Các phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng của bệnh ung thư phổi

1. Thông tin chung về ung thư phổi

Mỗi lần nghe đến khái niệm chung về ung thư, có lẽ chúng ta đều cảm thấy sợ. Đặc biệt đối với u phổi (tiếng anh gọi là lung tumors). Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây tử vong do ung thư trên toàn thế giới, ước tính khoảng 1/5 các trường hợp tử vong do ung thư hàng năm. Tử vong do ung thư phổi nhiều hơn số tử vong do ung thư vú, tiền liệt tuyến và đại trực tràng cộng lại. Những con số trên như đều biết nói đến việc quan trọng trong phát hiện và chẩn đoán ung thư phổi.

Các nghiên cứu đã chứng minh, thuốc lá là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất gây ung thư phổi. 80% bệnh nhân ung thư phổi do hút thuốc chủ động hoặc thụ động. Tần suất liên quan đến số lượng điếu thuốc, số năm hút và sự hít sâu của khói thuốc. Ngoài ra một số yếu tố khác như chất thải công nghiệp, chất hữu cơ hoặc phóng xạ, ô nhiễm không khí, hoặc yếu tố di truyền (do đột biến gen).

Tử vong do ung thư phổi nhiều hơn số tử vong do ung thư vú, tiền liệt tuyến và đại trực tràng cộng lại

Ung thư phổi chẩn đoán sớm thường khó khăn và tốn kém, nên phần lớn được chẩn đoán ở giai đoạn muộn, vì vậy gây khó khăn trong điều trị và chất lượng, thời gian sống ngắn. Chẩn đoán ung thư phổi cần phối hợp nhiều phương pháp: Lâm sàng, X- Quang, Cắt lớp vi tính, nội soi, xét nghiệm tế bào học và mô bệnh học. Trong đó mô bệnh học được coi là tiêu chuẩn vàng chẩn đoán ung thư phổi. Hôm nay bác sỹ viết bài đơn giản về vai trò của các phương pháp chẩn đoán hình ảnh và các phương pháp phối hợp trong quy trình chẩn đoán ung thư phổi, giúp bạn đọc hiểu thêm về bệnh lý này.

Các triệu chứng thường gặp bao gồm: ho khan kéo dài, ho tăng lên đờm lẫn máu. Khó thở do chèn ép, tràn dịch màng phổi (có thể có). Bạn đọc đừng chủ quan với sức khỏe. Mỗi khi các triệu chứng về đường hô hấp, nếu uống thuốc không đáp ứng trong 2 tuần trở lên, bạn nên đi khám các cơ sở y tế và thăm khám hỗ trợ thêm bằng các phương pháp cận lâm sàng nhé.

Khi triệu chứng bệnh có dấu hiệu thay đổi ảnh hưởng đến cơ thể hoặc khám bệnh định kỳ, thì bạn nên thực hiện thăm khám tại phòng khám, bệnh viện chuyên khoa bệnh phổi- hô hấp có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại và dịch vụ y tế tốt, uy tín.

2. Vai trò chẩn đoán hình ảnh và các phương pháp hỗ trợ trong chẩn đoán bệnh ung thư phổi

Chẩn đoán hình ảnh ung thư phổi đầu tiên không thể không kể tới X quang tim phổi. Đây là phương pháp thường quy, phổ biến và với giá rẻ. Từ đó xác định vị trí, kích thước, hình thái khối u, hạch rốn phổi, hạch trung thất.

Hình ảnh trực tiếp của u phổi: Đám mờ thường có đường kính trên 3cm, bờ không rõ, có tua gai, bờ cong tạo đường vòng cung. Ít khi có vôi hóa trong đám mờ. Khi hoại tử có thể có hình hang thành dày, bờ bên trong gồ ghề. Hình ảnh gián tiếp tức là khi u chèn ép vào đường thở tạo nên hình ảnh xẹp phổi, viêm phổi dưới chỗ chít hẹp. Tuy nhiên khi có hình ảnh Xquang phổi nghi ngờ, bệnh nhân sẽ được chỉ định chụp CLVT phổi có tiêm thuốc cản quang để làm rõ hơn cho chẩn đoán.

Chẩn đoán hình ảnh ung thư phổi

Cắt lớp vi tính có tiêm thuốc cản quang là phương pháp khá thông dụng và được sử dụng khá nhiều trong lĩnh vực ung bướu nói chung và chẩn đoán ung thư phổi nói riêng. Nó nhằm xác định đặc điểm của khối u, đánh giá giai đoạn, tình trạng hạch trung thất. Vai trò quan trọng của CLVT trong đánh giá giai đoạn TNM. Mặt khác trong hướng dẫn sinh thiết xuyên thành ngực để chẩn đoán mô bệnh học. Kỹ thuật viên chú ý khi chụp cắt lớp vi tính phổi phải kéo dài xuống lấy được hết tuyến thượng thận, tránh sót tổn thương. MRI phổi là phương pháp độ nhạy cao trong đánh giá các tổn thương thành ngực nguyên phát, nhiễm trùng và xâm lấn. Đánh giá tổn thương màng phổi và có hiệu quả hơn so với chụp cắt lớp CLVT. Đánh giá xâm lấn mạch máu, trung thất, rốn phổi và tổn thương cạnh sống, tuy nhiên hạn chế trong đánh giá tổn thương nhu mô phổi vì độ nhạy tín hiệu thấp giữa phế nang và thành phế nang.

Tổng đài tư vấn và đặt lịch khám và chẩn đoán hình ảnh tại các bệnh viện tuyến trung ương, phòng khám uy tín và xét nghiệm tại nhà hoặc Tải ứng dụng Bác sĩ ơi - IVIE - Bác sĩ ơi để xem thông tin các CSYT và đặt lịch chủ động hơn!

1900 3367

Ngoài đánh giá tại chỗ, thì đánh giá và tầm soát khối u di căn là việc không thể bỏ qua, bác sĩ chỉ định thêm các phương pháp cận lâm sàng khác như siêu âm ổ bụng. Đánh giá di căn các tạng trong ổ bụng ví dụ di căn gan, tuyến thượng thận.

Tùy thuộc vào triệu chứng lâm sàng ví dụ như bệnh nhân đau đầu, có thể chỉ định chụp MRI não để tìm di căn não. Ngoài ra, xạ hình xương khi nghi ngờ có di căn xương (với triệu chứng đau xương, phosphatase kiềm tăng).

Chụp PET-CT là phương pháp tốt nhất đối với ung thư phổi trong phát hiện các tổn thương di căn xa ngoài não. Tuy nhiên do giá thành đắt và máy ít trang bị phổ biến ở tuyến tỉnh, thường chỉ có ở tuyến trung ương, nên việc áp dụng trong thực tế là hạn chế.

Chẩn đoán ung thư là bệnh lý khó và cân nhắc kỹ khi đưa ra chẩn đoán

Để đánh giá chính xác bản chất khối u, không thể không nhắc tới phương pháp nội soi phế quản. Đây là phương pháp được áp dụng cho khối u ở trung tâm nhằm đánh giá khối u, tìm tế bào ung thư trong dịch phế quản, sinh thiết khối u hoặc sinh thiết xuyên vách phế quản.

Chẩn đoán ung thư là bệnh lý khó và cân nhắc kỹ khi đưa ra chẩn đoán. Vì vậy cần chẩn đoán dựa trên nhiều phương pháp kết hợp thông tin hữu ích cho bác sĩ lâm sàng. Giải phẫu bệnh là tiêu chuẩn vàng của bệnh ung thư, trong đó bao gồm ung thư phổi. Mô bệnh học không những cho phép chẩn đoán xác định bệnh mà còn có thể xác định thể mô bệnh học, độ mô học giúp ta lựa chọn phương pháp điều trị và tiên lượng bệnh. Bệnh phẩm được lấy qua nội soi phế quản sinh thiết, sinh thiết xuyên thành ngực, bệnh phẩm sau mổ, sinh thiết tổn thương di căn (hạch thượng đòn).

Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm về các vai trò của phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác, để có biện pháp phòng ngừa sớm, tránh biến chứng của bệnh.

Về phân loại mô bệnh học thành 2 loại. Tại sao lại được phân loại như thế?

• UTP tế bào nhỏ(ác tính, tiên lượng xấu, nguy cơ tử vong rất cao, điều trị khó khăn)
• UTP không phải tế bào nhỏ (tiên lượng tốt hơn so với ung thư không phải tế bào nhỏ).

Chẩn đoán hình ảnh, kết hợp thêm xét nghiệm một số chất chỉ điểm khối u ví dụ như CYFRA 211, CEA. Tuy nhiên chỉ điểm u trong ung thư phổi ít có giá trị.

Chẩn đoán về ung thư phổi trên bệnh nhân, bác sĩ trình bày một cách hệ thống đến bạn đọc. Hy vọng bài viết hữu ích. Trân trọng!

IVIE - Bác sĩ ơi - Nền tảng đặt lịch khám bệnh online hàng đầu tại Việt Nam, giúp kết nối người bệnh với hệ thống bệnh viện tuyến trung ương, Bệnh viện tư hàng đầu, phòng khám uy tín trên cả nước. Để đặt lịch khám ưu tiên tại cơ sở gần nhất, đặt hẹn với bác sĩ theo yêu cầu hoặc đặt lịch xét nghiệm tại nhà, bạn có thể liên hệ tới IVIE - Bác sĩ ơi để được hỗ trợ.

1900 3367