Trẻ bị tay chân miệng kèm tiêu chảy có nguy hiểm không?

1. Lý giải biểu hiện trẻ bị tay chân miệng kèm tiêu chảy

Bệnh tay chân miệng có nguồn lây truyền chủ yếu qua con đường tiêu hoá, từ nước bọt, các nốt phỏng nước và phân của trẻ em bị nhiễm bệnh. Bệnh không có một thời điểm cố định mà có thể bị rải rác quanh năm, gặp ở hầu hết các địa phương, đặc biệt nhiều ở các tỉnh phía Nam. Bệnh tay chân miệng có xu hướng tăng cao vào các tháng 3 đến tháng 5 và tháng 9 đến tháng 12.

Bệnh tay chân miệng là bệnh lý do virus khá phổ biến ở trẻ nhỏ

Bệnh tay chân miệng có thể gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt phổ biến ở trẻ dưới 5 tuổi, nhất là nhóm trẻ dưới 3 tuổi. Các yếu tố thuận lợi để lây truyền bệnh tay chân miệng đó là các sinh hoạt tập thể tại các nhà trẻ, mẫu giáo, trường học, các nơi tập trung trẻ em đông đều tiềm ẩn nguy cơ cao, dễ làm bùng phát dịch.

Các giai đoạn của bệnh tay chân miệng gồm có:

• Giai đoạn ủ bệnh: Giai đoạn này thường kéo dài từ 3 - 7 ngày và ít biểu hiện triệu chứng rõ rệt.

• Giai đoạn khởi phát: Thường kéo dài 1 - 2 ngày với các triệu chứng như sốt nhẹ, mệt mỏi, đau họng, chán ăn và đi tiêu chảy vài lần trong ngày, phân không có nhầy máu. Trong đó sốt và đau họng là 2 dấu hiệu phổ biến hơn cả.

• Giai đoạn toàn phát: Thường sẽ kéo dài từ 3 - 10 ngày với nhiều triệu chứng điển hình như:

  • Loét miệng: Thường kéo dài 1 - 2 ngày với các dấu hiệu như nổi ban màu hồng và sau 24h sẽ tiến triển thành mụn nước với đường kính từ 2 - 4mm gây đau, chảy nước miếng, ăn uống kém ở trẻ. Các vết loét đỏ hay phỏng nước ở niêm mạc phần sau của khoang miệng, các nếp hầu họng, lưỡi gà, cột trước của amidan, đôi khi còn có ở niêm mạc má và lưỡi. Các vết loét và mụn nước có thể kéo dài hàng tuần lễ.

  • Phát ban dạng phỏng nước: Thường xuất hiện ở lòng bàn tay và bàn chân, gối, mông,..tồn tại trong thời gian ngắn dưới 7 ngày rồi để lại vết thâm (không sẹo lồi, không đỏ, không lõm). Hoặc đôi khi trẻ không nổi mụn nước mà nổi dạng dát sẩn kích thước từ 2 - 10mm, hình tròn hoặc bầu dục, nổi cộm hoặc ẩn dưới da, màu hồng không gây đau. Các tổn thương da sẽ tự hết trong vòng 1 tuần, các mụn nước sẽ khô và để lại vết thâm da, không loét.

  • Trẻ kèm theo dấu hiệu như bị sốt nhẹ từ 2 - 4 ngày kèm theo nôn, tiêu chảy và ho. Trường hợp trẻ bị sốt cao, nôn nhiều từ 2 đến 5 ngày sẽ dễ dẫn đến các biến chứng về thần kinh, tim mạch, hô hấp,...

• Giai đoạn lui bệnh: Thường từ 3 - 5 ngày trẻ sẽ phục hồi dần nếu không xảy ra các biến chứng.

Tiêu chảy là một dấu hiệu hay gặp ở bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng thường có thể tự khỏi và không đe dọa tới sức khoẻ của người bệnh, tuy nhiên nếu bệnh có các biến chứng thì có thể dẫn đến tình trạng nguy hiểm. Cụ thể biến chứng gồm có:

• Người bệnh sốt cao khó hạ xuống, sốt cao liên tục trên 39 độ C từ 2 ngày trở lên. 

• Người bệnh ói nhiều kèm theo tình trạng tiêu chảy

• Trẻ em quấy khóc, dễ bị hoảng hốt

• Bạch cầu máu tăng lên trên 16.000mm3

• Đường huyết trong máu của người bệnh tăng lên

• Người bệnh cảm thấy khó thở, thở rít thanh quản

• Các tổn thương trên da của người bệnh tăng lên.

Nếu xuất hiện các triệu chứng trên thì cần đưa trẻ đến ngay bệnh viện chuyên khoa để được xử lý kịp thời tránh những biến chứng nguy hiểm hơn.

Các mẹ có thể tìm hiểu thêm: Trẻ bị tay chân miệng nhưng không sốt? Nên làm gì?

2. Cần làm gì khi trẻ bị tay chân miệng kèm tiêu chảy

Khi trẻ bị tay chân miệng kèm theo tiêu chảy thì các mẹ nên thực hiện những điều sau:

• Bù nước và điện giải, đảm bảo cung cấp đủ nước cho cơ thể trẻ mỗi ngày: Khi sốt do tay chân miệng kèm theo tiêu chảy, nôn ói hoặc tình trạng đau khi nuốt do các vết loét trong miệng gây ra dễ khiến trẻ không muốn uống nước, làm cơ thể mất nước nghiêm trọng. Nếu tình trạng thiếu nước kéo dài sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, bố mẹ cần cho trẻ uống nước nhiều hơn bình thường.

• Thực hiện chế độ dinh dưỡng đủ chất, khoa học và dễ tiêu cho trẻ: Mẹ cần cho trẻ ăn các món mềm, dạng lỏng, dễ tiêu hoá và dễ nuốt. Bên cạnh đó, mẹ cũng nên hạn chế cho trẻ ăn các loại trái cây gây ảnh hưởng đến nốt mụn nước cũng như những thực phẩm không lành mạnh, thức ăn nhanh, đồ cay nóng hay đồ chế biến sẵn,...

• Cho trẻ súc miệng bằng nước muối sinh lý để sát khuẩn, tắm rửa đảm bảo vệ sinh cá nhân sạch sẽ. Các vết mụn và tổn thương ngoài da có thể dùng các dụng dịch sát khuẩn nhẹ nhàng, tránh làm cho các nốt mụn vỡ ra.

• Tham khảo ý kiến bác sĩ về liều lượng thuốc hạ sốt, giảm đau phù hợp với tình trạng sức khoẻ của từng trẻ.

• Cách ly trẻ mắc bệnh với bạn bè và người thân trong gia đình nhằm hạn chế sự lây lan của bệnh. Khi chăm sóc trẻ, bố mẹ cần đeo khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng khử khuẩn cận thận. 

• Các vật dụng cá nhân của trẻ như quần áo, tã lót, bình sữa, ly uống nước, chén, thìa,...nên được vệ sinh riêng và sát khuẩn bằng nước sôi hoặc dụng dịch chuyên dụng.

Phụ huynh cần đưa trẻ đến khám tại các cơ sở y tế nếu có các dấu hiệu nặng

Trong quá trình chăm sóc và điều trị tại nhà cho trẻ bị tay chân miệng, bố mẹ nên chú ý theo dõi chặt chẽ các triệu chứng và đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời khi có các dấu hiệu sau:

• Các triệu chứng bệnh kéo dài hơn 7 ngày nhưng không có dấu hiệu cải thiện

• Trẻ sốt cao, kéo dài, sốt co giật

• Trẻ quấy khóc bất thường, khóc không ra nước mắt, môi tím tái, mất nước

• Trẻ có xu hướng ngủ nhiều, mất nhận thức

• Trẻ dễ bị giật mình, tỉnh giấc, hoảng hốt

• Trẻ bị tay chân miệng kèm tiêu chảy nhiều, nhịp tim, huyết áp tăng nhanh, nôn mửa nhiều

• Trẻ khó thở, thở nông và nhanh, da nổi vằn

Hiện nay chưa có vaccine phòng ngừa đặc hiệu cho bệnh tay chân miệng. Do mỗi lần trẻ bị nhiễm bệnh sẽ chỉ miễn dịch với một loại virus nhất định. Và sau đó trẻ có thể mắc bệnh trở lại nếu bị nhiễm virus khác thuộc nhóm Enterovirus. Do đó để phòng ngừa tay chân miệng, nên duy trì các thói quen sau cho trẻ:

• Nên rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần đối với cả trẻ em và người lớn.

• Nên ăn chín uống chín, các vật dụng vệ sinh sạch sẽ

• Không mớm thức ăn cho trẻ 

• Không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm đồ chơi, dùng chung khăn tay. Nên khử trùng đồ chơi thường xuyên.

• Không cho trẻ tiếp xúc với những người bệnh hoặc người nghi ngờ mắc bệnh.

Cách ly trẻ với nguồn bệnh để phòng ngừa tay chân miệng

Trên đây là những thông tin về trẻ bị tay chân miệng kèm tiêu chảy cũng như các phương pháp chăm sóc cho trẻ. Nếu bạn muốn đặt lịch khám tay chân miệng cho bé hoặc tư vấn, khám nhi online thì bạn có thể liên hệ IVIE - Bác sĩ ơi qua tổng đài: 1900.3367 để được hỗ trợ tốt nhất.

1900 3367