Rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách chữa trị

Rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ là bệnh gì?

Rối loạn phổ tự kỷ là gì? Rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ là một nhóm những rối loạn phức tạp của phát triển não bộ. Đây là một chứng rối loạn tâm thần thuộc loại thần kinh có biểu hiện rất sớm, 75% trẻ bị tự kỷ trước 3 tuổi. Những người bị tự kỷ không phát triển bình thường về một số mặt, gặp khó khăn trong giao tiếp, học tập với người khác. Rối loạn phổ tự kỷ còn được biết đến với tên gọi khác như:

• Tự kỷ: Đây là tình trạng trẻ gặp khó khăn khi ở cùng với người khác và trong giao tiếp. Trẻ có những hành vi lặp đi lặp lại bất thường và sự quan tâm chú ý bị thu hẹp.

Rối loạn phổ tự kỷ hay còn được gọi với tên gọi khác là tự kỷ

• Hội chứng Asperger: Đây là một dạng nhẹ của tự kỷ, trẻ vẫn có kỹ năng ngôn ngữ tốt, tuy nhiên vẫn gặp khó khăn khi giao tiếp với những người xung quanh, có sự quan tâm và hành vi bất thường.

• Rối loạn bất hòa hợp thời thơ ấu: Đây là một rối loạn hiếm gặp, trẻ vẫn có thể phát triển bình thường nhưng đến khoảng 3 đến 4 tuổi thì sẽ xuất hiện đột ngột các triệu chứng tự kỷ.

Xem thêm: 12+ Cách dạy trẻ rối loạn phổ tự kỷ tại nhà

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị rối loạn phổ tự kỷ

Có nhiều chẩn đoán về bệnh rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ như: Tự kỷ thông thường, rối loạn phát triển lan tỏa không được chỉ định khác và hội chứng Asperger. Trẻ mắc tự kỷ có biểu hiện sớm nên bố mẹ cần theo dõi các biến đổi bất thường của trẻ để có những phương án can thiệp sớm nhất. Các bậc phụ huynh có thể quan sát con qua những điều sau:

Về mặt cảm xúc

• Khi còn nhỏ trẻ không thích giao tiếp bằng mắt, không nhìn thẳng vào người đối diện khi nói chuyện.

• Không nhận biết được ai là người quen, ai là người lạ.

Một trong những biểu hiện của rối loạn phổ tự kỷ là không thích chơi cùng bạn bè

• Không thể hiện sự yêu thương, không theo mẹ, không quấn quýt lấy mẹ, khi bố mẹ về không thấy trẻ vui mừng.

• Không thích chơi cùng bạn bè, không nhận thức được cô giáo đang khen hay phê bình.

Về ngôn ngữ

• Trẻ thường nói những âm đơn điệu, thiếu ngữ điệu, nhại lại lời người khác, hay nói lẩm bẩm một mình, có lúc phát âm vô nghĩa hoặc lặp đi lặp lại.

• Không biết bắt chước theo người lớn để nói theo, làm theo.

• Không thể diễn đạt được cho người  khác hiểu về nhu cầu của mình. Người lớn phải hướng dẫn, gợi ý nhiều lần bé mới có thể làm theo được.

Về hành vi

• Trẻ thích làm mọi thứ một mình, nhìn và quan tâm đến chi tiết hơn là cách sử dụng đồ vật đó.

• Trẻ ghét sự thay đổi: Hoảng sợ, giận dữ khi đồ đạc trong nhà bị thay đổi hoặc mẹ thay đổi kiểu tóc,…

• Khi gặp kích thích bên ngoài sẽ đáp ứng quá mức hoặc không đáp ứng.

Trẻ ít ngủ hoặc ngủ ít vào ban đêm cũng là dấu hiệu của rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ

• Trẻ lờ đi với những lời ba mẹ nói nhưng lại rất vui với những âm thanh nhỏ mà trẻ tự tạo ra.

• Trẻ có thể ngủ ít hoặc không ngủ vào ban đêm nhưng ban ngày vẫn dồi dào sinh lực.

• Khi gặp nguy hiểm, trẻ không biết sợ hãi, thậm chí còn tự gây thương tích cho chính mình như cào cấu, đánh vào đầu, nhổ tóc,…

• Thường có những vận động bất thường như chậm đi do giảm trương lực cơ hay có những bất thường về cử động như lắc lư, xua tay, đập đầu,…

Bệnh rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ là do đâu?

Nguyên nhân cụ thể của tự kỷ hiện nay chưa rõ ràng. Tuy nhiên, có nhiều bằng chứng cho thấy yếu tố môi trường, gen hoặc là kết hợp giữa gen và môi trường là nguyên nhân gây tự kỷ. Mặc dù cũng có báo cáo chỉ ra rằng các điều kiện kinh tế - xã hội cũng có liên quan tới tỷ lệ mắc tự kỷ. Cho tới nay, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng có khoảng hơn 1000 gen mang biến đổi được cho là có liên quan tới tự kỷ.

Sinh non cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến bệnh tự kỷ ở trẻ

Trong đó, có tới hơn 100 gen được đánh giá là gen tăng nguy cơ tự kỷ. Nhìn chung, có thể tìm thấy khoảng 25% số ca mắc tự kỷ là có liên quan tới gen nhờ xét nghiệm gen. Các gen mang biến đổi di truyền thường liên quan tới quá trình dẫn truyền thần kinh.

Một số yếu tố được xem là làm tăng nguy cơ mắc bệnh rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ như: Tuổi của người bố hoặc người mẹ cao, có các vấn đề khi mang thai và sinh con (ví dụ như đa thai, đẻ non, nhẹ,…). 

Cách điều trị bệnh rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ

Hiện nay, không có cách điều trị trẻ bị rối loạn phổ tự kỷ tốt nhất dành cho tất cả trẻ tự kỷ. Trước khi cha mẹ quyết định điều trị cho con bằng phương pháp nào cần phải tìm hiểu càng nhiều thông tin càng tốt. Đồng thời, cũng cần dựa trên những nhu cầu của trẻ để có những giải pháp phù hợp.

Nếu trẻ có các biểu hiện của căn bệnh rối loạn phổ tự kỷ thì cha mẹ cần đưa con đi khám bác sĩ tại các trung tâm chuyên biệt dành cho trẻ tự kỷ càng sớm càng tốt. Việc can thiệp sớm sẽ giúp cho tình trạng hòa nhập và khả năng ngôn ngữ của trẻ được cải thiện tốt hơn.

Nếu có dấu hiệu của bệnh tự kỷ cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay

Cha mẹ có thể tham khảo các bác sĩ đã có kinh nghiệm công tác lâu năm trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần dưới đây:

• PGS. TS. BS Trần Hữu Bình: Bác là một trong những bác sĩ đầu ngành về chuyên khoa Tâm thần. Bác sĩ Bình là nguyên Viện trưởng Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, là người Thầy thuốc Nhân dân với nhiều năm khám và chữa trị các bệnh trầm cảm, lo âu, rối loạn tâm thần.

• PGS. TS. Bác sĩ CKII Trần Nguyễn Ngọc: Bác sĩ Ngọc đang công tác tại Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai và có tới hơn 60 công trình nghiên cứu khoa học được đăng tải trong các tạp chí uy tín trong nước và quốc tế. Có nhiều năm kinh nghiệm trong khám và điều trị các vấn đề về sức khỏe tâm thần.

• Ths. Bsnt Nguyễn Minh Quyết: Bác sĩ Quyết tốt nghiệp Đại học Y Hà Nội. Chuyên khám và điều trị các bệnh tâm bệnh như rối loạn tự kỷ, rối loạn lo âu, rối loạn giấc ngủ,…

1900 3367

Trên đây là toàn bộ thông tin mà IVIE – Bác sĩ ơi muốn gửi tới các bạn về căn bệnh rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ. Hy vọng, qua bài viết các bạn sẽ hiểu rõ hơn về căn bệnh này để có thể kịp thời phát hiện nếu gặp phải. Nếu có bất kỳ thắc mắc cần sự tư vấn vui lòng đặt câu hỏi ở mục hỏi đáp miễn phí với bác sĩ để được được hỗ trợ nhanh nhất.