Tết đến xuân về là thời điểm mà gia đình quây quần bên nhau sau một năm dài vất vả. Những bữa ăn sum vầy, những cuộc vui với bạn bè, người thân là không thể thiếu. Tuy nhiên, sự gấp rút trong khâu chuẩn bị cùng với thực phẩm đông lạnh được lưu trữ trước đó rất lâu khiến những món ăn ngày Tết lại chứa rất nhiều nguy cơ gây tiêu chảy cấp. Cùng tham khảo bài viết dưới đây của iSoftHcare để biết cách nhận biết và dự phòng được bệnh tiêu chảy cấp trong dịp Tết này nào.
Tiêu chảy cấp là gì?
Tiêu chảy được định nữa là khi tăng lượng nước trong phân và tăng số lần đi ngoài. Tức là tình trạng đi ngoài ra phân lỏng hoặc nước, với ít nhất ba lần trong vòng 24 giờ. Tiêu chảy cấp là tiêu chảy kéo dài với thời gian không quá 14 ngày. Đây là một bệnh lý lây truyền cấp tính qua đường tiêu hóa do vi sinh vật hoặc độc tố của chúng khi đi vào đường tiêu hóa gây nên.
Trong số chúng ta, chắc chắn ai cũng đã từng bị tiêu chảy cấp ít nhất một lần trong đời. Thông thường, nó diễn ra khá lành tính, các triệu chứng nhẹ nhàng và không đáng lo ngại, có thể khỏi hẳn chỉ sau vài ngày. Tuy nhiên, một số trường hợp tiêu chảy cấp diễn ra kéo dài hơn và nặng nề hơn. Khi đó, người bệnh có thể bị mất nước và rối loạn điện giải, thậm chí tử vong nếu không điều trị kịp thời.
Dấu hiệu nhận biết tiêu chảy cấp
Như đã đề cập ở trên, triệu chứng chính của tiêu chảy cấp là đi ngoài phân lỏng, thường ít nhất 3 lần một ngày. Tuy nhiên, ở trẻ em rất khó để áp dụng con số chính xác này. Vì thế nên khi so sánh với tình trạng đi ngoài thường ngày của trẻ, nếu số lần đi ngoài tăng lên và phân lỏng hơn bình thường thì được xem là tiêu chảy.
Ngoài biểu hiện chính là đi cầu phân lỏng, tiêu chảy cấp còn có những triệu chứng như đau bụng, nôn, sốt, mót rặn,… Tùy vào tác nhân gây bệnh là vi khuẩn nào mà bệnh sẽ có những biểu hiện đặc trưng của tác nhân đó. Một số tác nhân cùng với hình thái tiêu chảy cấp điển hình mà bạn nên biết:
1. Tiêu chảy cấp do tả
Tiêu chảy cấp do tả đặc trưng bởi đi ngoài phân lỏng, toàn nước, có màu trắng đục như nước vo gạo có lẫn những hạt trắng vàng lổn nhổn. Người bệnh bị nhiễm vi khuẩn tả có số lượng đi ngoài rất lớn và nhiều lần, có thể lên đến 30-40 lần một ngày. Chính vì thế dẫn đến mất nước rất nhanh, nguy cơ tử vong nếu không được bù nước.
Khi bị nhiễm vi khuẩn có khả năng xâm nhập vào thành ruột, chúng kích thích phản ứng viêm tới để tiêu diệt vi khuẩn dẫn đến sốt trên bệnh nhân. Đồng thời, quá trình tiêu diệt những tế bào bị xâm nhập tạo thành từng ổ viêm loét trên bề mặt đại tràng. Mặt khác, lớp nhầy trên bề mặt đại tràng bị bong ra khiến phân của người bệnh có lẫn với nhầy và máu.
Tóm lại, khi người bệnh vừa có tiêu chảy, vừa có đau bụng và nôn, kèm theo đó là sốt, đau đầu chóng mặt, tay chân lạnh thì thường do tác nhân vừa xâm nhập vừa có độc tố. Hai tác nhân điển hình cho nhóm này chính là Salmonella và Shigella.
2. Tiêu chảy cấp do tụ cầu
Còn đối với trường hợp nhiễm ngoại độc tố ruột của tụ cầu, bệnh sẽ khởi phát cấp tính với buồn nôn và nôn ói rất nhiều. Người bệnh không có sốt hoặc chỉ sốt nhẹ thoáng qua, nhưng có đau bụng. Đau bụng thường dữ dội, đôi khi từng cơn ở vùng thượng vị hoặc trên rốn. Trong trường hợp này, bệnh thường biểu hiện triệu chứng rất nhanh ngay sau khi ăn.
Tiêu chảy cấp do virus thường xảy ra vào mùa đông. Ngoài tiêu chảy và nôn mửa, người bệnh còn cảm thấy đau cơ khớp, đau đầu và sốt nhẹ. Rotavirus là nguyên nhân phổ biến nhất ở trẻ em và trẻ sơ sinh trên toàn thế giới. Khi bị bệnh, trẻ có biểu hiện sốt, nôn mửa rất nhiều và tiêu chảy. Đặc biệt, phân trong tiêu chảy do rotavirus có màu xanh.
Đặc biệt, trong tiêu chảy cấp, mọi người cần đặc biệt chú ý đến biểu hiện mất nước. Nó có thể diễn tiến thành những biến chứng nặng nề hơn nếu không được nhìn nhận đúng cách và bù nước kịp thời. Ở trẻ em, biểu hiện mất nước được thể hiện bằng dấu véo da, mắt trũng và uống nước háo hức. Còn ở người lớn, mất nước biểu hiện với mạch nhanh nhỏ, tay chân lạnh, huyết áp hạ và tiểu ít. Tùy mức độ nặng của mất nước mà các triệu chứng cũng trầm trọng tương ứng theo.
Những điều kiện thuận lợi trong dịp tết làm tiêu chảy cấp xảy ra với tần suất cao
Tiêu chảy cấp có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên, trẻ em và người già là hai đối tượng dễ bị mắc bệnh. Bởi sức đề kháng yếu hơn bình thường nên càng phải đặc biệt chú ý phòng ngừa hơn. Tần suất mắc phải của tiêu chảy cấp bình thường đã cao, thì hiện nay khi Tết nguyên đán đã cận kề lại càng cao hơn và rất dễ bùng phát thành dịch. Tết chính là thời điểm có nhiều điều kiện thuận lợi như:
- Lượng tiêu thụ hàng hóa tăng cao nên những thực phẩm không đảm bảo vệ sinh rất dễ trà trộn vào trên thị trường.
- Sản xuất hàng hóa số lượng lớn nên khâu chế biến không được đảm bảo, dễ vi phạm an toàn vệ sinh thực phẩm.
- Nguồn nước ô nhiễm hơn bình thường.
- Ăn uống trong dịp Tết đa dạng hơn với những cuộc vui và đi chúc Tết mọi nhà.
- Tiêu chảy là một bệnh lây qua đường tiêu hóa, nên tập trung đông người trong dịp Tết cũng khiến bệnh dễ lây lan.
Làm thế nào để dự phòng tiêu chảy cấp trong dịp Tết
Người xưa có câu "phòng bệnh hơn chữa bệnh". Dù phần lớn trường hợp tiêu chảy cấp không nguy hiểm nhưng chúng cũng gây phiền toái không nhỏ cho người bệnh. Trong khi chỉ cần những hành động nhỏ vô cùng đơn giản là đã có thể ngăn ngừa tiêu chảy cấp xảy ra. Trong dịp Tết nguyên đán sắp tới, mọi người cần chú ý thực hiện những biện pháp dự phòng sau:
- Ăn chín, uống sôi, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Lựa chọn những nguồn thực phẩm đảm bảo vệ sinh, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
- Hạn chế ăn những thức ăn chế biến sẵn.
- Rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Dùng nguồn nước sạch đảm bảo an toàn theo đúng tiêu chuẩn.
- Xây dựng nhà vệ sinh đảm bảo vệ sinh, tránh đi ngoài không đúng nơi quy định.
- Không đổ phân và rác thải không đúng nơi quy định.
- Khi có những biểu hiện của tiêu chảy cấp, cần đến khám tại cơ sở y tế để được tư vấn, điều trị và phát hiện những biến chứng nặng kịp thời.
Trên đây là những thông tin nhận biết và dự phòng tiêu chảy cấp. Bệnh lý rối loạn tiêu hóa trong dịp tết khiến cơ thể mỏi mệt, chán ăn, ảnh hưởng sức khỏe và cả tâm trạng. Vì vậy, hãy luôn đảm bảo cho mình một chế độ dinh dưỡng thật tốt cho ngày đầu năm mới trọn vẹn bạn nhé. Chúc các bạn luôn khỏe mạnh.
Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.
