Tăng huyết áp kháng trị là gì? Nguyên nhân và cách xử trí

1. Định nghĩa tăng huyết áp kháng trị

Tăng huyết áp kháng trị được định nghĩa khi:

Tăng huyết áp kháng trị

• Huyết áp phòng khám ≥ 140/90 mmHg và đã dùng 3 thuốc liều tối đa dung nạp được trong đó có 1 thuốc lợi tiểu hoặc:
• Huyết áp phòng khám đạt mức < 140/90 mmHg nhưng bệnh nhân cần ≥ 4 thuốc hạ huyết áp.

2. Nguyên nhân tăng huyết áp kháng trị

Nguyên nhân tăng huyết áp kháng trị gồm có:

• Bệnh nhân không tuân thủ điều trị.
• Không thể điều chỉnh được lối sống: béo phì, uống rượu quá mức...
• Dùng các thuốc làm tăng huyết áp (liquorice, cocaine, glucocorticoids, thuốc chống viêm không steroid…).
• Hội chứng ngừng thở khi ngủ do tắc nghẽn đường thở trong lúc ngủ.
• Tăng huyết áp thứ phát nhưng không tìm được nguyên nhân.
• Tổn thương cơ quan đích không thể hoặc rất ít khả năng hồi phục.
• Quá tải thể tích: Dùng lợi tiểu không đủ liều, suy thận tiến triển, ăn quá nhiều muối, cường aldosterone. 

Một số loại thuốc có thể gây giữ nước, là nguyên nhân của tăng huyết áp kháng trị

3. Chẩn đoán tăng huyết áp kháng trị 

Chẩn đoán tăng huyết áp kháng trị gồm 2 bước:

a. Xác định tình trạng đề kháng điều trị tăng huyết áp

• Huyết áp phòng khám  ≥ 140/90 mmHg và đã dùng 3 thuốc hạ huyết áp liều tối ưu trong đó có 1 lợi tiểu.
• Huyết áp tại phòng khám  < 140/90mmHg nhưng cần sử dụng ≥ 4 thuốc hạ huyết áp.

b. Loại trừ tăng huyết áp giả kháng trị

• Đảm bảo đo huyết áp chính xác về kĩ thuật và kết quả
• Đánh giá tình trạng không tuân thủ phác đồ và liệu trình điều trị.
• Đo huyết áp tại nhà và huyết áp liên tục (Holter huyết áp) để loại trừ tăng huyết áp áo choàng trắng.

Tổng đài đặt lịch khám chuyên khoa tim mạch tại bệnh viện tuyến trung ương, phòng khám uy tín và lấy mẫu xét nghiệm tại nhà. Liên hệ ngay để được IVIE - Bác sĩ ơi tư vấn, hỗ trợ: 

1900 3367

4. Xử trí tăng huyết áp kháng trị

Tăng huyết áp kháng trị có nguyên tắc điều trị như sau: loại bỏ các nguyên nhân gây tăng huyết áp (nếu có).

a. Điều chỉnh lối sống

• Ăn giảm muối, thực hiện chế độ ăn giảm cân.
• Tập thể dục thể thao ít nhất 30 phút/ ngày.
• Hạn chế rượu bia trong giới hạn cho phép.
• Điều trị hội chứng ngừng thở khi ngủ (nếu mắc): tư thế nằm nghiêng khi ngủ đối với ngừng thở khi ngủ mức độ nhẹ. Đối với ngừng thở khi ngủ nặng (có tắc nghẽn đường thở), dùng thiết bị máy thở để hỗ trợ hô hấp.

Máy thở hỗ trợ cho người bệnh mắc hội chứng ngừng thở khi ngủ

b. Ngừng / giảm tối đa các chất gây ảnh hưởng tới huyết áp

• Hạn chế sử dụng các chất chứa cocain, ví dụ : cà phê,…
• Nếu đang trong liệu trình điều trị các bệnh lý khác cần sử dụng các thuốc gây tăng huyết áp: glucocorticoids, thuốc chống viêm không steroid,… hãy tới khám chuyên khoa tim mạch để có thể tìm ra phác đồ sử dụng thuốc hợp lý và tối ưu nhất cho người bệnh.

c. Tích cực tìm nguyên nhân gây THA kháng trị để xử trí

• Can thiệp động mạch thận (đặt stent hoặc nong bóng) nếu có hẹp động mạch thận.

Hẹp động mạch thận, một trong những nguyên nhân thường gặp nhất gây tăng huyết áp thứ phát

• Điều trị các bệnh lý nội tiết gây tăng huyết áp thứ phát: hội chứng Cusing, cường giáp,...
• Phẫu thuật nếu có u tủy thượng thận.
• Can thiệp hoặc phẫu thuật nếu có hẹp eo động mạch chủ.

Hẹp eo động mạch chủ, một trong những nguyên nhân gây tăng huyết áp ở người trẻ và trẻ em

d. Phối hợp điều trị thuốc

Khuyến cáo của hội Tim mạch học Việt Nam năm 2018 về điều trị tăng huyết áp kháng trị

5. Phác đồ chung đánh giá và xử trí người bệnh tăng huyết áp kháng trị

Phác đồ chẩn đoán, đánh giá và điều trị tăng huyết áp kháng trị

Như IVIE - Bác sĩ ơi đã chia sẻ thông tin trong bài viết trên đây, mong rằng đã cung cấp cho bạn đọc được những kiến thức cơ bản về bệnh lý tăng huyết áp kháng trị từ đó bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình