Giải đáp: Có nên tiêm viêm màng não mô cầu?

Viêm màng não mô cầu nguy hiểm thế nào?

Viêm màng não mô cầu có thể gây tử vong sau 2 ngày nếu không điều trị kịp thời

Viêm màng não mô cầu là bệnh nhiễm trùng nguy hiểm do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra, ảnh hưởng trực tiếp đến màng não và tủy sống. Bệnh có thể khởi phát nhanh và nếu không phát hiện sớm, có thể gây tử vong hoặc để lại di chứng nặng. Đây là bệnh lý thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên, đặc biệt ở những khu vực đông người hoặc điều kiện vệ sinh kém. Vi khuẩn lây qua giọt bắn và dịch tiết hô hấp, dễ lây lan ở môi trường tập thể như trường học, ký túc xá. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính mỗi năm có hơn 1,2 triệu ca mắc, với khoảng 135.000 ca tử vong, dù bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng vắc xin.

Ai dễ mắc viêm màng não mô cầu nhất?

Một số nhóm đối tượng có nguy cơ mắc viêm màng não mô cầu cao hơn do hệ miễn dịch yếu hoặc thường xuyên tiếp xúc trong môi trường tập thể, bao gồm:

• Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ (dưới 5 tuổi): Hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ, dễ nhiễm khuẩn và biến chứng nặng.

• Thanh thiếu niên, sinh viên: Nhóm tuổi dễ mắc nhóm mô cầu ACYW vì thường sống trong ký túc xá, học tập hoặc sinh hoạt trong môi trường tập thể.

• Người chuẩn bị đi du học, du lịch nước ngoài: Một số quốc gia yêu cầu chứng nhận đã tiêm vaccine mô cầu để phòng dịch.

• Người sống trong vùng có dịch hoặc vùng vệ sinh kém.

Biến chứng nếu không điều trị kịp thời?

Nếu không điều trị kịp thời, viêm màng não mô cầu có thể gây nhiễm trùng huyết, tổn thương não và thậm chí tử vong trong vòng 24-48 giờ. Nếu sống sót, bệnh nhân có thể phải đối mặt với các di chứng lâu dài như:

• Mất thính lực hoặc suy giảm khả năng nghe: Vi khuẩn có thể gây tổn thương dây thần kinh thính giác, dẫn đến mất hoặc suy giảm thính lực vĩnh viễn, đặc biệt ở trẻ nhỏ.

• Động kinh, rối loạn hành vi: Tổn thương não có thể gây co giật, động kinh và các vấn đề về cảm xúc, hành vi, ảnh hưởng đến khả năng học tập và hòa nhập xã hội.

• Bại não, yếu liệt: Tổn thương não có thể gây liệt nửa người hoặc bại não, đòi hỏi trị liệu phục hồi chức năng kéo dài.

• Cắt cụt chi do hoại tử: Nhiễm khuẩn huyết có thể gây hoại tử ở các chi, buộc phải cắt cụt để bảo vệ tính mạng.

• Chậm phát triển trí tuệ ở trẻ nhỏ: Trẻ dưới 5 tuổi mắc bệnh có nguy cơ chậm phát triển trí tuệ cao gấp 2-3 lần so với trẻ bình thường.

Vắc xin viêm màng não mô cầu giúp bảo vệ bạn ra sao?

Tiêm vắc xin không chỉ giúp phòng bệnh cho cá nhân mà còn góp phần bảo vệ cộng đồng, ngăn ngừa nguy cơ bùng phát dịch

Trong số các biện pháp phòng ngừa bệnh truyền nhiễm hiện nay, tiêm vắc xin được xem là giải pháp chủ động và hiệu quả nhất để ngăn chặn viêm màng não mô cầu. Vi khuẩn mô cầu có nhiều chủng khác nhau, thường gặp nhất là các nhóm B, C, Y, W-135, và nguy hiểm nhất là nhóm A và viêm màng não mô cầu ACYW – vốn từng gây ra nhiều vụ dịch tại châu Phi, Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.

Có nên tiêm viêm màng não mô cầu? Ai nên tiêm?

Câu trả lời là Có, có nên tiêm viêm màng não mô cầu. Viêm màng não mô cầu có thể diễn tiến nhanh chóng và gây tử vong chỉ trong 24 - 48 giờ. Bệnh tấn công não, máu và hệ thần kinh, không giống như cảm cúm hay sốt thông thường. Những người trong nhóm nguy cơ cao như trẻ em, thanh thiếu niên, người sống ở môi trường tập thể, hay hay đi du lịch nên tiêm vắc xin để bảo vệ bản thân và ngừng lây lan trong cộng đồng.

Khi nào nên tiêm? Có cần tiêm nhắc lại không?

Lịch tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu tùy thuộc vào loại vắc xin và độ tuổi. Dưới đây là một số mốc tiêm thường gặp:

• Vắc xin BC: Tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên, gồm 2 mũi cách nhau ít nhất 6-8 tuần. Cần tiêm nhắc lại sau vài năm tùy vùng dịch.

• Vắc xin viêm màng não mô cầu ACYW (Menactra, Menveo, Nimenrix...): Tiêm 1 mũi cho trẻ từ 9 tháng đến dưới 2 tuổi. Trẻ từ 2 tuổi trở lên chỉ cần 1 mũi duy nhất.

• Người lớn: Những người có nguy cơ cao hoặc đi nước ngoài có thể cần tiêm nhắc lại sau 5 năm.

Lưu ý: Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn lịch tiêm phù hợp.

Tìm hiểu thêm: Tiêm viêm màng não mô cầu BC có sốt không?

Các loại vắc xin hiện nay (BC, ACYW135) – nên chọn loại nào?

Hiện nay, có hai loại vắc xin viêm màng não mô cầu phổ biến tại Việt Nam:

• Vắc xin BC: Phòng vi khuẩn nhóm B và C, thường tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên (VD: VA-MENGOC-BC).

• Vắc xin ACYW135: Phòng 4 chủng vi khuẩn (A, C, Y, W-135), phù hợp cho những người đi du học, du lịch hoặc sống ở môi trường tập thể (VD: Menactra, Nimenrix, Menveo).

Nên chọn loại nào?

• Nếu bạn hoặc con bạn thường xuyên tiếp xúc với môi trường tập thể hoặc chuẩn bị đi du học, du lịch, vắc xin ACYW135 là lựa chọn tốt.

• Nếu sống trong khu vực có nguy cơ cao hoặc trẻ dưới 5 tuổi, vắc xin BC rất quan trọng.

Tốt nhất là tiêm đầy đủ cả 2 loại để bảo vệ toàn diện.

Có cần test hay khám trước khi tiêm không?

Khám sàng lọc trước tiêm giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, hạn chế rủi ro và phản ứng sau tiêm

Khám sàng lọc trước tiêm là bước quan trọng để đảm bảo an toàn, đặc biệt với trẻ em hoặc người có bệnh lý nền. Trong quá trình khám, bác sĩ sẽ:

• Đo thân nhiệt và kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng.

• Hỏi về tiền sử dị ứng và bệnh lý liên quan.

• Tư vấn về tác dụng phụ và cách xử lý sau tiêm.

Nếu người tiêm đang sốt, mắc bệnh nhiễm trùng cấp tính, hoặc có tiền sử dị ứng nặng, bác sĩ có thể hoãn tiêm tạm thời.

Tác dụng phụ sau tiêm - Có nên lo lắng?

Phản ứng sau tiêm thường là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang tạo miễn dịch - bạn không cần quá lo lắng

Tiêm vắc xin có thể gây một số phản ứng phụ, nhưng hầu hết là nhẹ và tự khỏi sau vài ngày. Những tác dụng này không đáng lo ngại so với nguy cơ của viêm màng não mô cầu. Quan trọng là bạn cần theo dõi phản ứng sau tiêm và xử lý kịp thời nếu có dấu hiệu bất thường.

Phản ứng phổ biến (sốt nhẹ, sưng đau)

Sau khi tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu (BC hoặc ACYW135), một số phản ứng nhẹ có thể xảy ra:

• Sốt nhẹ (<38.5°C): Thường trong vòng 24 giờ và tự hết.

• Sưng, đỏ, đau tại vị trí tiêm: Kéo dài 1–2 ngày, không ảnh hưởng sinh hoạt.

• Quấy khóc, chán ăn, mệt nhẹ: Thường gặp ở trẻ nhỏ, sẽ tự giảm.

Mẹo nhỏ: Sau tiêm, bạn có thể chườm lạnh vị trí tiêm, cho trẻ uống nhiều nước, mặc đồ thoáng mát. Đối với trẻ nhỏ, nên cho bú nhiều lần và theo dõi thân nhiệt.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Mặc dù hiếm, một số phản ứng nặng sau tiêm có thể xảy ra. Nếu gặp các dấu hiệu sau, bạn cần đưa người tiêm đi khám ngay:

• Sốt cao >39°C, không giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt.

• Phát ban toàn thân, thở khò khè, khó thở, tím tái – dấu hiệu sốc phản vệ.

• Co giật, lừ đừ, bỏ bú, không tương tác bình thường (ở trẻ nhỏ).

• Đau đầu dữ dội, nôn ói liên tục, cổ cứng – cần loại trừ nguyên nhân nghiêm trọng.

Lưu ý: Phản ứng sốc phản vệ thường xảy ra trong 30 phút sau tiêm, vì vậy người tiêm cần ở lại cơ sở y tế ít nhất 30 phút để theo dõi.

Lưu ý trước và sau khi tiêm

Để tiêm phòng suôn sẻ, bạn cần lưu ý:

Trước khi tiêm:

• Không tiêm khi đang sốt, mắc bệnh cấp tính hoặc vừa ốm dậy.

• Ăn uống bình thường, ngủ đủ giấc để cơ thể sẵn sàng tạo miễn dịch.

• Báo với bác sĩ nếu có tiền sử dị ứng, co giật, hoặc bệnh nền.

Sau khi tiêm:

• Ở lại cơ sở y tế ít nhất 30 phút để theo dõi.

• Uống nhiều nước, nghỉ ngơi nhẹ nhàng.

• Không tắm ngay nếu vị trí tiêm còn sưng, đỏ (dùng khăn ấm vệ sinh).

• Theo dõi thân nhiệt và hành vi trong 48 giờ đầu.

Nếu tiêm tại cơ sở uy tín, bạn có thể yên tâm vì quy trình theo dõi sau tiêm rất chặt chẽ.

Tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu ở đâu uy tín, an toàn?

Chọn địa chỉ tiêm chủng uy tín là yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả và an toàn, đặc biệt với trẻ nhỏ, người lớn tuổi hoặc người có cơ địa nhạy cảm. Bạn có thể dễ dàng đặt lịch tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu qua nền tảng IVIE - Bác sĩ ơi, kết nối với hàng trăm cơ sở y tế trên toàn quốc và nhận tư vấn trước tiêm từ bác sĩ chuyên khoa để lựa chọn loại vắc xin phù hợp. Dưới đây là một số cơ sở tiêm chủng uy tín bạn có thể tham khảo.

Hệ thống Y tế MEDLATEC - Địa chỉ tiêm chủng uy tín

• Địa chỉ: 42 P. Nghĩa Dũng, Phúc xá, Ba Đình, Hà Nội
• Thời gian làm việc: 7:00 - 17:00 (Từ thứ 2 đến Chủ nhật)
• Hotline: 1900 3367

1900 3367

Hệ thống Y tế MEDLATEC cung cấp đầy đủ các loại vắc xin mô cầu như BC, ACYW135, phù hợp cho nhiều độ tuổi và nhóm nguy cơ

MEDLATEC là đơn vị y tế tư nhân hàng đầu tại Việt Nam, với nhiều chi nhánh từ Bắc vào Nam.

Ưu điểm nổi bật:

• Tiêm chủng theo chuẩn Bộ Y tế, quy trình chuyên nghiệp.

• Tư vấn trước tiêm bởi bác sĩ có kinh nghiệm.

• Cung cấp các loại vắc xin mô cầu mới nhất (ACYW135, BC) từ Pháp, Bỉ, Cuba...

• Hệ thống lưu trữ lịch sử tiêm, giúp nhắc nhở tiêm nhắc lại.

Nếu bạn cần tư vấn về loại vắc xin phù hợp hoặc tìm cơ sở gần nhất có vắc xin mô cầu, hãy truy cập IVIE để được hỗ trợ từ A-Z.

Kết luận

Viêm màng não mô cầu là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể diễn tiến nhanh và để lại di chứng nặng nề nếu không điều trị kịp thời. Với số ca bệnh vẫn ghi nhận hằng năm, việc tiêm vắc xin là lựa chọn thông minh và cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho bạn và người thân. Vậy, có nên tiêm viêm màng não mô cầu? Câu trả lời là có, tiêm vắc xin là biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.