Tìm hiểu những bệnh lý thường phát sinh vào dịp tết

Bệnh lý ngày tết một chủ đề không quá mới lạ đối với người dân Việt Nam. Bởi với phong tục chúc rượu ngày tết cùng với việc buông thả trong chế độ ăn đã khiến không ít những bệnh lý mới phát sinh và làm nặng lên những tổn thương cũ trước đó.

Tết - thời điểm vàng của những bệnh lý thường phát sinh

Tết là thời điểm “vàng” mà rất nhiều những bệnh lý phát sinh ở các mức độ khác nhau. Đặc biệt là những bệnh nhân có sẵn bệnh lý nền trước đó thì tết là một dịp cần có sự cân nhắc và kiểm soát trong việc ăn uống, vui chơi. Bởi đây là khoảng thời gian con người ngưng dần những tất bật của cuộc sống ngày thường để trở về với những khoảnh khắc thư thái, vui vẻ bên gia đình và người thân. Có lẽ chính vì vậy mà những quy tắc vốn được thiết lập trong một thời gian dài cũng bị lãng quên. Điển hình một số căn bệnh gia tăng nhanh trong những dịp tết mà các bạn cần lưu ý như:

1. Rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa thực chất không phải là một bệnh lý cụ thể nào đó, mà nó là khái niệm dùng để chỉ các triệu chứng bất thường ở đường tiêu hóa như đau bụng, táo bón, ỉa chảy, nôn… Đây là tình trạng phổ biến nhất trong các dịp lễ mà không riêng gì tết. Với bất kỳ nguyên nhân nào làm thay đổi hoặc cản trở quá trình tiêu hóa và hấp thu của dạ dày, ruột đều có thể dẫn tới rối loạn tiêu hóa.

- Thói quen ăn uống hằng ngày bị thay đổi một cách đột ngột. Nhất là đối với trẻ nhỏ thì việc thay đổi chế độ ăn rất dễ dẫn tới tình trạng táo bón cơ năng.

- Ăn uống không hợp vệ sinh

-  Sử dụng quá nhiều thực phẩm có cồn, nước uống có ga...

2. Viêm loét dạ dày

Trong dịp tết, viêm loét dạ dày thường diễn tiến cấp tính với các triệu chứng như đau rát vùng thượng vị, ợ hơi, ợ chua, chướng bụng... Đây là tình trạng lớp niêm mạc dạ dày bị tổn thương hoặc có thể bị ăn sâu đến quá lớp cơ niêm. Nguyên nhân chủ yếu là do lạm dụng quá mức rượu bia trong những ngày tết. Bên cạnh đó, việc ăn uống không điều độ công thêm các món ăn có gia vị cay, chua nhiều khiến các tổn thương cũ nặng lên.

Viêm loét dạ dày vốn không phải là một căn bệnh ác tính, nguy hiểm. Tuy nhiên nó là bệnh lý mãn tính, khó điều trị dứt điểm và các triệu chứng có phần ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Do đó trong những dịp tết, sử dụng đồ uống có cồn nên được hạn chế ở mức độ thấp nhất có thể. Nên chủ động ăn uống đúng giờ hoặc ít nhất hãy cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể cần. Tránh việc để dạ dày rỗng quá lâu khiến việc tăng tiết dịch vị làm tổn thương niêm mạc dạ dày.

3. Ngộ độc thực phẩm

Ngộ độc thực phẩm là câu chuyện muôn thuở vẫn luôn được báo đài nhắc tới các trong dịp lễ tết. Gần như 99% dịp tết đều có những ca ngộ độc thực phẩm xảy ra và tỷ lệ bệnh nhân tử vong cũng không phải là con số nhỏ.

Ngộ độc thực phẩm hay nhiễm trùng nhiễm độc thức ăn thường do một số loại vi khuẩn gây ra như tụ cầu, Salmonella… Bệnh khởi phát nhẹ nhàng với tiêu chảy thoáng qua hay đôi khi cấp tính với nôn, buồn nôn, đi cầu phân lỏng nhiều lần… Tình trạng này có thể dẫn tới mất nước nhanh và nặng, đặc biệt là trẻ nhỏ và người già, có khi gây trụy mạch dẫn tới tử vong. Ngoài ra một số biến chứng của ngộ độc thực phẩm có thể xuất hiện như rối loạn điện giải, tổn thương niêm mạc ruột, xuất huyết tiêu hóa nên cần phải được phát hiện và điều trị sớm.

Phần lớn ngộ độc thực phẩm lây truyền chủ yếu theo con đường phân – miệng với nguyên nhân do uống nước hoặc thực ăn bị nhiễm vi sinh vật hoặc độc tố của chúng. Và trong dịp tết nguyên đán, việc chế biến món ăn không đảm bảo vệ sinh hoặc sử dụng các thực phẩm bỏ tủ lạnh quá lâu là nguyên nhân hàng đầu của các ca ngộ độc. Vậy nên dù tết hay ngày thường cũng nên tập cho mình thói quen như:

- Ăn chín uống sôi

- Vệ sinh sạch sẽ tay trước khi ăn

- Sử dụng thực phẩm đảm bảo an toàn

4. Tăng huyết áp

Khác với những bệnh lý trên, tăng huyết áp là bệnh lý mãn tính và tết chỉ là yếu tố thuận lợi để khởi phát một đợt cấp. Thông thường, người bị tăng huyết áp luôn có chế độ ăn nhạt, giảm bớt muối. Tuy nhiệt, dịp lễ tết các món ăn được chế biến đầy đủ gia vị và khi sử dụng quá nhiều thì tăng huyết là điều khó tránh.

Ngoài ra, tết còn với những thay đổi trong lối sống là nguy cơ tiềm ẩn gia tăng huyết áp ở người lớn tuổi như:

- Chế độ nghỉ ngơi không đảm bảo

- Không uống thuốc đúng giờ, thường xuyên bỏ điều trị do quên

- Sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá...

Vậy nên đối với những người có bệnh lý tăng huyết áp cần phải có những kế hoạch chăm sóc bản thân tốt hơn trong dịp tết, đặc biệt là người già. Tốt nhất nên được đo huyết áp hằng ngày cùng với thông báo nhắc nhở việc uống thuốc đúng giờ và đủ liều. Có thể sử dụng một khẩu phần ăn riêng hoặc ăn ít những thực phẩm chứa quá nhiều muối.

5. Đường huyết

Với những bệnh nhân tiểu đường thì tết là thời gian đáng lo ngại. Bởi đường huyết của cơ thể cực kỳ nhạy nên người bị đái tháo đường có chế độ ăn rất hà khắc. Tuy nhiên vào những dịp lễ tết, người ta thường có thái độ nghỉ ngơi toàn tập kể cả việc điều trị. Vậy nên không ít những ca tăng đường máu cao dẫn tới toan ceton đái tháo đường và tử vong trong dịp tết.

Để không vấp phải những sai lầm khiến bệnh tình trở nặng trong những ngày tết, người bệnh nên tuân thủ những nguyên tắc sau:

- Trước tết: Tái khám, theo dõi đường huyết và cung cấp thuốc đầy đủ cho quá trình điều trị

- Trong tết: Tuân thủ nghiêm ngặt chế độ ăn uống, sinh hoạt và điều trị thuốc của bệnh đái tháo đường

- Sau tết: Tái khám, kiểm tra đường huyết và các xét nghiệm chức năng của các cơ quan khác.

6. Gout

Gout là bệnh hay gặp ở tầng lớp người có mức sống cao. Vốn là một bệnh lý chuyển hóa, đặc trưng là có những đợt viêm khớp cấp và hiện tượng lắng đọng natri urat trong các tổ chức xảy ra do tăng acid uric. Vậy nên tết với những món ăn chứa nhiều purin trong dịp tết là yếu tố quan trọng thúc nhanh bệnh lý gout hoặc làm nặng thêm tổn thương gout có sẵn.

Với chuỗi ngày ăn chơi trong dịp tết để tránh khỏi căn bệnh gout đáng sợ, bạn nên lưu tâm những vấn đề sau:

- Giảm các chất có chứa nhiều purin như nội tạng động vật, thịt đỏ, tôm, cua...

- Giảm calo nếu béo

- Không uống rượu bia

- Thường xuyên liên tập thể dục

- Uống nhiều nước 2-4 lít/ ngày nhất là nước có bicarbonat

- Tuân thủ điều trị viêm khớp trong cơn gout cấp hoặc một số loại dự phòng tái phát theo chỉ định của bác sĩ

Tết là một dịp để chúng ta tận hưởng niềm vui sum vầy bên gia đình nhỏ. Vậy nên nếu có các bất thường liên quan tới sức khỏe, bạn có thể liên hệ IVIE - Bác sĩ ơi qua qua Hotline 1900299983 hoặc tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để được tư vấn và đặt lịch khám. Chúng tôi sẽ giúp bạn liên hệ và đặt lịch khám tại những bệnh viện uy tín, chất lượng hàng đầu tại Việt Nam. Hơn hết, bạn có thể tùy ý lựa chọn bác sĩ mà mình mong muốn được thăm khám. 

Chúc các bạn năm mới vui vẻ và khỏe mạnh!

Mong muốn lớn nhất của Đội ngũ IVIE - Bác sĩ ơi là giúp cộng đồng hiểu rõ hơn về sức khỏe và bệnh tật. Để bảo vệ mình và người thân, cách tốt nhất là phải có kiến thức.

Cẩm nang IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn các bài viết Y học thường thức và Hướng dẫn khám bệnh với những thông tin tin cậy, chính xác và dễ hiểu nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn khỏe mạnh!