Việc cải thiện giấc ngủ cho trẻ tự kỷ đòi hỏi sự thấu hiểu và kiên nhẫn từ phụ huynh, cũng như việc áp dụng những phương pháp phù hợp. Vậy làm sao để trẻ tự kỷ ngủ ngon và cải thiện chất lượng giấc ngủ cho trẻ? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây về dấu hiệu, nguyên nhân, hậu quả của rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ và các biện pháp hữu ích để giúp trẻ có giấc ngủ sâu và đều đặn hơn.
Dấu hiệu trẻ bị rối loạn giấc ngủ

Dấu hiệu trẻ bị rối loạn giấc ngủ
Trẻ tự kỷ thường có những biểu hiện rối loạn giấc ngủ rất rõ ràng. Nhận biết các dấu hiệu sớm sẽ giúp cha mẹ nhanh chóng áp dụng các biện pháp cải thiện giấc ngủ cho trẻ.
-
Khó vào giấc: Trẻ tự kỷ thường cần nhiều thời gian để bắt đầu giấc ngủ hơn so với trẻ bình thường. Một số trẻ mất đến hàng giờ mới có thể vào giấc ngủ, thậm chí khi đã tắt đèn và chuẩn bị đầy đủ mọi điều kiện.
-
Thức giấc giữa đêm: Tình trạng thức giấc nhiều lần trong đêm là một biểu hiện phổ biến ở trẻ tự kỷ. Sau khi thức giấc, trẻ có thể khó ngủ lại hoặc bị tỉnh giấc hoàn toàn, khiến giấc ngủ bị gián đoạn.
- Ngủ không sâu giấc: Ngay cả khi ngủ, trẻ cũng không có giấc ngủ sâu. Thường thì trẻ ngủ chập chờn, dễ bị đánh thức bởi những tác nhân từ bên ngoài như tiếng động hoặc ánh sáng.

Biểu hiện rối loạn giấc ngủ ở trẻ
-
Biểu hiện mệt mỏi ban ngày: Khi không được ngủ đủ giấc, trẻ sẽ dễ cảm thấy mệt mỏi, cáu kỉnh vào ban ngày, dẫn đến việc không thể tập trung vào học tập và sinh hoạt hàng ngày.
-
Giảm thời gian ngủ tổng thể: Một số trẻ tự kỷ có thời gian ngủ ngắn hơn so với mức độ khuyến nghị cho độ tuổi của mình. Thời gian ngủ ít hơn sẽ ảnh hưởng lớn đến sự phát triển cả về mặt thể chất và tinh thần của trẻ.
Những biểu hiện này không chỉ ảnh hưởng đến trẻ mà còn gây lo lắng và áp lực lớn cho cha mẹ, đặc biệt khi tình trạng này kéo dài và không có dấu hiệu thuyên giảm.
Tìm hiểu thêm: Trẻ tự kỷ thường có hành vi nào? Có hành vi nguy hiểm không?
Nguyên nhân trẻ tự kỷ bị rối loạn giấc ngủ
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Tìm hiểu nguyên nhân cụ thể sẽ giúp phụ huynh áp dụng được biện pháp điều trị hiệu quả.
Mất cân bằng hormone melatonin

Melatonin là hormone quan trọng giúp điều chỉnh chu kỳ ngủ - thức của cơ thể
Melatonin là hormone quan trọng giúp điều chỉnh chu kỳ ngủ - thức của cơ thể. Ở trẻ tự kỷ, sản xuất melatonin có thể bị rối loạn, dẫn đến tình trạng khó vào giấc hoặc ngủ không sâu. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng nồng độ melatonin ở trẻ tự kỷ thường thấp hơn so với trẻ bình thường, khiến giấc ngủ của trẻ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Nhạy cảm quá mức với các yếu tố môi trường xung quanh
Trẻ tự kỷ thường có những vấn đề liên quan đến giác quan, khiến các yếu tố nhỏ nhặt trong môi trường như ánh sáng, âm thanh hoặc nhiệt độ có thể làm trẻ khó chịu và ảnh hưởng đến giấc ngủ. Một số trẻ có thể rất nhạy cảm với ánh sáng, ngay cả ánh sáng nhỏ từ đồng hồ hay đèn ngủ cũng có thể khiến trẻ không thể ngủ ngon. Tương tự, những âm thanh nhỏ cũng có thể làm trẻ tỉnh giấc giữa đêm.
Căng thẳng và lo lắng

Căng thẳng và lo lắng gây hại tới sức khỏe của bé
Trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn trong việc xử lý và điều chỉnh cảm xúc. Những thay đổi nhỏ trong lịch trình hàng ngày hoặc các sự kiện mới có thể gây ra tình trạng căng thẳng và lo lắng kéo dài, làm ảnh hưởng đến khả năng vào giấc ngủ của trẻ. Sự căng thẳng này không chỉ làm trẻ khó ngủ mà còn khiến trẻ dễ thức giấc giữa đêm và khó trở lại giấc ngủ.
Thói quen sinh hoạt không ổn định
Một số trẻ tự kỷ không có thói quen sinh hoạt ổn định, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ. Khi không có lịch trình ngủ rõ ràng, trẻ khó hiểu khi nào là thời gian để đi ngủ và khi nào cần thức dậy. Thói quen sinh hoạt không ổn định cũng có thể làm đồng hồ sinh học của trẻ bị rối loạn, khiến trẻ khó có giấc ngủ sâu và liên tục.
Các vấn đề sức khỏe khác
Ngoài những nguyên nhân trên, một số trẻ tự kỷ còn mắc các vấn đề sức khỏe khác như trào ngược dạ dày, viêm đường hô hấp hoặc các vấn đề về tiêu hóa. Những bệnh lý này cũng có thể làm gián đoạn giấc ngủ của trẻ, gây khó chịu và khiến trẻ tỉnh giấc nhiều lần trong đêm.
Xem thêm: Tự kỷ có phải là bệnh không? Làm gì khi bị tự kỷ
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ có nguy hiểm không? Hậu quả của rối loạn giấc ngủ
Rối loạn giấc ngủ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe hiện tại mà còn gây ra những hậu quả lâu dài đối với sự phát triển của trẻ tự kỷ. Dưới đây là những hậu quả thường thấy ở các bạn nhỏ:
Suy giảm khả năng học hỏi và phát triển trí tuệ

Thiếu ngủ ảnh hưởng như thế nào đến trí tuệ của trẻ?
Giấc ngủ là thời gian để não bộ tái tạo và củng cố các thông tin đã học. Thiếu ngủ kéo dài có thể làm giảm khả năng tập trung, ghi nhớ và học hỏi của trẻ. Đặc biệt, trẻ tự kỷ vốn đã gặp khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức, thiếu ngủ càng làm tình trạng này trở nên trầm trọng hơn. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển trí tuệ của trẻ và có thể kéo dài đến giai đoạn trưởng thành.
Tăng nguy cơ gặp các vấn đề hành vi
Trẻ tự kỷ khi không ngủ đủ giấc dễ trở nên cáu kỉnh, thiếu kiên nhẫn và dễ bộc lộ những hành vi không kiểm soát. Một số trẻ có thể thể hiện sự hung hăng hoặc thậm chí tự làm hại bản thân. Điều này không chỉ gây ra những hậu quả tức thì mà còn ảnh hưởng đến quá trình phát triển tâm lý lâu dài của trẻ.
Suy giảm sức khỏe thể chất

Cần làm gì để bé vận động nhiều hơn?
Thiếu ngủ kéo dài làm giảm sức đề kháng, khiến trẻ dễ mắc các bệnh lý như cảm cúm, viêm đường hô hấp, hoặc các vấn đề liên quan đến tiêu hóa. Ngoài ra, khi trẻ cảm thấy mệt mỏi, trẻ cũng ít vận động hơn, điều này ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và có thể dẫn đến các vấn đề về thừa cân, béo phì.
Tác động đến đời sống gia đình
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ không chỉ ảnh hưởng đến bản thân trẻ mà còn tác động lớn đến cuộc sống gia đình. Cha mẹ phải thức đêm nhiều lần để chăm sóc trẻ, điều này làm giảm chất lượng giấc ngủ của họ và khiến họ cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng. Sự căng thẳng này có thể gây ra các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm lý của cha mẹ, làm suy yếu mối quan hệ gia đình và ảnh hưởng đến khả năng chăm sóc trẻ.
Cách giúp trẻ tự kỷ ngủ ngon hơn
Để cải thiện giấc ngủ cho trẻ tự kỷ, cha mẹ cần áp dụng nhiều biện pháp kết hợp, từ việc thay đổi môi trường ngủ cho đến xây dựng các thói quen sinh hoạt lành mạnh. Dưới đây là một số biện pháp giúp trẻ có giấc ngủ ngon hơn:
Tạo không gian ngủ thoải mái cho trẻ

Không gian ngủ tốt nhất cho bé
Không gian ngủ thoải mái, yên tĩnh là yếu tố quan trọng giúp trẻ dễ dàng vào giấc ngủ. Phụ huynh nên đảm bảo rằng phòng ngủ của trẻ có đủ độ tối, sử dụng rèm cửa hoặc đèn ngủ với ánh sáng dịu nhẹ để không làm trẻ bị chói mắt. Bên cạnh đó, việc lựa chọn các vật dụng mềm mại, dễ chịu như chăn gối có thể tạo cảm giác an toàn và giúp trẻ dễ ngủ hơn. Ngoài ra, nên giữ cho nhiệt độ phòng ổn định và tránh những tiếng ồn lớn làm gián đoạn giấc ngủ của trẻ.
Hình thành thói quen ngủ đúng giờ

Xây dựng thời gian biểu cho bé
Một trong những cách hiệu quả nhất để cải thiện giấc ngủ cho trẻ tự kỷ là xây dựng thói quen ngủ đều đặn. Điều này không chỉ giúp trẻ có đồng hồ sinh học rõ ràng mà còn tạo ra sự ổn định trong sinh hoạt hàng ngày. Cha mẹ có thể bắt đầu từ việc đặt giờ đi ngủ cố định và duy trì thói quen này hàng ngày, bao gồm cả việc thiết lập các hoạt động trước giờ ngủ như tắm, đọc sách hoặc nghe nhạc thư giãn.
Duy trì thời gian biểu ổn định
Trẻ tự kỷ thường cần sự ổn định trong lịch trình sinh hoạt hàng ngày. Điều này bao gồm cả việc ăn uống, vui chơi và ngủ nghỉ. Khi có một thời gian biểu cụ thể và ổn định, trẻ sẽ dễ dàng điều chỉnh tâm lý và biết khi nào là thời gian để nghỉ ngơi. Việc duy trì thời gian biểu đều đặn còn giúp trẻ giảm bớt sự lo lắng và căng thẳng, từ đó dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn.
Dạy trẻ ngủ một mình
Dạy trẻ tự lập trong việc ngủ một mình là một kỹ năng cần thiết. Tuy nhiên, điều này cần được thực hiện một cách từ từ và không nên gây áp lực quá lớn cho trẻ. Cha mẹ có thể bắt đầu từ việc để trẻ ngủ trong phòng riêng nhưng vẫn ở gần để quan sát và hỗ trợ khi cần. Sau đó, dần dần khuyến khích trẻ ngủ mà không cần sự hiện diện của cha mẹ trong phòng.
Sử dụng các liệu pháp điều trị chuyên biệt

Các biện pháp giúp trẻ dễ đi vào giấc ngủ
Nếu các biện pháp thông thường không giúp cải thiện giấc ngủ của trẻ, cha mẹ có thể cân nhắc sử dụng các liệu pháp điều trị chuyên biệt như liệu pháp hành vi hoặc liệu pháp ánh sáng. Các chuyên gia y tế có thể đề xuất phương pháp sử dụng melatonin theo chỉ định để hỗ trợ giấc ngủ cho trẻ tự kỷ. Việc tham khảo ý kiến của các chuyên gia trong lĩnh vực này là cần thiết để đảm bảo trẻ nhận được sự điều trị đúng cách và hiệu quả.
Rối loạn giấc ngủ ở trẻ tự kỷ là một thách thức không nhỏ đối với cả trẻ và gia đình. Tuy nhiên, với sự hiểu biết và kiên nhẫn, cha mẹ hoàn toàn có thể giúp trẻ cải thiện giấc ngủ và đảm bảo sự phát triển toàn diện cho con. Để đặt lịch khám, tư vấn tâm lý, tự kỷ cho trẻ, mẹ liên hệ IVIE - Bác sĩ ơi qua tổng đài 1900.3367 để được hỗ trợ chi tiết.
1900 3367
Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.