Vai trò của thuốc ức chế men chuyển trong điều trị suy tim

Đối với tất cả người bệnh suy tim có triệu chứng lâm sàng hoặc có giảm chức năng thất trái (EF ≤ 40%), khuyến cáo của các hội Tim mạch trên thế giới, trong đó có Hoa Kì, Châu Âu và Canada đều thống nhất rằng, nên phối hợp càng sớm càng tốt 3 nhóm thuốc gồm: ức chế men chuyển / ức chế thụ thể, chẹn beta giao cảm và lợi tiểu kháng aldosterone. Bài viết dưới đây sẽ đề cập tới nhóm thuốc đầu tiên trong số 3 thuốc nền tảng này.

1. Thuốc ức chế men chuyển (ƯCMC)

Thuốc ức chế men chuyển có tác dụng ức chế men chuyển đổi angiotensine I thành angiotensine II,  từ đó ức chế sự tổng hợp angiotensine II và đồng thời làm tăng bradykinin. Kết quả thuốc làm giãn mạch (cả động mạch và tĩnh mạch), giảm cả hậu gánh và tiền gánh, do đó làm giảm gánh nặng tuần hoàn của người bệnh suy tim. Ngoài ra thuốc còn giúp cải thiện chức năng thất trái, hoặc ít nhất có thể ngăn cản sự suy giảm chức năng thất trái sau này. 

Cơ chế hoạt động của thuốc ức chế men chuyển và ức chế thụ thể

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh thuốc ức chế men chuyển giúp giảm tỷ lệ tử vong và tỷ lệ mắc bệnh, tỷ lệ tái nhập viện do đợt cấp suy tim, tăng khả năng gắng sức, cải thiện triệu chứng suy tim và chất lượng cuộc sống người bệnh. 

Các thuốc nhóm ức chế men chuyển có tận cùng tên hoạt chất là – pril

a. Sử dụng thuốc

• Người bệnh suy tim có chỉ định dùng thuốc ức chế men chuyển, sử dụng bắt đầu từ liều thấp nhất, tăng liều sau khoảng 2 – 4 tuần theo hướng dẫn và kiểm tra chức năng thận, điện giải đồ mỗi 1 – 2 tuần.
• Nếu không tăng liều thuốc, nên kiểm tra chức năng thận và điện giải đồ sau ít nhất là mỗi 1 tháng hoặc muộn nhất là sau mỗi 6 tháng.
• Cố gắng sử dụng liều tối đa theo khuyến cáo điều trị suy tim của Hội Tim mạch học Châu Âu (ESC) mà người bệnh dung nạp được.

Liều khởi đầu và tối đa của các thuốc nhóm ức chế men chuyển trong điều trị suy tim

b. Chống chỉ định

• Tiền sử dị ứng với thuốc ức chế men chuyển hoặc phù mạch.
• Phụ nữ có thai
• Hẹp khít ( >60%) cả 2 động mạch thận 2 bên.
• Nồng độ creatinin máu > 220 µmol/L.
• Bệnh cơ tim phì đại có tắc nghẽn đường ra thất trái nặng hoặc hẹp van động mạch chủ nặng.

Tổng đài tư vấn và đặt lịch khám tim mạch tại các bệnh viện tuyến trung ương, phòng khám uy tín hoặc Tải ứng dụng Bác sĩ ơi - IVIE - Bác sĩ ơi để xem thông tin các CSYT và đặt lịch chủ động hơn!

1900 3367

c. Cân nhắc trong điều trị người bệnh

Suy thận và tăng kali máu

• Người bệnh sau khi được điều trị thuốc ức chế men chuyển có creatinin máu tăng < 50% giá trị nền hoặc xét nghiệm creatinin máu tăng nhưng < 265 µmol/L và kali máu tăng nhưng < 5mmol/L 3 có thể tiếp tục sử dụng thuốc và theo dõi.
• Loại trừ các nguyên nhân làm nặng suy thận và tăng kali máu lên.
• Nếu 265 µmol/L < creatinin máu < 310 µmol/L và kali máu tăng > 5 mmol/L, giảm nửa liều đang sử dụng và theo dõi tiếp.
• Nếu creatinine ≥ 310 µmol/L và/hoặc kali máu tăng > 6mmol/L, ngưng dùng thuốc và theo dõi chức năng thận tới khi về mức nền của người bệnh.

Suy thận là tác dụng phụ hay gặp nhất khi sử dụng thuốc ức chế men chuyển / ức chế thụ thể

Tụt huyết áp

• Nếu người bệnh không có triệu chứng, tiếp tục duy trì thuốc
• Nếu người bệnh có triệu chứng, có thể: sử dụng thuốc vào buổi tối, giảm liều các thuốc gây hạ huyết áp khác.
• Nếu triệu chứng không thuyên giảm, giảm nửa liều thuốc và tiếp tục theo dõi.

Ho khan

• Loại trừ các nguyên nhân gây ho khan, đặc biệt là với người bệnh suy tim có thể có tràn dịch màng phổi, phù phổi hoặc suy tim cấp.
• Chuyển sang dùng thuốc ức chế thụ thể.

Phù mạch

• Dừng thuốc và chuyển sang dùng thuốc ức chế thụ thể.

Bên cạnh đó, còn có nhiều những yếu tố khác gây ảnh hưởng đến bệnh tim mạch mà chúng ta chưa để ý đến.

2. Thuốc ức chế thụ thể (ƯCTT) 

Thuốc ức chế thụ thể có tận cùng trong tên hoạt chất là – sartan

Thuốc có tác dụng ức chế trực tiếp thụ thể AT1 tại mạch máu, tim, thận,…các cơ quan mà angiotensine II gây ra tác dụng, do đó không làm tăng bradykinin, nên gần như không gây ra tác dụng phụ là ho khan.

Chỉ định của thuốc trên người bệnh suy tim tương tự như với thuốc ức chế men chuyển, khác một điểm duy nhất là ưu tiên sử dụng thuốc khi người bệnh không dung nạp được với thuốc ức chế men chuyển.

Giống như thuốc ức chế men chuyển, thuốc ức chế thụ thể cũng làm giảm tỷ lệ tử vong giúp giảm tỷ lệ tử vong và tỷ lệ mắc bệnh, tỷ lệ tái nhập viện do đợt cấp suy tim, tăng khả năng gắng sức, cải thiện triệu chứng suy tim và chất lượng cuộc sống người bệnh.
Việc kết hợp cả 2 nhóm thuốc này đã được chứng minh là làm tăng không đáng kể lợi ích về tỷ lệ tử vong và tỷ lệ tái nhập viện, mà ngược lại còn làm tăng nguy cơ suy thận và tỉ lệ tử vong so với dùng một thuốc riêng lẻ.

- Chống chỉ định, cách bắt đầu sử dụng và theo dõi thuốc cũng như cân nhắc trong điều trị người bệnh giống như sử dụng thuốc ức chế men chuyển.

Liều khởi đầu và mục tiêu của các thuốc nhóm ức chế thụ thể trong điều trị suy tim.

Khi triệu chứng bệnh có dấu hiệu thay đổi ảnh hưởng đến cơ thể hoặc khám bệnh định kỳ, thì bạn nên thực hiện thăm khám tại phòng khám, bệnh viện chuyên khoa tim mạch có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại và dịch vụ y tế tốt, uy tín.

IVIE - Bác sĩ ơi - Nền tảng đặt lịch khám bệnh online hàng đầu tại Việt Nam, giúp kết nối người bệnh với hệ thống bệnh viện tuyến trung ương, bệnh viện tư hàng đầu, phòng khám uy tín trên cả nước. Để đặt lịch khám ưu tiên tại cơ sở gần nhất, đặt hẹn với bác sĩ theo yêu cầu hoặc đặt lịch xét nghiệm tại nhà, bạn có thể liên hệ tới IVIE - Bác sĩ ơi để được hỗ trợ.

1900 3367