Cảm lạnh nên làm gì? Bác sĩ hướng dẫn chi tiết từ A-Z

Cảm lạnh là bị gì?

Cảm lạnh là bệnh do virus tấn công đường hô hấp trên, thường gặp nhất vào mùa lạnh và dễ lây lan qua giọt bắn

Cảm lạnh là một bệnh rất phổ biến, thường xảy ra khi thời tiết thay đổi, nhất là vào mùa lạnh. Nguyên nhân chủ yếu là do virus tấn công đường hô hấp trên - trong đó rhinovirus là thủ phạm thường gặp nhất, chiếm khoảng một nửa số ca cảm lạnh.

Ngoài rhinovirus, bệnh còn có thể do nhiều loại virus khác gây ra như cúm, adenovirus, enterovirus hoặc virus hợp bào hô hấp.

Bệnh cảm cúm thực chất là một dạng cảm lạnh đặc biệt, có khả năng lây lan nhanh. Virus cúm có thể truyền từ người sang người qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, hoặc khi tiếp xúc gần với người bệnh. Chính vì vậy, cảm cúm thường bùng phát mạnh trong mùa thu và mùa đông, khi thời tiết lạnh, khô và cơ thể dễ bị suy giảm sức đề kháng.

Tham khảo thêm: Cách chữa trẻ bị cảm lạnh tại nhà hiệu quả, an toàn

Khi bị cảm lạnh nên làm gì?

Khi bị cảm lạnh, điều quan trọng nhất là nghỉ ngơi, giữ ấm và chăm sóc cơ thể đúng cách để giúp hệ miễn dịch chống lại virus hiệu quả hơn. Dưới đây là những việc bạn nên làm:

Bổ sung chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý khi bị cảm lạnh

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, nghỉ ngơi đủ và giữ ấm cơ thể giúp bạn nhanh khỏi cảm lạnh và phục hồi sức khỏe

Để nhanh khỏi cảm lạnh và phục hồi sức khỏe, bạn nên điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học hơn:

Ăn uống đầy đủ, uống nhiều nước

• Uống nhiều nước ấm, nước trái cây, súp hoặc nước canh để giảm nghẹt mũi và tránh mất nước.

• Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C (cam, ổi, chanh…) và kẽm (hải sản, trứng, hạt dinh dưỡng) giúp tăng sức đề kháng.

• Tránh rượu, cà phê và đồ uống có gas vì chúng làm cơ thể mất nước nhanh hơn.

Nghỉ ngơi và thư giãn

• Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya để cơ thể có thời gian hồi phục.

• Giữ tinh thần thoải mái, hạn chế căng thẳng vì stress có thể khiến bệnh lâu khỏi.

Làm dịu cổ họng

• Súc miệng bằng nước muối ấm 2-3 lần mỗi ngày để giảm đau rát và ngăn viêm họng nặng hơn.

Vận động nhẹ nhàng

• Nếu chỉ bị cảm nhẹ, bạn có thể đi bộ hoặc tập yoga nhẹ giúp cơ thể thoải mái hơn.

• Tuy nhiên, nếu có bệnh nền (tim mạch, hen suyễn, tiểu đường…), nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi tập.

Làm thông mũi đúng cách

• Không nên xì mũi quá mạnh vì dễ làm tổn thương niêm mạc mũi, gây viêm xoang.

• Thay vào đó, nhỏ nước muối sinh lý để làm sạch mũi, giúp dễ thở hơn.

Giữ độ ẩm không khí trong phòng

• Dùng máy tạo ẩm hoặc đặt chậu nước trong phòng để không khí không quá khô.

• Môi trường ẩm vừa phải giúp giảm kích ứng niêm mạc mũi họng và hạn chế virus phát triển.

Lời khuyên từ bác sĩ: Một chế độ sinh hoạt lành mạnh, kết hợp nghỉ ngơi và dinh dưỡng đúng cách sẽ giúp cơ thể bạn nhanh hồi phục và tránh tái phát cảm lạnh. Nếu sau 5-7 ngày vẫn không đỡ, hãy đặt lịch khám trực tuyến qua IVIE - Bác sĩ ơi để được bác sĩ hướng dẫn điều trị cụ thể.

Sử dụng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ

Dùng thuốc trị cảm lạnh đúng theo chỉ định của bác sĩ giúp giảm triệu chứng nhanh và tránh tác dụng phụ nguy hiểm

Bên cạnh việc nghỉ ngơi và ăn uống hợp lý, việc dùng thuốc đúng cách cũng giúp giảm nhanh triệu chứng cảm lạnh. Tuy nhiên, bạn cần hiểu rõ từng loại thuốc và không nên tự ý sử dụng để tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Thuốc giúp thông mũi, giảm nghẹt mũi

• Gồm các thuốc dạng uống như pseudoephedrine, phenylephrine hoặc dạng xịt mũi như oxymetazoline, xylometazoline.

• Tác dụng: Làm co mạch, giúp đường thở thông thoáng, dễ hít thở hơn.

Lưu ý: Không dùng quá 7 ngày vì có thể gây nghẹt mũi ngược, mất ngủ, đau đầu hoặc rối loạn tiêu hóa.

Thuốc kháng histamin

• Dùng để giảm hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi và giảm kích ứng niêm mạc hô hấp.

• Có 2 nhóm chính:

  • Thế hệ 1 (clorpheniramin, promethazine...): Giúp dễ ngủ nhưng có thể gây buồn ngủ, chóng mặt.

  • Thế hệ 2 (cetirizin, loratadin, fexofenadin...): Ít gây buồn ngủ hơn, tác dụng nhẹ hơn.

Lưu ý: Có thể gây khô miệng, đau đầu, buồn nôn hoặc tim đập nhanh nếu dùng sai liều.

Thuốc xịt mũi chứa corticosteroid

• Ví dụ: budesonide, fluticason propionate.

• Giúp giảm viêm, sưng nề niêm mạc mũi, hỗ trợ giảm nghẹt mũi.

• Chỉ nên dùng ngắn ngày theo hướng dẫn bác sĩ, vì dùng lâu có thể gây kích thích, thay đổi cảm xúc hoặc rối loạn giấc ngủ.

Thuốc giảm đau - hạ sốt

• Gồm nhóm Paracetamol (acetaminophen) hoặc thuốc chống viêm giảm đau không steroid (NSAIDs) như ibuprofen, aspirin, diclofenac.

• Dùng khi bạn bị sốt cao, đau đầu, đau mỏi người.

• Không nên lạm dụng, vì nhóm NSAIDs có thể gây đau dạ dày, dị ứng da hoặc phản ứng quá mẫn hiếm gặp.

Lưu ý khi dùng thuốc:

Người lớn:

• Chỉ nên dùng thuốc nhỏ mũi hoặc kháng histamin tối đa 7 ngày đầu khi có triệu chứng.

• Tùy mức độ bệnh để cân nhắc dùng thuốc hạ sốt hoặc giảm đau.

Trẻ nhỏ:

• Không dùng thuốc thông mũi hoặc kháng histamin thế hệ 1 cho trẻ dưới 6 tuổi.

• Với trẻ 6-12 tuổi, cần có chỉ định của bác sĩ, vì thuốc có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, gây rối loạn tiêu hóa, tim đập nhanh hoặc co giật.

Bổ sung thực phẩm giúp cơ thể nhanh hồi phục khi bị cảm lạnh

Bên cạnh việc nghỉ ngơi và uống thuốc đúng cách, chế độ ăn uống cũng đóng vai trò rất quan trọng trong việc giúp cơ thể nhanh khỏe hơn. Một số thực phẩm quen thuộc dưới đây có thể giúp làm dịu cổ họng, giảm nghẹt mũi và tăng sức đề kháng tự nhiên:

Nước ấm pha chanh và mật ong

Uống nước ấm pha chanh và mật ong mỗi ngày giúp làm dịu cổ họng, giảm ho và tăng cường sức đề kháng

• Cách làm: Hòa 1 thìa mật ong và 1 thìa nước cốt chanh vào ly nước ấm, uống 2 lần mỗi ngày.

• Công dụng:

  • Nước ấm giúp làm dịu cổ họng.

  • Chanh cung cấp vitamin C giúp tăng cường miễn dịch.

  • Mật ong có tác dụng kháng khuẩn, kháng virus tự nhiên, hỗ trợ giảm ho và viêm họng.

Tỏi - kháng sinh tự nhiên

• Cách dùng: Giã hoặc băm nhỏ 2 tép tỏi, hòa với nước ấm và uống hằng ngày (có thể cho thêm mật ong để dễ uống).

• Công dụng: Tỏi chứa vitamin C, selen và allicin, giúp cơ thể chống lại virus gây cảm lạnh, đồng thời làm thông mũi, long đờm hiệu quả.

Nước dừa

Nước dừa giúp bổ sung điện giải, giữ cơ thể đủ nước và hỗ trợ phục hồi nhanh khi bị cảm lạnh

• Tác dụng: Bổ sung chất điện giải tự nhiên, giúp cơ thể không bị mất nước khi sốt nhẹ hoặc ra mồ hôi.

• Ngoài ra, nước dừa còn chứa axit lauric và axit caprylic có đặc tính kháng khuẩn, kháng virus, giúp phục hồi nhanh hơn.

Sữa nghệ ấm

• Cách làm: Khuấy 1/4 muỗng cà phê bột nghệ vào ly sữa ấm, uống mỗi tối.

• Công dụng: Nghệ chứa curcumin - chất chống viêm tự nhiên giúp giảm sưng viêm mũi xoang, làm dịu đường hô hấp và cải thiện giấc ngủ.

Gừng - làm ấm cơ thể, giảm ho nghẹt mũi

Trà gừng mật ong chanh giúp làm ấm cơ thể, giảm ho nghẹt mũi và hỗ trợ phục hồi nhanh khi bị cảm lạnh

• Cách làm: Cho 1 lát gừng tươi, 1 lát chanh và 2 thìa mật ong vào nước ấm, uống khi còn nóng.

• Công dụng: Gừng giúp làm ấm cơ thể, giảm ho, long đờm và kháng virus, đồng thời giúp người bệnh dễ chịu và nhanh phục hồi hơn.

Lời khuyên từ bác sĩ: Những thực phẩm này chỉ có tác dụng hỗ trợ, không thay thế thuốc điều trị. Nếu bạn bị cảm lạnh kéo dài hoặc kèm theo sốt cao, ho nhiều, hãy đặt lịch khám với bác sĩ qua IVIE - Bác sĩ ơi để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Kết luận

Cảm lạnh tuy là bệnh nhẹ nhưng nếu chủ quan hoặc chăm sóc sai cách, cơ thể có thể mệt mỏi kéo dài và dễ tái phát. Hy vọng những chia sẻ trên đã giúp bạn hiểu rõ cảm lạnh nên làm gì để nhanh khỏi - từ việc nghỉ ngơi, giữ ấm, ăn uống đúng cách cho đến sử dụng thuốc hợp lý theo hướng dẫn bác sĩ.

Nếu triệu chứng vẫn không thuyên giảm sau vài ngày, đừng tự ý điều trị tại nhà. Hãy đặt lịch khám trực tuyến qua IVIE - Bác sĩ ơi để được bác sĩ thăm khám, tư vấn cụ thể và giúp bạn phục hồi nhanh chóng, an toàn hơn.

Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.