Trẻ tăng động và hiếu động, nhưng làm sao để phân biệt giữa hiếu động tự nhiên và tăng động – một rối loạn có thể ảnh hưởng đến cuộc sống? Trẻ hiếu động thường tò mò, thích khám phá, trong khi trẻ tăng động thiếu kiểm soát, khó tập trung và hành vi bốc đồng. Nhận biết sớm sự khác biệt này rất quan trọng để giúp trẻ phát triển bình thường, giảm ảnh hưởng tiêu cực đến học tập và giao tiếp. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu cách phân biệt, chẩn đoán và điều trị trẻ tăng động để chăm sóc trẻ tốt hơn.
Phân biệt trẻ tăng động và hiếu động
Hiếu động là gì?
Hiếu động là một đặc điểm tự nhiên của trẻ nhỏ
Hiếu động là một đặc điểm tự nhiên của trẻ nhỏ, thể hiện sự tò mò và khám phá thế giới xung quanh. Giai đoạn này đánh dấu sự phát triển bình thường về thể chất và trí tuệ, khi trẻ bị thu hút bởi những hoạt động mới lạ.
Trẻ hiếu động thường di chuyển liên tục, khó ngồi yên lâu. Các hoạt động như chạy nhảy, leo trèo, và chơi vận động rất phổ biến. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là trẻ thiếu tập trung hay kiểm soát. Khi được hướng dẫn đúng cách, trẻ có thể tham gia các hoạt động tĩnh như đọc sách, vẽ tranh, hay xếp hình. Quan trọng là trẻ học cách dừng lại và điều chỉnh hành vi khi cần.
Tìm hiểu thêm: Nhà có trẻ bị tăng động nên làm gì?
Tăng động giảm chú ý (ADHD) là gì?
Tăng động giảm chú ý (ADHD) là một rối loạn phát triển thần kinh
Tăng động giảm chú ý (ADHD) là một rối loạn phát triển thần kinh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng kiểm soát hành vi và duy trì sự tập trung ở trẻ. Khác với sự hiếu động bình thường, trẻ mắc ADHD không chỉ khó giữ tập trung mà còn có hành vi bốc đồng, thiếu kiểm soát.
Trẻ ADHD thường không thể tập trung vào một nhiệm vụ trong thời gian dài, dễ bị phân tâm bởi những yếu tố nhỏ như tiếng động hay hình ảnh chuyển động. Điều này gây khó khăn trong việc hoàn thành bài tập hoặc nhiệm vụ hàng ngày, ảnh hưởng trực tiếp đến học tập.
Ngoài ra, trẻ có xu hướng di chuyển liên tục, thậm chí trong những tình huống đòi hỏi sự yên tĩnh, như ở lớp học hay họp gia đình. Sự "không yên" này là biểu hiện của rối loạn thần kinh, khiến trẻ không thể tự kiểm soát.
ADHD không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển cá nhân mà còn gây khó khăn trong việc tuân thủ quy tắc xã hội, ảnh hưởng đến học tập và quan hệ xã hội. Việc nhận diện và can thiệp kịp thời với các phương pháp điều trị phù hợp là yếu tố then chốt giúp trẻ ADHD phát triển tốt hơn.
Đặc điểm |
Trẻ hiếu động |
Trẻ tăng động (ADHD) |
Khả năng tập trung |
Có thể tập trung khi cần |
Khó duy trì tập trung ngay cả trong nhiệm vụ đơn giản |
Mức độ năng động |
Năng động nhưng có kiểm soát |
Quá mức, không thể ngồi yên |
Phản ứng với quy tắc |
Thường tuân theo khi được nhắc nhở |
Khó tuân thủ quy tắc, bốc đồng |
Tương tác xã hội |
Tốt, dễ hòa đồng |
Khó khăn trong việc tương tác, dễ gây xích mích |
Ảnh hưởng đến học tập |
Thỉnh thoảng gây xao nhãng nhưng không nghiêm trọng |
Ảnh hưởng lớn, gây khó khăn trong việc học tập
|
Cách chẩn đoán trẻ bị tăng động giảm chú ý
Triệu chứng của trẻ tăng động
Triệu chứng của trẻ tăng động (ADHD - Rối loạn tăng động giảm chú ý)
Triệu chứng của trẻ tăng động (ADHD - Rối loạn tăng động giảm chú ý) thường được chia thành ba nhóm chính:
Tăng động:
-
Luôn di chuyển, chạy nhảy không ngừng.
-
Khó ngồi yên trong một thời gian dài, thường xuyên rời khỏi chỗ ngồi.
-
Khó giữ yên lặng, hay nói chuyện liên tục.
Giảm chú ý:
-
Khó tập trung vào chi tiết, thường xuyên mắc lỗi trong học tập.
-
Dễ bị phân tâm bởi âm thanh hoặc những thứ xung quanh.
-
Khó hoàn thành nhiệm vụ, bỏ dở giữa chừng.
Bốc đồng:
-
Thường xuyên trả lời câu hỏi trước khi nghe xong câu hỏi.
-
Khó chờ đợi đến lượt, dễ mất kiên nhẫn.
-
Thích ngắt lời hoặc can thiệp vào cuộc trò chuyện của người khác.
Triệu chứng này thường xuất hiện từ khi trẻ còn nhỏ, khoảng trước 7 tuổi, và có thể ảnh hưởng đến học tập, quan hệ xã hội cũng như các hoạt động thường ngày của trẻ.
Những triệu chứng này không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống học đường mà còn gây ra nhiều khó khăn trong cuộc sống hàng ngày của trẻ. Việc nhận diện và hiểu rõ các dấu hiệu này là bước đầu quan trọng trong việc giúp trẻ vượt qua các thử thách của ADHD.
Quy trình chẩn đoán
Để xác định chính xác trẻ có mắc ADHD hay không, cần thực hiện các bước sau:
-
Quan sát hành vi: Cha mẹ và giáo viên thường là những người đầu tiên nhận thấy dấu hiệu bất thường trong hành vi của trẻ.
-
Khám lâm sàng: Bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành các bài kiểm tra tâm lý và hành vi để đánh giá mức độ tăng động và thiếu chú ý của trẻ.
- Sử dụng bảng câu hỏi: Các bảng câu hỏi chuẩn hóa về hành vi của trẻ được sử dụng để giúp chẩn đoán chính xác hơn.
Tìm hiểu thêm: Trẻ tăng động lớn lên có hết không?
Phương pháp điều trị trẻ tăng động
Trị liệu bằng thuốc
Thuốc có thể giúp cải thiện các triệu chứng của ADHD
Các loại thuốc thường được chỉ định bao gồm methylphenidate, amphetamine hoặc các loại thuốc tương tự. Những loại thuốc này giúp tăng khả năng tập trung và kiểm soát hành vi của trẻ. Thuốc có thể giúp cải thiện các triệu chứng của ADHD, nhưng không phải là phương pháp duy nhất và nên kết hợp với các liệu pháp khác.
Trị liệu tâm lý
Phương pháp trị liệu tâm lý
-
Liệu pháp hành vi: Được thiết kế để giúp trẻ nhận thức và kiểm soát hành vi của mình. Thông qua việc học các kỹ năng xã hội, trẻ có thể dần kiểm soát được các hành vi bốc đồng và tập trung hơn trong học tập.
-
Tư vấn tâm lý: Đối với trẻ em, sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý giúp trẻ hiểu rõ hơn về tình trạng của mình và học cách thích ứng với cuộc sống hàng ngày.
Đưa trẻ đi khám
Chẩn đoán và can thiệp sớm sẽ giúp trẻ kiểm soát được tình trạng của mình và có thể hòa nhập tốt hơn vào xã hội. Các chuyên gia y tế sẽ có những phương pháp phù hợp để điều trị, giảm thiểu các ảnh hưởng tiêu cực của ADHD đến sự phát triển của trẻ. Các phụ huynh nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế có đội ngũ chuyên gia tâm lý và bác sĩ chuyên khoa tâm lý để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Giới thiệu một số bác sĩ chuyên khoa điều trị trẻ tăng động
Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Trần Hữu Bình
Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Trần Hữu Bình
Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Trần Hữu Bình: Là một trong những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực tâm lý học trẻ em, Phó Giáo sư Trần Hữu Bình có nhiều năm kinh nghiệm trong việc chẩn đoán và điều trị ADHD cho trẻ. Với kiến thức sâu rộng và phương pháp điều trị tiên tiến, ông đã giúp nhiều trẻ cải thiện tình trạng tăng động và nâng cao chất lượng cuộc sống. Phong cách làm việc tận tâm và luôn cập nhật các phương pháp điều trị mới nhất của ông đã mang lại niềm tin cho nhiều phụ huynh.
1900 3367
Phó giáo sư, Bác sĩ CKII Trần Nguyễn Ngọc
Phó giáo sư, Bác sĩ CKII Trần Nguyễn Ngọc
Phó Giáo sư, Bác sĩ CKII Trần Nguyễn Ngọc: Bác sĩ Ngọc không chỉ nổi tiếng với khả năng chẩn đoán nhanh chóng và chính xác các rối loạn tâm lý ở trẻ, mà còn đặc biệt quan tâm đến việc phát triển phương pháp điều trị cá nhân hóa cho mỗi trẻ, giúp tối ưu hóa kết quả điều trị. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực này, bác sĩ Ngọc đã giúp nhiều trẻ vượt qua các khó khăn trong quá trình học tập và phát triển.
1900 3367
Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú Nguyễn Minh Quyết
Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú Nguyễn Minh Quyết
Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú Nguyễn Minh Quyết: Với sự nhiệt huyết và đam mê trong lĩnh vực tâm lý học trẻ em, bác sĩ Quyết đã mang lại nhiều thành tựu đáng kể trong việc điều trị ADHD. Ông luôn cập nhật các phương pháp điều trị mới nhất và áp dụng một cách hiệu quả trong việc giúp trẻ kiểm soát hành vi và tăng cường khả năng học tập. Sự tận tâm và cẩn trọng của bác sĩ Quyết trong việc điều trị cho từng trẻ đã giúp nhiều gia đình yên tâm hơn về tình trạng của con mình.
1900 3367
Việc nhận biết và điều trị sớm chứng tăng động giảm chú ý (ADHD) là yếu tố quan trọng giúp trẻ phát triển lành mạnh, tránh ảnh hưởng tiêu cực đến học tập và xã hội. Phương pháp điều trị kết hợp giữa thuốc và liệu pháp tâm lý đã chứng minh hiệu quả trong việc giúp trẻ kiểm soát hành vi và tăng cường khả năng tập trung. Chọn lựa cơ sở y tế và bác sĩ uy tín là chìa khóa cho sự thành công trong điều trị.
Nếu bạn lo lắng về sức khỏe tâm lý của con, hãy tìm đến các chuyên gia y tế để được tư vấn kịp thời. Qua nền tảng IVIE - Bác sĩ ơi, bạn có thể đặt lịch hẹn trực tuyến với các bác sĩ đầu ngành.
Liên hệ ngay IVIE - Bác sĩ ơi để nhận tư vấn từ các chuyên gia y tế hàng đầu!