Hậu sản không còn là nỗi lo: Cách chăm sóc sản phụ sau sinh

1. Khi sản phụ ở viện

- Xoa bóp tử cung: Thường xuyên ngay trong 2 tiếng đầu sau sinh( ít nhất 15 phút/1 lần, mỗi lần 5 phút, có thể nhờ chồng, mẹ làm hộ).

- Cho con bú sớm khoảng 30 phút- 1h và thường xuyên là một trong các biện pháp giúp tử cung co hồi nhanh sau sinh và mau lên sữa. Mặt khác cung cấp sữa non là nguồn dinh dưỡng quý giá cho trẻ. Mẹ không nên cho trẻ bú bình ngay, đừng vì ngực căng tức hay thấy không có sữa, đau ngực, sợ con đói mà khuất phục trước sữa công thức nhé. Dạ dày trẻ mới sinh bé lắm, chỉ cần 2-3 ml sữa thôi là đã rất tốt rồi, hãy tập cho trẻ bú mẹ vừa để rèn luyện phản xạ bú mút cho trẻ, mẹ cũng sẽ quen với bé nhanh hơn. 

- Theo dõi sản dịch: Nếu sau sinh, sản dịch ra quá nhiều, trong vòng 1h có thể làm ướt đẫm băng vệ sinh ban ngày và xuất hiện các cục máu đông lớn, đó có thể là dấu hiệu băng huyết sau sinh.  

- Vận động sớm khoảng 12 tiếng sau đẻ có thể ngồi dậy, cử động nhẹ nhàng, 1 ngày sau đẻ có thể tập đi. Tùy theo mẹ đẻ mổ hay đẻ thường, sau sinh nên cố gắng tập đi sớm, nếu đau có thể dùng thuốc giảm đau dạng đặt hậu môn hoặc sử dụng các gói giảm đau sau đẻ các mẹ nhé. 

- Bí tiểu sau sinh: Thường sau sinh 6 giờ, sản phụ sẽ đi tiểu. Sản phụ nên vận động sớm, chủ động vào nhà vệ sinh tập phản xạ đi tiểu, tập phản xạ rặn tiểu theo tư thế đi tiểu tự nhiên. Không nhịn tiểu. 

2. Khi sản phụ về nhà: một vài điều cần lưu ý

- Tránh stress sau sinh: Sản phụ vừa trải qua một cuộc sinh, có thể được coi là một sang chấn lớn cả về thể xác và tinh thần. Stress có thể dẫn đến trầm cảm sau sinh, mất sữa, ảnh hưởng đến chất lượng sữa. Việc mẹ phải làm quen với em bé, thích nghi với nếp sinh hoạt của con cũng là rất khó khăn, chia sẻ với người thân những khó khăn và san sẻ những khó khăn ấy với gia đình là điều vô cùng cần thiết, không nên chỉ ở nơi quá kín, hãy vận động, hãy đi ra ngoài để thay đổi không khí, hãy nói chuyện với mọi người.

- Theo dõi sản dịch: dựa vào số lượng băng vệ sinh mà sản phụ dùng hằng ngày. Sản dịch sẽ ra theo chiều hướng giảm dần, nếu sau sinh, thấy rất ít hoặc không thấy ra sản dịch thì rất có thể mẹ đã bị bế sản dịch( nguy cơ hay xảy ra với thai kì đa ối, con to, tử cung dị dạng, đa thai, chuyển dạ kéo dài, sót rau,…). Bế sản dịch sẽ khiến tử cung không co được, sản phụ có thể bị sốt, nhiễm trùng tử cung, nhiễm trùng huyết. 

- Chăm sóc cô bé sau sinh: Khi về nhà, lưu ý giữ sạch vùng kín, dùng betadin 1% để vệ sinh trong 1-2 ngày đầu, sau đó đổi sang nước đun sôi để nguội, nước muối để vệ sinh. Tương tự với vết mổ nhé. Không cho tay vào trong để thụt rửa, nếu sờ thấy đầu chỉ không tự ý dứt hoặc kéo đầu chỉ. Hiện tại hầu hết là dùng chỉ tự tiêu các mẹ không cần cắt chỉ, tuy nhiên nhiều trường hợp phản ứng tiêu chỉ dữ dội, vết thương khó lành, viêm, chảy dịch, máu, mủ thì hãy đến bác sĩ để chủ động cắt chỉ và dùng thuốc. 

Nên sử dụng một băng vệ sinh sạch áp vào chỗ vết khâu lúc đi đại tiện, tiểu tiện, tránh rặn quá mạnh. Thời gian đầu không nên ngồi nhiều để tránh lực ép lên các mũi khâu. Hãy luôn giữ vết khâu khô thoáng, mặc đồ rộng rãi.

- Quan hệ tình dục sau sinh: nên kiêng nhất là lúc vẫn còn ra máu, và để tốt nhất trong 6 tuần đầu chưa nên quan hệ tình dục. Cô bé chưa sãn sàng, các cấu trúc vùng tần sinh môn trong thời gian này chưa trở về bình thường và hơn hết là rất dễ bị nhiễm trùng. 

- Cho con bú thường xuyên: tránh tắc tia sữa, việc bú mút của trẻ sẽ kích thích sữa ra nhiều hơn. Giai đoạn này, nhiều mẹ stress lắm. Ngoài ra để giảm đau tức, các mẹ nên đứng tắm dưới vòi hoa sen, massage nhẹ nhàng và bóp nhẹ ở quầng nâu của nhũ hoa.

Tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để Hỏi bác sĩ MIỄN PHÍ, bạn sẽ nhận được sự tư vấn nhanh nhất từ các chuyên gia y tế hàng đầu của tất cả các chuyên khoa và hoàn toàn ẩn danh!

3. Những trường hợp cần quay lại viện

- Nếu sản dịch ra có mùi hôi, mẹ bị sốt cao, tử cung co hồi chậm, ấn vào tử cung đau, di dộng… khả năng mẹ đã bị nhiễm trùng sau sinh, bế sản dịch, cần quay lại viện khám .

- Ngực căng tức, không ra sữa, mẹ sốt cao, nặn đầu ti ra mủ, máu.

- Vết khâu chảy dịch hôi, mủ, chảy máu, không liền.

- Khoảng 4-6 tuần sau sinh, mẹ có thể quay lại khám để kiểm tra tổng thể.

Đôi ba dòng không thể bao quát hết tất cả nội dung mà bác sĩ muốn chia sẻ, bởi vậy các sản phụ có gì thắc mắc đừng ngại ngần mà liên hệ để tìm kiếm sự giúp đỡ của các bác sĩ nhé. Một vài cách chăm sóc sản phụ sau sinh mà bác sĩ đưa ra hi vọng có thể mang lại cho các bạn chút kiến thức để thời kì sau sinh không còn là nỗi lo, mẹ khỏe, con khỏe, gia đình hạnh phúc. 

Cẩm nang IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn các bí quyết khám bệnh tại Hà Nội và Hướng dẫn khám bệnh tuyến trung ương với những thông tin đắt giá và chính xác nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn khỏe mạnh!