Ngứa hốc mắt - Cảnh báo triệu chứng bạn không nên chủ quan!

Ngứa hốc mắt là bệnh gì?

Ngứa hốc mắt là cảm giác khó chịu ở vùng quanh mắt, có thể do dị ứng, viêm nhiễm, hoặc tác động từ môi trường như ô nhiễm. Tình trạng này có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày và thường đi kèm với các dấu hiệu như đỏ, sưng, hoặc mờ mắt. Nếu ngứa hốc mắt kèm theo triệu chứng nghiêm trọng, cần khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Tình trạng ngứa hốc mắt là bệnh gì?

Nguyên nhân phổ biến gây ngứa hốc mắt

Ngứa hốc mắt có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các bệnh lý tại chỗ cho đến những yếu tố môi trường hoặc thói quen sinh hoạt không hợp lý. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

Viêm kết mạc dị ứng

Viêm kết mạc dị ứng là nguyên nhân thường gặp nhất gây ngứa hốc mắt, đặc biệt ở những người có cơ địa dị ứng. Khi mắt tiếp xúc với các dị nguyên như phấn hoa, lông thú, bụi mịn, mạt nhà hay nấm mốc, hệ miễn dịch sẽ phản ứng quá mức, gây viêm ở kết mạc - lớp màng mỏng bao phủ bên trong mí mắt và lòng trắng của mắt. Người bệnh thường cảm thấy ngứa nhiều, mắt đỏ, chảy nước và có thể kèm theo sưng mí.

Ngứa hốc mắt thường xuất phát từ tình trạng viêm kết mạc dị ứng

Khô mắt

Mắt không được bôi trơn đủ do thiếu nước mắt hoặc nước mắt bay hơi quá nhanh sẽ khiến bề mặt nhãn cầu bị kích thích và gây cảm giác ngứa. Tình trạng khô mắt thường gặp ở người làm việc nhiều với màn hình máy tính, dùng điều hòa lâu, hoặc do tuổi tác và một số bệnh lý nền.

Viêm bờ mi (blepharitis)

Là tình trạng viêm nhiễm ở rìa mí mắt, viêm bờ mi gây ngứa ngáy, cộm mắt, bong vảy quanh lông mi và có thể làm mắt đỏ. Đây là bệnh lý mạn tính, dễ tái phát và thường đi kèm cảm giác rát, chảy nước mắt, ngứa mi mắt hoặc nổi mụn nhỏ quanh mi.

Rối loạn chức năng tuyến Meibomian

Tuyến Meibomian nằm ở mí mắt, có nhiệm vụ tiết dầu giúp ngăn nước mắt bốc hơi nhanh. Khi tuyến này bị tắc nghẽn hoặc hoạt động kém, sẽ dẫn đến khô mắt và kích ứng vùng hốc mắt, gây ngứa. Tình trạng này phổ biến ở người cao tuổi, người thường xuyên trang điểm hoặc vệ sinh mắt không đúng cách.

Tác nhân bên ngoài (mỹ phẩm, khói bụi, điều hòa, dị vật)

Các sản phẩm trang điểm vùng mắt, kem dưỡng, nước tẩy trang kém chất lượng hoặc không phù hợp cũng có thể gây kích ứng da vùng mắt, dẫn đến ngứa. Tương tự, khói thuốc, khói bụi, không khí khô từ máy lạnh, hoặc dị vật nhỏ (lông mi rơi, cát bụi...) lọt vào mắt cũng là những yếu tố gây ngứa hốc mắt thường gặp.

Tìm hiểu thêm: Những nguyên nhân khiến vùng da quanh mắt bị nóng rát

Dấu hiệu cần lưu ý đi kèm

Khi cảm giác ngứa hốc mắt không đơn thuần chỉ là phản ứng nhẹ, mà đi kèm với một số dấu hiệu dưới đây, bạn cần cẩn trọng. Đây có thể là biểu hiện của các tình trạng viêm nhiễm hoặc bệnh lý mắt nghiêm trọng hơn, đòi hỏi được khám và điều trị kịp thời:

Ngứa kèm đỏ mắt

Nếu mắt vừa ngứa, vừa đỏ, có thể bạn đang gặp phải viêm kết mạc hoặc các dạng viêm mắt khác. Đặc biệt, mắt đỏ kéo dài, lan rộng hoặc kèm theo đau nhức cần được khám ngay để tránh biến chứng ảnh hưởng đến thị lực.

Sưng, nhức đầu vùng trán hoặc gò má

Đây có thể là dấu hiệu viêm xoang hoặc nhiễm trùng vùng hốc mắt - một tình trạng nguy hiểm nếu không được điều trị đúng cách. Viêm xoang có thể làm dịch viêm dồn xuống vùng mắt, gây ngứa, đau hoặc thậm chí giảm thị lực tạm thời.

Nhiều người bệnh cảm thấy sưng, nhức đầu hoặc ngứa hốc mắt kèm chảy dịch từ mắt

Chảy nước mắt hoặc dịch mũi

Khi ngứa hốc mắt đi kèm chảy nước mắt liên tục, dịch nhầy ở mũi (đặc biệt nếu màu vàng hoặc xanh), khả năng cao bạn đang bị viêm kết mạc do virus hoặc dị ứng nghiêm trọng. Tình trạng này có thể lây lan nhanh, nhất là trong môi trường học đường, công sở.

Mờ mắt thoáng qua hoặc kéo dài

Nếu bạn cảm thấy mắt mờ, thị lực kém đi trong lúc ngứa mắt, đó không còn là triệu chứng đơn giản. Có thể liên quan đến tổn thương giác mạc, viêm nhiễm sâu hoặc các bệnh lý về mắt khác như khô mắt nặng, viêm màng bồ đào…

Sốt nhẹ

Ngứa mắt kèm sốt - dù chỉ nhẹ - có thể là phản ứng toàn thân trước một tình trạng nhiễm trùng. Điều này đặc biệt đáng chú ý ở trẻ nhỏ hoặc người có sức đề kháng yếu.

Lưu ý: Nếu bạn gặp phải bất kỳ triệu chứng nào kể trên đi kèm với ngứa hốc mắt, hãy đến ngay cơ sở y tế hoặc thăm khám chuyên khoa mắt. Đừng chủ quan tự ý dùng thuốc nhỏ mắt vì có thể làm nặng thêm tình trạng bệnh hoặc gây hại cho giác mạc.

Làm gì khi bị ngứa hốc mắt?

Hạn chế hành động dụi mắt nhiều lần khi vùng hốc mắt bị ngứa.

Khi cảm giác ngứa ở hốc mắt xuất hiện, thay vì dụi mắt – phản xạ tự nhiên nhưng nguy hiểm - bạn nên áp dụng các biện pháp chăm sóc an toàn, giúp làm dịu triệu chứng và ngăn ngừa tình trạng nặng thêm. Dưới đây là những việc bạn nên làm:

Chườm ấm hoặc chườm lạnh (tùy trường hợp)

• Chườm ấm giúp làm tan bớt dầu tắc nghẽn tại tuyến Meibomian, giảm viêm bờ mi hoặc khô mắt.

• Chườm lạnh có thể làm dịu nhanh cảm giác ngứa, đặc biệt trong trường hợp dị ứng hoặc sưng viêm nhẹ.

Cách làm: Dùng khăn sạch, ngâm vào nước ấm/lạnh, vắt khô và chườm nhẹ lên vùng mắt trong 5–10 phút. Không dùng đá lạnh trực tiếp vì có thể gây bỏng lạnh cho da vùng mắt.

Nghỉ ngơi mắt đúng cách

Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử khi mắt đang bị kích ứng. Mỗi 20 phút sử dụng màn hình, hãy áp dụng quy tắc 20-20-20 (nhìn xa 20 feet trong 20 giây). Nghỉ ngơi đầy đủ cũng giúp mắt phục hồi tốt hơn.

Tránh dụi mắt

Dụi mắt không chỉ làm tăng cảm giác ngứa mà còn có thể gây trầy xước giác mạc, đưa vi khuẩn vào mắt hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng viêm. Hãy nhắc nhở bản thân (hoặc trẻ nhỏ) tuyệt đối tránh hành vi này.

Dùng nước rửa mắt hoặc nước muối sinh lý 0,9%

Rửa mắt bằng nước muối sinh lý giúp loại bỏ bụi bẩn, tác nhân dị ứng và làm dịu bề mặt nhãn cầu. Tuy nhiên, cần đảm bảo dùng sản phẩm được vô trùng, không dùng nước tự pha.

Sử dụng kính khi ra ngoài

Đeo kính râm hoặc kính bảo hộ khi ra đường giúp bảo vệ mắt khỏi bụi bẩn, gió, tia UV và dị vật - những yếu tố có thể làm tăng ngứa, đỏ và kích ứng. Với người thường xuyên làm việc trong môi trường khô hanh hoặc điều hòa, kính chắn gió cũng rất hữu ích.

Cách phòng ngừa ngứa hốc mắt tái phát

Để tránh tình trạng ngứa hốc mắt lặp đi lặp lại gây khó chịu và ảnh hưởng sinh hoạt, bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa đơn giản nhưng hiệu quả sau:

Giữ gìn vệ sinh mắt và vùng quanh mắt

• Tẩy trang sạch sẽ trước khi ngủ để tránh tồn đọng mỹ phẩm gây kích ứng.

• Không dùng chung khăn mặt, vật dụng cá nhân để hạn chế lây nhiễm vi khuẩn.

• Thường xuyên thay gối, khăn tắm - các vật dụng tiếp xúc gần mắt.

Hạn chế tiếp xúc với dị nguyên

• Nếu bạn có cơ địa dị ứng, cần tránh xa khói bụi, phấn hoa, lông thú cưng hoặc chất tẩy rửa mạnh.

• Khi cần ra ngoài, nên đeo khẩu trang và kính bảo hộ.

• Vệ sinh không gian sống sạch sẽ, sử dụng máy lọc không khí nếu cần.

Bảo vệ mắt khi dùng thiết bị điện tử

• Duy trì khoảng cách an toàn với màn hình (khoảng 50-60 cm).

• Điều chỉnh ánh sáng phòng và thiết bị hợp lý, tránh làm mắt căng thẳng.

Bổ sung dưỡng chất tốt cho mắt

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin A, C, E, omega-3 để tăng cường sức đề kháng cho mắt.

• Uống đủ nước mỗi ngày giúp duy trì độ ẩm tự nhiên của mắt.

• Có thể dùng thêm viên uống bổ mắt theo chỉ định bác sĩ nếu cần.

Tái khám định kỳ nếu có tiền sử bệnh lý mắt

• Với người từng bị viêm kết mạc, khô mắt, viêm bờ mi... nên khám mắt định kỳ để kiểm soát sớm nguy cơ tái phát.

• Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc nhỏ mắt nếu không có chỉ định chuyên môn.

Kết luận

Ngứa hốc mắt là một triệu chứng phổ biến, nhưng nếu không được xử lý đúng cách, nó có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mắt. Để giảm thiểu tình trạng này, bạn nên chăm sóc mắt đúng cách, hạn chế tiếp xúc với các tác nhân kích ứng và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa như vệ sinh mắt thường xuyên và đeo kính bảo vệ. Nếu triệu chứng kéo dài hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng, hãy tìm sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa để điều trị kịp thời, tránh những biến chứng không mong muốn.

Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.