Siêu âm đàn hồi ứng dụng lâm sàng trong khảo sát bệnh lý gan mạn

1. Giới thiệu về bệnh lý gan mạn

Kỹ thuật mới siêu âm đàn hồi mô giúp ích được gì cho bạn trong bệnh lý xơ gan này?

Viêm gan là một bệnh lý khá phổ biến trên thế giới, gây ra biến chứng viêm gan mạn, xơ gan, ung thư gan. Theo WHO 2015, tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B mạn từ 16% đến 20%, Tần suất nhiễm viêm gan C khoảng 2,4%. Những con số trên như biết nói về tỷ lệ viêm gan mạn chiếm tỷ lệ cao, dẫn tới diễn tiến đến bệnh lý xơ hóa gan. Chẩn đoán xơ gan là một trong những tiêu chí quan trọng trong việc quyết định điều trị, theo dõi diễn biến bệnh và tiên lượng bệnh.

Viêm gan là một bệnh lý khá phổ biến trên thế giới

Vậy xơ gan là gì? Xơ hóa gan (viết tắt là hepatic fibrosis). Qua cơ chế đáp ứng của nhu mô gan đối với các tổn thương viêm mạn tính. Xơ hóa gan là đáp ứng của nhu mô gan đối với các tổn thương viêm mạn tính. Cơ chế do mất cân bằng giữa các quá trình hình thành và thoái triển các thành phần collagen, proteoglycan của cơ chất gian bào. Xơ gan là đích đến của xơ hóa gan. Bài viết này trình bày kiến thức đơn giản để bạn hiểu rõ hơn về chúng.

2. Tổng quan về siêu âm đàn hồi mô

Siêu âm đàn hồi mô là một kỹ thuật siêu âm đánh giá độ cứng thông qua mức độ đàn hồi của mô khi chịu tác động của lực cơ học. Các mô bệnh lý có thể có cùng độ phản hồi âm, nhưng chúng có độ cứng khác nhau, với khối ác tính thì độ cứng càng tăng. Siêu âm đàn hồi mô sẽ giúp bổ sung thêm thông tin về đặc tính của mô tổn thương để làm tăng khả năng chẩn đoán. Siêu âm đàn hồi mô luôn được làm cùng siêu âm B – mode, hỗ trợ và bổ sung thông tin lẫn nhau.

Tổng đài tư vấn và đặt lịch khám và chẩn đoán hình ảnh tại các bệnh viện tuyến trung ương, phòng khám uy tín và xét nghiệm tại nhà hoặc Tải ứng dụng Bác sĩ ơi - IVIE - Bác sĩ ơi để xem thông tin các CSYT và đặt lịch chủ động hơn!

1900 3367

3. Vai trò của siêu âm đàn hồi trong ứng dụng lâm sàng trong khảo sát bệnh lý gan mạn.

Vai trò của siêu âm đàn hồi giúp chẩn đoán giai đoạn của xơ hóa gan. Các giai đoạn của xơ gan như sau:

• F0:  không xơ hóa
• F1: Xơ hóa quanh bộ 3 khoảng cửa.
• F2; Như F1 + phát triển xơ hóa quanh khoảng cửa.
• F3: như F2 + vách xơ kết nối các khoảng cửa.
• F4: như F3+ nhiều vách xơ lan vào, hình thành nốt tân tạo.

Vai trò của siêu âm đàn hồi giúp chẩn đoán giai đoạn của xơ hóa gan

- Vai trò của đánh giá xơ hóa gan:

Đây là một phương pháp đánh giá xơ hóa gan không xâm nhập, chi phí rẻ và hữu ích cho lâm sàng. Đưa ra quyết định điều trị dựa trên phân mức độ xơ hóa của gan. Nếu độ cứng gan càng cao thì khả năng tăng gan mất bù càng cao, biến chứng và tử vong càng cao, tăng tần suất mắc ung thư gan càng cao. Trước đây sinh thiết gan là tiêu chuẩn vàng của ung thư gan, tuy nhiên những năm gần đây vai trò siêu âm đàn hồi mô, cung cấp thông tin hữu ích cho bác sĩ, giảm bớt tỷ lệ sinh thiết gan, đồng thời các thủ thuật xâm nhập trên cơ thể người bệnh, tránh đau đớn.

- Nguyên lý và kỹ thuật siêu âm đàn hồi sóng biến dạng. Ghi hình đàn hồi dựa trên các bước sau:

Sau đây là các bước về quy trình của ghi hình đàn hồi gan,

• Bước 1 :Ghi hình siêu âm 2D cơ bản.
• Bước 2: Phát xung sóng âm ngắn (100u). Xung áp lực sóng siêu âm dẫn đến lực nén trong mô. Lực nén làm các thành phần mô dịch chuyển, tạo ra sóng biến dạng lan truyền trong mô.
• Bước 3; Những chùm sóng âm được phát đi để theo vết sóng biến dạng trong mô
• Bước 4: Ước tính giá trị vận tốc sóng biến dạng – độ cứng mô.

- Về kỹ thuật đo độ đàn hồi gan trên bệnh nhân như sau:

Chuẩn bị bệnh nhân :

• Nhịn ăn tối thiểu trước 4-6h.
• Tư thế bệnh nhân: nằm ngửa  hoặc chếch p trước 30 độ, tay phải đưa lên quá đầu.

Các bước về quy trình của ghi hình đàn hồi gan

Sau đây là các bước về kỹ thuật đo độ đàn hồi gan trên bệnh nhân như sau:

Bước 1: Đánh giá nhu mô/ SA 2D. Chọn vị trí để đo ở các khoang gian sườn phải, dưới bao gan 2cm( cách bề mặt đầu dò không quá 6 cm, tối ưu 4-4,5 cm), trục hộp đo vuông góc bề mặt gan.

Bước 2: Ấn phím đo sau khi yêu cầu bệnh nhân ngưng thở lại khi đang thở khoan thai, máy tự động ước tính giá trị vận tốc sóng biến dạng và thể hiện kết quả.

Bước 3; Kiểm tra thông số chỉ điểm chất lượng.

Kỹ thuật đo phụ thuộc vào bác sĩ, tuy nhiên tiêu chuẩn chất lượng. Một số tiêu chí như . Sử dụng chỉ điểm độ tin cậy của mỗi lần đo/P- SWE, 2D-SWE.  Sử dụng thông số IQR để đánh giá độ lặp lại của kết quả qua nhiều lần đo.

• Kết quả chấp nhận được khi IQR/ median <30% đối với tính bằng kPa và IQR/ median < 15% đối với tính bằng m/s.

Vì vậy qua những yêu cầu về thông số về máy trên giá trị của đo trên máy siêu âm đàn hồi cao, và quy chuẩn, mang lại giá trị cho bác sĩ lâm sàng. Những trường hợp không đạt yêu cầu, đều được bác sĩ siêu âm đo lại đạt chuẩn.

Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm về các vai trò của phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác, để có biện pháp phòng ngừa sớm, tránh biến chứng của bệnh.

IVIE - Bác sĩ ơi - Nền tảng đặt lịch khám bệnh online hàng đầu tại Việt Nam, giúp kết nối người bệnh với hệ thống bệnh viện tuyến trung ương, Bệnh viện tư hàng đầu, phòng khám uy tín trên cả nước. Để đặt lịch khám ưu tiên tại cơ sở gần nhất, đặt hẹn với bác sĩ theo yêu cầu hoặc đặt lịch xét nghiệm tại nhà, bạn có thể liên hệ tới IVIE - Bác sĩ ơi để được hỗ trợ.

1900 3367