Các dạng hình ảnh phát ban trên da do các bệnh lý có gì khác nhau

1. Sởi

Hình ảnh phát ban trên da của sởi đặc trưng bởi các hồng ban dát, sẩn rải rác hoặc dính liền nhau thành từng mảng 3 – 6 mm. Ban thường xuất hiện vào ngày thứ 4 của bệnh, đầu tiên ở chân tóc, mặt, sau đó lan ra li tâm đến cổ, ngực, thân rồi tứ chi, hiếm khi thấy bạn xuất hiện ở lòng bàn tay bàn chân. Trong giai đoạn sớm của sởi, phần lớn trường hợp có xuất hiện hạt Koplik trong niêm mạc miệng.

Khi ban mới xuất hiện, người bệnh thường có kèm theo sốt cao, khi ban lan dần ra toàn thân thì nhiệt độ theo đó cũng giảm dần. Ban lâu biến mất, khi biến mất để lại vết thâm trên da gọi là "vằn da báo". Người bệnh thường gặp phải biến chứng bội nhiễm vì suy giảm miễn dịch sớm sau khi mắc sởi.

2. Rubella (Sởi Đức)

Ban da của Rubella là những hồng ban nhỏ li ti như đầu đinh ghim, dày đặc, mịn, ghồ lên so với mặt da. Người bệnh thường có triệu chứng lâm sàng nhẹ nhàng, sốt không quá 3 ngày, tuy nhiên lại có rất nhiều hạch, ta dễ dàng sờ thấy hạch ở cổ, sau tai và các vị trí khác. Ở người lớn hay thiếu niên thường có đau mỏi cơ khớp kèm theo.

Rubella ít có nội ban và sẽ không tìm thấy hạt Koplik trong niêm mạc má. Khác với sởi, ban thường lâu biến mất, ban của Rubella mất rất nhanh, ban lan xuống thân thì trên mặt đã mất hoặc lan xuống chân thì bạn trên thân mình đã mất. Bệnh thường nhẹ nhàng, tuy nhiên lại đáng lo ngại đối với phụ nữ mang thai vì nó có thể gây dị tật bẩm sinh cho thai nhi.

Đặt khám trước qua tổng đài 19003367 hoặc qua  ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để được tiếp đón ưu tiên, giảm thời gian chờ đợi hay xếp hàng tại các bệnh viện tuyến trung ương và phòng khám hàng đầu tại Hà Nội, Đà Nẵng và Thanh Hóa! 

3. Thủy đậu

Hình ảnh phát ban trên da của thủy đậu đặc trưng bởi ban nhiều lứa tuổi trên một vùng da: Có những hồng ban mới mọc lên, ban dạng nốt đậu trong, nốt đậu đục và dạng đóng vảy. Tiến triển của một ban thủy đậu bắt đầu với bọng nước trong trên nền da hồng, sau đó hóa đục, lõm dần tạo thành hình ảnh miệng núi lửa đặc trưng rồi khô và đóng vảy.

Ban mọc ở cả hai bên cơ thể, thường thấy ở mặt, thân mình, tứ chi, nhưng không bao giờ có ở lòng bàn tay và lòng bàn chân. Ban thủy đậu khô và rụng đi không để lại sẹo, tuy nhiên nó thường gây ngứa nên người bệnh dễ cào gãi làm vỡ dẫn đến bội nhiễm. Trường hợp này có để lại sẹo trên da.

4. Tay chân miệng

Tay chân miệng là bệnh lý thường gặp ở trẻ em, khởi phát với sốt, đau họng và chán ăn. Trên da người bệnh xuất hiện ban dạng dát, sau đó thành phỏng nước hình bầu dục, màu xám trên nền ban hồng, ấn không đau. Mụn nước thường thấy ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và một số vùng tỳ đè như mông, đầu gối, kèm theo quanh miệng và nội ban trong niêm mạc miệng.

Trong môi trường miệng, các mụn nước nhanh chóng vỡ ra tạo thành vết loét, đây cũng là lý do khiến trẻ đau họng, khó chịu và chán ăn. Phần lớn các trường hợp bệnh thường nhẹ, nhưng nếu nặng (độ 4) có thể ảnh hưởng đến thần kinh. Mẹ cần chú ý  dấu hiệu giật mình của trẻ, đây là một trong những biểu hiện sớm của tay chân miệng độ 4 ảnh hưởng đến thần kinh.

5. Zona

Zona là hậu quả của sự tái hoạt động Varicella-zoter virus (VZV) – tác nhân gây ra thủy đậu. Hình ảnh phát ban trên da của zona là các ban mụn nước hoặc bọng nước mọc dọc theo đường đi của dây thần kinh. Các ban mọc cùng lúc, giống nhau, có dạng hình chùm nho. Trước khi phát ban khoảng 2 – 3 ngày, bệnh nhân thường có tăng cảm giác da trước đó như ngứa, đau nhức, bỏng rát,…

Người bệnh có thể có biểu hiện của thủy đậu trước đó hoặc không. Điều đáng lo ngại của zona, đặc biệt đối với người già, là tình trạng đau sau zona, có thể dai dẳng kéo dài lên tới vài năm. Zona thần kinh thường ít khi tái phát nhiều lần, vì thế nếu một người bị zona nhiều lần thì cần kiểm tra tình trạng suy giảm miễn dịch.

6. Viêm da tiếp xúc

Viêm da tiếp xúc là tình trạng kích ứng da xảy ra khi da tiếp xúc với chất gây dị ứng, rõ nét nhất là nguyên nhân do kiến ba khoang. Tổn thương đặc trưng do kiến ba khoang là các tổn thương da đối xứng qua nếp gấp, thường là mụn nước, bọng nước kèm đỏ da. Kèm theo ban da, người bệnh còn có các triệu chứng ngứa ngáy, bỏng rát, sưng tấy,…

Chính dịch tiết bên trong cơ thể kiến ba khoang là nguyên nhân gây tổn thương da. Khi dùng khăn lau hoặc dùng tay chùi thì dịch tiết này đi đến đâu sẽ gây tổn thương tới đó. Khi ta vô tình gấp tay, gấp chân thì tổn thương đối xứng qua nếp gấp của cơ thể. Xung quanh rìa tổn thương thường có các mụn mủ nhỏ, khi vỡ dễ bội nhiễm tụ cầu.  

7. Sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết là một bệnh lý phát ban nhiễm trùng do virus Dengue gây ra. Bệnh có rất nhiều hình thái ban như chấm xuất huyết, đốm xuất huyết, mảng xuất huyết. Ban đầu, toàn bộ da xung huyết, đỏ lên do giãn mạch, khi bước vào giai đoạn hồi phục hình ảnh phát ban trên da là những chấm xuất huyết nhỏ li ti.

Ban xuất huyết xuất hiện nhiều ở mặt trước hai cẳng chân và mặt trong hai cánh tay, bụng, đùi,… Trường hợp nặng hơn có thể có xuất huyết niêm mạc và xuất huyết nội tạng. Trên lâm sàng, người bệnh thường kèm theo sốt, đau hốc mắt, nhức mỏi cơ,…

Trên đây là những bệnh lý có xuất hiện ban da thường thấy nhất trên lâm sàng, mỗi bệnh lý lại có một hình ảnh phát ban trên da đặc trưng khác nhau. Mong rằng bài viết trên có thể giúp bạn phân biệt được phần nào các bệnh lý này thông qua hình ảnh ban da. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên lạc với IVIE - Bác sĩ ơi để được chúng tôi hỗ trợ giải đáp sớm nhất. 

Cẩm nang IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn các bí quyết khám bệnh tại Hà Nội và Hướng dẫn khám bệnh tuyến trung ương với những thông tin đắt giá và chính xác nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn khỏe mạnh