục, ngay cả khi không cần thêm năng lượng.

Tự nhiên thèm ăn, ăn nhiều là bị làm sao?
Thiếu hụt dinh dưỡng
-
Việc cơ thể không được cung cấp đầy đủ các chất như protein, chất xơ, chất béo lành mạnh, hoặc các vitamin và khoáng chất cần thiết khiến bạn cảm thấy không thỏa mãn sau mỗi bữa ăn. Điều này kích thích cơ thèm ăn để bù đắp.
Tác động từ não bộ
-
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng ăn uống không kiểm soát có thể liên quan đến sự thay đổi hoạt động của não bộ, đặc biệt là vùng điều khiển cảm giác thỏa mãn khi ăn. Thực phẩm giàu đường, muối và chất béo thường kích thích các phần não này, làm tăng sự phụ thuộc và thèm ăn.
Nguyên nhân tâm lý
Stress và căng thẳng

Stress và căng thẳng ảnh hưởng tới cuộc sống như thế nào?
-
Áp lực trong công việc, học tập, hoặc các vấn đề cá nhân khiến nhiều người tìm đến thức ăn như một cách để giải tỏa tâm trạng.
-
Hormone cortisol tăng cao khi căng thẳng không chỉ khiến bạn cảm thấy đói mà còn làm tăng cảm giác thèm các món ăn nhiều calo, ngọt và béo.
Ăn uống theo cảm xúc
-
Cảm giác buồn chán, cô đơn, hoặc thất vọng cũng có thể dẫn đến hành vi ăn uống mất kiểm soát, dù cơ thể không thực sự đói.
Thói quen sống không lành mạnh
Thiếu ngủ

-
Khi không ngủ đủ giấc, cơ thể sản xuất nhiều ghrelin hơn, đồng thời giảm lượng leptin, khiến bạn cảm thấy đói và khó kiểm soát cơn thèm ăn.
Thói quen ăn uống không đúng giờ
Tiếp xúc với thực phẩm kích thích
-
Môi trường xung quanh tràn ngập thực phẩm hấp dẫn, đặc biệt là các món ăn nhanh, giàu calo, dễ khiến bạn ăn quá mức.
Tìm hiểu thêm: Thèm ăn liệu tục có phải là bệnh?
Bị thèm ăn mất kiểm soát có sao không?
Gây thừa cân, béo phì

Các nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng thừa cân, béo phì
-
Thèm ăn mất kiểm soát khiến bạn tiêu thụ nhiều calo hơn mức cơ thể cần. Phần năng lượng dư thừa này sẽ được chuyển hóa thành mỡ thừa, dẫn đến tăng cân và béo phì.
-
Thừa cân và béo phì không chỉ gây ảnh hưởng đến vóc dáng mà còn làm tăng khả năng mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm:
-
Tiểu đường loại 2
-
Bệnh tim mạch
-
Huyết áp cao
Rối loạn ăn uống vô độ
Những dấu hiệu nhận biết của tình trạng rối loạn ăn uống vô độ.

Ăn quá nhiều có hại như thế nào?
-
Thường xuyên tiêu thụ lượng thức ăn lớn trong thời gian ngắn.
-
Cảm giác không thể kiểm soát được lượng thức ăn.
-
Thường có cảm giác hối hận, tự trách bản thân sau khi ăn quá nhiều.
Biến chứng nguy hiểm
-
Về thể chất: Tăng nguy cơ viêm dạ dày, hội chứng ruột kích thích, và các vấn đề tiêu hóa khác.
-
Về tâm lý: Những người mắc rối loạn ăn uống vô độ thường cảm thấy xấu hổ, tự ti, dẫn đến trầm cảm hoặc rối loạn lo âu.
Những tác động khác mà thói quen ăn uống không kiểm soát gây ra cho sức khỏe

Các bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa và dạ dày do ăn uống thiếu khoa học
-
Hệ tiêu hóa: Tiêu thụ thức ăn không kiểm soát gây áp lực lớn lên dạ dày, có thể dẫn đến trào ngược, loét dạ dày.
-
Hệ miễn dịch: Ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn làm giảm sức đề kháng, khiến cơ thể dễ bị bệnh.
-
Rối loạn chuyển hóa: Tăng nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa, một tình trạng liên quan đến tăng mỡ bụng, cholesterol cao, và kháng insulin.
Tìm hiểu thêm: Tự nhiên thèm ăn và ăn nhiều có bị sao không?
Cách hạn chế cơn thèm ăn, kiểm soát cân nặng
Điều chỉnh chế độ ăn uống

Cách thiết kế một chế độ ăn uống cân bằng và phù hợp
-
Tăng cường thực phẩm giàu chất xơ: Chất xơ giúp bạn no lâu hơn và làm chậm quá trình tiêu hóa, có trong rau xanh, trái cây, và ngũ cốc nguyên hạt.
-
Ưu tiên protein và chất béo lành mạnh: Các nguồn protein như thịt nạc, trứng, và cá không chỉ cung cấp năng lượng mà còn giúp kiểm soát cơn thèm ăn.
-
Uống đủ nước: Uống nước trước bữa ăn có thể giúp giảm cảm giác đói và kiểm soát lượng thực phẩm tiêu thụ.
-
Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn: Loại bỏ đồ ngọt, snack, và thức ăn nhanh khỏi thực đơn hàng ngày.
Thay đổi thói quen sống

Thói quen sống tốt cần đảm bảo những yếu tố nào?
-
Ngủ đủ giấc: Đảm bảo ngủ 7-8 tiếng mỗi đêm để duy trì sự ổn định của hormone kiểm soát đói.
-
Tập thể dục thường xuyên: Hoạt động thể chất không chỉ đốt cháy calo mà còn giúp bạn giải tỏa căng thẳng.
-
Giảm stress: Áp dụng các phương pháp như thiền, yoga, hoặc viết nhật ký để kiểm soát cảm xúc.
Áp dụng kỹ thuật tâm lý
-
Phân biệt đói sinh lý và đói tâm lý: Tập trung vào dấu hiệu thật sự của cơ thể để biết bạn có thực sự đói hay không.
-
Nhật ký ăn uống: Theo dõi hành vi ăn uống hàng ngày để nhận diện các yếu tố kích thích thèm ăn.
-
Đặt giới hạn thời gian cho bữa ăn: Hạn chế ăn trong khoảng thời gian cố định để giúp cơ thể nhận biết khi đã no.
Sử dụng hỗ trợ từ chuyên gia và sản phẩm chức năng

Khi nào nên tìm tới sự trợ giúp của bác sĩ?
-
Tìm đến chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ nếu cảm giác thèm ăn trở nên khó kiểm soát.
-
Sử dụng thực phẩm chức năng bổ sung chất xơ hoặc giảm cảm giác thèm ăn, nhưng cần đảm bảo có sự tư vấn từ chuyên gia y tế.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
1900 3367
Nếu bạn gặp phải các tình trạng sau, hãy nhanh chóng tham khảo ý kiến chuyên gia:
-
Cảm giác thèm ăn kéo dài hoặc tăng mức độ nghiêm trọng.
-
Các triệu chứng trầm cảm, lo âu xuất hiện thường xuyên.
-
Tăng cân nhanh chóng hoặc có dấu hiệu rối loạn ăn uống vô độ.
Thèm ăn mất kiểm soát không chỉ là vấn đề về cân nặng mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận diện biến chứng, và áp dụng các biện pháp kiểm soát hiệu quả là điều cần thiết để duy trì lối sống lành mạnh.
Hãy bắt đầu thay đổi thói quen sống, áp dụng các phương pháp ăn uống khoa học, và luôn lắng nghe cơ thể để tìm lại sự cân bằng. Vấn đề thèm ăn mất kiểm soát không khó giải quyết nếu bạn kiên trì và hành động từ hôm nay!
Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.