Gù lưng là gì? Chữa trị thế nào cho nhanh khỏi

Gù lưng là bệnh gì?

Gù lưng có độ cong trên 40 độ khi đo bằng X-quang

Gù lưng (hay còn gọi là gù cột sống, tiếng Anh là Kyphosis) là tình trạng phần lưng trên bị cong quá mức về phía trước, khiến dáng người bị gập và mất cân đối. Tình trạng này có thể gặp ở mọi độ tuổi:

• Ở người cao tuổi, gù lưng thường do xương yếu, đốt sống bị lún hoặc xẹp.

• Ở trẻ sơ sinh hoặc thanh thiếu niên, nguyên nhân có thể do dị tật bẩm sinh hoặc cột sống bị chèn ép lâu ngày.

Nếu gù nhẹ, người bệnh thường không thấy đau nhiều và có thể cải thiện bằng cách tập luyện hoặc đeo nẹp chỉnh tư thế. Nhưng với trường hợp nặng, gù lưng có thể gây đau dai dẳng, biến dạng cột sống và thậm chí ảnh hưởng đến hô hấp. Khi đó, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để can thiệp kịp thời.

Xem thêm: 8 Bác sĩ điều trị cột sống giỏi tại Hà Nội

Gù cột sống có mấy loại?

Không phải tất cả các trường hợp gù lưng đều giống nhau. Việc phân loại gù cột sống giúp bác sĩ xác định nguyên nhân cụ thể và lựa chọn hướng điều trị phù hợp. Dưới đây là ba dạng gù phổ biến:

Gù tư thế

Gù tư thế là loại gù phổ biến nhất

Đây là dạng gù cột sống ngực do tư thế, thường xảy ra ở tuổi dậy thì, đặc biệt phổ biến ở nữ giới. Dù có độ cong lớn hơn 50 độ, nhưng các đốt sống vẫn bình thường, không bị biến dạng cấu trúc.

Dấu hiệu thường gặp là dáng người cúi gập, đầu chúi về phía trước – nhưng khi đứng thẳng thì vẫn có thể điều chỉnh được. Gù tư thế hiếm khi gây đau và cũng ít tiến triển nặng theo thời gian.

Tin vui là tình trạng này có thể cải thiện tốt nếu người bệnh chăm chỉ thực hiện các bài tập chống gù đúng cách, giúp điều chỉnh tư thế và tăng sức mạnh cho cơ lưng.

Gù do bệnh Scheuermann

Dấu hiệu điển hình của gù cột sống Scheuermann là đốt sống phát triển bất thường

Gù cột sống Scheuermann là tình trạng các đốt sống phát triển bất thường, thay vì có hình hộp như bình thường thì lại có dạng hình chêm (tam giác). Điều này khiến cột sống ngực bị cong quá mức và dễ bị biến dạng.

Tình trạng này ảnh hưởng khoảng 0,4% dân số, nam và nữ có tỷ lệ mắc ngang nhau. Gù Scheuermann thường rõ rệt hơn trong tuổi dậy thì và có thể trở nên nghiêm trọng nếu không được phát hiện, điều trị sớm. Khi chụp X-quang nghiêng, có thể thấy rõ các đốt sống bị biến dạng và khe đĩa đệm bị thu hẹp lại.

1900 3367

Gù bẩm sinh

Gù bẩm sinh là dạng gù hiếm gặp nhưng nghiêm trọng nhất

Gù lưng bẩm sinh xảy ra khi một hoặc nhiều đốt sống của trẻ có hình dạng bất thường ngay từ khi sinh ra. Tình trạng này dễ tiến triển nặng hơn theo thời gian khi trẻ lớn lên. Vì vậy, với những trường hợp gù bẩm sinh, bác sĩ thường khuyến nghị phẫu thuật sớm để ngăn chặn nguy cơ biến dạng nghiêm trọng sau này.

Tìm hiểu thêm: 6 Địa chỉ khám cong vẹo cột sống chất lượng, uy tín

Nguyên nhân gây gù lưng

Nguyên nhân phổ biến dẫn tới gù lưng

Gù lưng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ yếu tố bệnh lý cho đến thói quen sinh hoạt sai cách. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến nhất:

• Loãng xương: Loãng xương làm xương giòn, dễ gãy. Khi các đốt sống bị xẹp hoặc gãy vi thể do loãng xương, đặc biệt ở người lớn tuổi, sẽ khiến cột sống cong về phía trước - dẫn đến gù.

• Thoái hóa đĩa đệm: Khi đĩa đệm giữa các đốt sống mất nước và đàn hồi, chiều cao cột sống bị rút ngắn không đều, dễ gây biến dạng tư thế - trong đó có gù lưng. Tình trạng này thường đi kèm với đau và cứng lưng.

• Gãy xương: Một chấn thương dẫn đến gãy đốt sống - dù là do tai nạn hay ngã nhẹ - cũng có thể làm cột sống biến dạng và gù vĩnh viễn nếu không được điều trị đúng cách.

• Bệnh Scheuermann: Đây là nguyên nhân thường gặp ở thanh thiếu niên. Bệnh gây biến dạng thân đốt sống, khiến xương phát triển bất đối xứng, dẫn đến độ cong quá mức ở đoạn ngực.

• Sai tư thế kéo dài: Tư thế ngồi gù, cúi đầu khi học, làm việc hoặc dùng thiết bị điện tử lâu ngày có thể gây ra gù lưng dạng cơ năng. Nếu không điều chỉnh kịp thời, tình trạng này dễ trở thành cố định.

• Thói quen sinh hoạt thiếu vận động: Thiếu vận động khiến cơ lưng yếu, không đủ lực giữ cột sống thẳng, từ đó làm mất cân bằng giữa các nhóm cơ và hình thành gù lưng theo thời gian.

Việc xác định đúng nguyên nhân gây gù là bước quan trọng đầu tiên để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả.

Triệu chứng thường gặp

Một số triệu chứng thường gặp của gù lưng bạn cần lưu ý

1900 3367

Triệu chứng của gù lưng có thể khác nhau tùy vào nguyên nhân và mức độ nặng nhẹ. Một số dấu hiệu thường gặp bao gồm:

• Phần lưng trên nhô cao bất thường (lưng gù).

• Đau lưng, cảm giác mỏi hoặc cứng ở vùng cột sống.

• Cơ sau đùi căng cứng, khiến việc đứng thẳng khó khăn.

Nếu không được điều trị kịp thời, gù lưng có thể tiến triển nặng và gây ra các biểu hiện nghiêm trọng hơn như:

• Yếu hoặc tê bì ở chân.

• Cảm giác ngứa ran hoặc mất cảm giác.

• Rối loạn đại tiện hoặc tiểu tiện.

• Khó thở do chèn ép lồng ngực.

Cách chữa trị bệnh gù lưng

Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nặng nhẹ, việc điều trị gù lưng có thể bao gồm nhiều phương pháp khác nhau - từ thay đổi lối sống, vật lý trị liệu cho tới can thiệp y tế chuyên sâu. Dưới đây là các cách chữa trị phổ biến:

Chữa trị bằng thuốc

Phương pháp điều trị gù lưng an toàn và hiệu quả

Nếu nguyên nhân gây gù là do loãng xương, thoái hóa hoặc viêm, bác sĩ có thể kê các loại thuốc hỗ trợ:

• Thuốc giảm đau, giãn cơ.

• Canxi, vitamin D và thuốc điều trị loãng xương.

• Thuốc chống viêm nếu có kèm tình trạng viêm khớp hoặc dây chằng.

Lưu ý: Thuốc chỉ giúp kiểm soát triệu chứng chứ không làm giảm độ gù nên thường dùng kết hợp với các biện pháp khác.

Thực hiện vật lý trị liệu

Đây là phương pháp quan trọng hàng đầu trong điều trị gù lưng, nhất là ở người trẻ:

• Các bài tập kéo giãn cột sống, tăng sức mạnh cơ lưng, bụng.

• Kỹ thuật chỉnh tư thế, học cách đứng - ngồi - đi đúng chuẩn.

• Trị liệu bằng điện, nhiệt hoặc sóng siêu âm hỗ trợ giảm đau, chống co cứng cơ.

Liệu trình nên được cá nhân hóa dưới sự hướng dẫn của chuyên gia vật lý trị liệu.

Đeo nẹp chỉnh hình

 

Sử dụng nẹp lưng giúp kiểm soát tư thế gù

Nẹp lưng giúp kiểm soát độ cong và hỗ trợ tư thế trong các trường hợp gù tư thế hoặc gù do Scheuermann ở thanh thiếu niên:

• Cần đeo đủ thời gian theo chỉ định (thường từ 16–20 giờ/ngày).

• Kết hợp tập luyện để tăng hiệu quả chỉnh sửa.

Không áp dụng cho người lớn tuổi có cột sống thoái hóa.

Phẫu thuật

Phẫu thuật chỉ được cân nhắc trong trường hợp:

• Gù nặng (độ cong > 70 độ).

• Gù gây chèn ép thần kinh, đau dữ dội, ảnh hưởng hô hấp.

• Gù bẩm sinh có nguy cơ tổn thương tủy sống.

Phẫu thuật sẽ chỉnh lại trục cột sống bằng nẹp, vít và cần phục hồi chức năng sau mổ.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị cần dựa trên đánh giá của bác sĩ chuyên khoa, kết hợp với sự kiên trì của người bệnh để đạt kết quả tốt nhất.

Tìm hiểu thêm: 12+ Bài tập chữa cong vẹo cột sống cho người lớn và trẻ em

Phòng ngừa gù cột sống từ sớm

Phòng ngừa gù lưng cần được bắt đầu từ sớm, đặc biệt ở trẻ em và người làm việc văn phòng

Gù lưng có thể phòng tránh nếu bạn hình thành thói quen tốt ngay từ đầu, đặc biệt quan trọng với trẻ em và người làm việc văn phòng. Dưới đây là những cách đơn giản giúp ngăn ngừa gù cột sống:

• Ngồi đúng tư thế: Lưng thẳng, chạm vào ghế tựa; bàn học/bàn làm việc cao ngang khuỷu tay. Tránh cúi đầu lâu khi dùng điện thoại, laptop.

• Tập thể dục thường xuyên: Chỉ cần 30 phút mỗi ngày với các môn như bơi, yoga, đi bộ. Ưu tiên bài tập tăng cơ lưng, cơ bụng để giữ cột sống vững.

• Giữ cân nặng ổn định: Tránh thừa cân vì trọng lượng dư thừa làm cột sống dễ cong và lệch.

• Khám sức khỏe định kỳ: Trẻ đang phát triển nên được kiểm tra tư thế thường xuyên; người lớn tuổi, nhất là có loãng xương, cũng nên tầm soát cột sống định kỳ.

Chỉ với những thay đổi nhỏ mỗi ngày, bạn hoàn toàn có thể bảo vệ cột sống khỏe mạnh và ngăn ngừa gù lưng từ sớm.

Kết luận

Gù lưng không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn là dấu hiệu của những rối loạn sức khỏe tiềm ẩn, đặc biệt nếu để lâu không điều trị. Dù bạn là học sinh, dân văn phòng hay người lớn tuổi, việc chủ động nhận biết sớm triệu chứng và can thiệp đúng cách sẽ giúp quá trình hồi phục nhanh chóng và hiệu quả hơn. Từ điều chỉnh tư thế, luyện tập đúng cách, đến thăm khám chuyên khoa - mỗi hành động nhỏ hôm nay chính là cách bảo vệ cột sống và ngăn chặn gù lưng từ gốc rễ. Hãy lắng nghe cơ thể bạn ngay từ bây giờ!

Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.