Viêm màng não mô cầu ở trẻ em - Căn bệnh không thể chủ quan

Viêm màng não mô cầu là gì?

Viêm màng não mô cầu là bệnh viêm các màng bao quanh não và tủy sống, do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra. Vi khuẩn này sống trong họng và đường hô hấp trên, lây lan qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần. Ở Việt Nam, nhóm B và C thường gặp ở trẻ em.

Bệnh tiến triển rất nhanh, có thể chỉ trong vài giờ đến 1-2 ngày sau khi có triệu chứng đầu tiên. Nếu không phát hiện sớm, bệnh có thể gây tử vong hoặc để lại di chứng nghiêm trọng như bại não, điếc hoặc chậm phát triển. Việc phát hiện sớm, tiêm phòng đầy đủ và điều trị kịp thời là cách bảo vệ trẻ khỏi nguy hiểm.

Bệnh lây qua đâu? Trẻ dễ mắc khi nào?

Viêm màng não mô cầu là bệnh truyền nhiễm lây qua đường hô hấp, do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra. Vi khuẩn có thể tồn tại trong họng và mũi người lành mà không gây bệnh, nhưng khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, vi khuẩn sẽ phát tán ra môi trường và lây sang người khác, đặc biệt khi tiếp xúc gần.

Bệnh lây qua:

• Giọt bắn trong không khí: Khi người nhiễm ho, hắt hơi hoặc nói chuyện gần người khác.

• Tiếp xúc gần: Hôn, dùng chung đồ cá nhân như cốc nước, bàn chải, khăn mặt.

• Môi trường đông người, kém thông thoáng: Lớp học, nhà trẻ, ký túc xá.

Trẻ nhỏ từ 6 tháng đến 5 tuổi có nguy cơ cao nhất do hệ miễn dịch yếu và tiếp xúc gần với người khác. Bệnh dễ bùng phát vào cuối mùa đông và đầu mùa xuân khi thời tiết lạnh và ẩm. Trẻ chưa tiêm đủ vắc xin phòng bệnh cũng có nguy cơ cao.

Vi khuẩn Neisseria meningitidis có thể tồn tại ở họng và mũi

Dấu hiệu cảnh báo: Khi nào cần đưa trẻ đi khám gấp?

Viêm màng não mô cầu có thể tiến triển rất nhanh, vì vậy nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo là yếu tố quyết định giúp trẻ được điều trị kịp thời, giảm thiểu nguy cơ biến chứng hoặc tử vong. Phụ huynh cần đặc biệt chú ý đến những biểu hiện sau:

Triệu chứng khởi phát ban đầu

Giai đoạn đầu của bệnh thường có những dấu hiệu khá giống cảm cúm hoặc sốt virus thông thường. Tuy nhiên, mức độ và biểu hiện có thể nặng và rõ rệt hơn:

Giai đoạn đầu của bệnh thường có những dấu hiệu khá giống cảm cúm hoặc sốt virus

• Sốt cao đột ngột: Trẻ thường sốt cao từ 39–40 độ C, có thể kèm theo ớn lạnh hoặc rét run.

• Quấy khóc liên tục, kích thích: Trẻ khó chịu, quấy khóc không rõ lý do, dỗ không nín.

• Li bì, mệt mỏi: Trẻ ngủ nhiều bất thường, lười ăn, giảm vận động.

• Buồn nôn hoặc nôn: Một số trẻ kèm theo nôn ói không rõ nguyên nhân.

Dấu hiệu nặng cần đưa đi viện ngay

Nếu bệnh không được phát hiện và xử lý sớm, chỉ sau vài giờ hoặc một ngày, các triệu chứng sẽ trở nên nặng hơn, lúc này trẻ cần được đưa đến cơ sở y tế gấp:

Phát ban dạng xuất huyết là như thế nào?

• Cứng cổ: Đây là dấu hiệu đặc trưng của viêm màng não. Trẻ không thể cúi đầu xuống ngực hoặc kêu đau khi làm vậy.

• Phát ban dạng xuất huyết: Những nốt đỏ tím, không biến mất khi ấn tay lên da, xuất hiện ở chân, tay, người hoặc mặt.

• Lơ mơ, không tỉnh táo: Trẻ phản ứng chậm với môi trường xung quanh, nhìn trân trân hoặc ngủ mê mệt.

• Co giật: Trẻ lên cơn co giật đột ngột dù trước đó không có tiền sử động kinh.

• Thở nhanh, da tái nhợt hoặc tím tái: Có thể là dấu hiệu nhiễm trùng huyết do vi khuẩn xâm nhập máu.

Phân biệt sốt thường và dấu hiệu bệnh nguy hiểm

Phân biệt giữa sốt do cảm lạnh và sốt do viêm màng não mô cầu là một thách thức lớn với cha mẹ.

• Sốt thông thường: Trẻ vẫn tỉnh táo, chơi được, ăn ít nhưng không bỏ ăn hoàn toàn và trở lại bình thường khi hết sốt.

• Viêm màng não mô cầu: Trẻ sốt cao liên tục, li bì, không chịu ăn, không tương tác. Các dấu hiệu như co giật, phát ban, cứng cổ sẽ xuất hiện.

Khi nghi ngờ trẻ có dấu hiệu bất thường, đặc biệt là các triệu chứng nặng, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay để tăng cơ hội cứu sống và hạn chế biến chứng.

Biến chứng có thể xảy ra nếu không điều trị kịp

Viêm màng não mô cầu là một trong những bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có khả năng gây biến chứng nghiêm trọng trong thời gian rất ngắn. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây tử vong hoặc để lại di chứng vĩnh viễn ở trẻ.

Sự tiến triển vô cùng nhanh của viêm màng não mô cầu ở trẻ em

Nguy cơ tử vong trong vòng 24–48 giờ

Viêm màng não mô cầu tiến triển rất nhanh, trẻ có thể tử vong chỉ trong 1-2 ngày sau khi có triệu chứng đầu tiên. Khi vi khuẩn xâm nhập vào máu, nó có thể gây nhiễm trùng huyết, dẫn đến suy đa cơ quan, sốc nhiễm trùng và tử vong nhanh chóng. Điều này đặc biệt nguy hiểm với trẻ nhỏ vì hệ miễn dịch còn yếu. Chỉ một vài giờ chậm trễ có thể làm mất cơ hội cứu sống.

Di chứng lâu dài nếu sống sót

Ngay cả khi trẻ được cứu sống, viêm màng não mô cầu có thể để lại di chứng nặng nề nếu không điều trị kịp thời:

Viêm màng não mô cầu để lại nhiều di chứng ảnh hưởng nghiêm trọng tới trẻ

• Chậm phát triển trí tuệ hoặc thể chất: Vi khuẩn có thể gây tổn thương não, dẫn đến chậm phát triển, rối loạn vận động, giảm khả năng học tập.

• Mất thính lực: Viêm có thể gây mất thính lực vĩnh viễn, ảnh hưởng đến giao tiếp và học tập.

• Động kinh, co giật mãn tính: Trẻ có thể phát triển chứng co giật hoặc động kinh sau này.

• Bại não hoặc liệt tứ chi: Các tổn thương thần kinh nặng có thể gây liệt.

• Hoại tử chi thể: Nhiễm trùng huyết nặng có thể dẫn đến hoại tử các chi và cần cắt cụt để cứu sống.

Việc chăm sóc và theo dõi lâu dài là cần thiết để giúp trẻ phục hồi chức năng và cải thiện chất lượng sống.

Phòng bệnh chủ động bằng vaccine - Có nên tiêm không?

Tiêm vaccine là biện pháp phòng ngừa hiệu quả và chủ động nhất để bảo vệ trẻ khỏi viêm màng não mô cầu. Khi được tiêm đúng lịch, vaccine giúp cơ thể trẻ hình thành kháng thể chống lại vi khuẩn mô cầu, giảm nguy cơ mắc bệnh và ngăn chặn nguy cơ lây lan trong cộng đồng.

Tiêm vaccine là biện pháp phòng ngừa hiệu quả và chủ động nhất để bảo vệ trẻ khỏi viêm màng não mô cầu

Có bao nhiêu loại vaccine mô cầu?

Hiện nay có nhiều loại vaccine phòng bệnh viêm màng não mô cầu, tùy theo nhóm huyết thanh của vi khuẩn. Các loại phổ biến gồm:

• Vaccine nhóm B và C: Thường dùng cho trẻ nhỏ.

• Vaccine AC: Phòng ngừa nhóm A và C.

• Vaccine ACYW: Phổ rộng hơn, phòng cả 4 nhóm vi khuẩn A, C, W và Y.

Việc lựa chọn loại vaccine phù hợp tuỳ theo độ tuổi, nguy cơ phơi nhiễm và khuyến cáo của bác sĩ. Ở Việt Nam, vaccine mô cầu nhóm B và C thường được sử dụng nhiều nhất cho trẻ dưới 5 tuổi.

Lịch tiêm phù hợp theo độ tuổi

• Từ 6 tháng tuổi: Có thể bắt đầu tiêm vaccine mô cầu nhóm C hoặc AC.

• Từ 9 tháng tuổi trở lên: Có thể tiêm vaccine ACYW hoặc kết hợp nếu bác sĩ chỉ định.

• Nhắc lại sau 3 - 5 năm tuỳ loại vaccine để duy trì hiệu quả miễn dịch.

Phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn lịch tiêm cụ thể và lựa chọn vaccine phù hợp với độ tuổi cũng như tình trạng sức khoẻ của con.

Tiêm càng sớm, phòng ngừa càng hiệu quả

Vì bệnh có thể diễn tiến cực nhanh và không có dấu hiệu rõ ràng từ đầu, việc tiêm vaccine từ sớm là rất cần thiết. Đừng chờ đến khi dịch bùng phát hoặc có ca mắc gần nhà mới tiêm. Trẻ đã được tiêm phòng đầy đủ sẽ có hệ miễn dịch tốt hơn để chống lại vi khuẩn mô cầu, giảm nguy cơ tử vong và di chứng nghiêm trọng.

Tìm hiểu thêm: Có nên tiêm viêm màng não mô cầu?

Nên đưa con khám ở đâu khi nghi ngờ mắc bệnh?

Việc lựa chọn đúng địa chỉ khám bệnh khi nghi ngờ trẻ bị viêm màng não mô cầu là vô cùng quan trọng để đảm bảo chẩn đoán nhanh chóng, điều trị kịp thời và hiệu quả. Dưới đây là một số cơ sở y tế uy tín mà phụ huynh có thể đưa con tới thăm khám:

Hệ thống Y tế MEDLATEC

• Địa chỉ: 42 P. Nghĩa Dũng, Phúc xá, Ba Đình, Hà Nội

• Thời gian làm việc: 7:00 - 17:00 (Từ thứ 2 đến Chủ nhật)

• Hotline: 1900 3367

1900 3367

MEDLATEC là lựa chọn hàng đầu trong việc phát hiện sớm các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm

Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa nhiều năm kinh nghiệm cùng hệ thống xét nghiệm hiện đại, MEDLATEC là lựa chọn hàng đầu trong việc phát hiện sớm các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. MEDLATEC cũng có dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tại nhà, giúp tiết kiệm thời gian và giảm nguy cơ lây nhiễm chéo.

Bệnh viện Thu Cúc

• Địa chỉ: 286 Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội

• Thời gian làm việc: Từ Thứ 2 – Chủ nhật: 7h00 – 17h00

• Hotline: 1900 3367

1900 3367

Đưa trẻ tới ngay bệnh viện Thu Cúc để thăm khám nếu phát hiện các dấu hiệu của bệnh viêm màng não mô cầu ở trẻ em

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc có Khoa Nhi chuyên sâu với đầy đủ trang thiết bị hiện đại, tiếp nhận và điều trị các ca nghi ngờ viêm màng não mô cầu. Ngoài ra, bệnh viện có hệ thống xét nghiệm nhanh và dịch vụ chăm sóc hậu điều trị toàn diện.

Bệnh viện Đa khoa Bảo Sơn

• Địa chỉ: 52 Nguyễn Chí Thanh, Láng Thượng, Đống Đa, Hà Nội

• Thời gian làm việc: 07h30 – 16h30 từ thứ 2 đến chủ nhật

• Hotline: 1900 3367

1900 3367

Bảo Sơn là bệnh viện tư nhân có uy tín tại Hà Nội

Bảo Sơn là bệnh viện tư nhân có uy tín tại Hà Nội, cung cấp dịch vụ khám nhi toàn diện, trong đó có tiếp nhận khám và điều trị sớm các ca viêm màng não mô cầu. Bệnh viện có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và quy trình xử lý cấp cứu nhanh gọn, đảm bảo an toàn cho trẻ.

Tổ hợp y tế MEDIPLUS

• Địa chỉ 1: Tầng 2, TTTM Mandarin Garden 2, Phường Tân Mai, Quận Hoàng Mai, Thành phố Hà Nội

• Địa chỉ 2: Số 1B, Đường Trần Anh Tông, Tổ 24 Tức Mạc, Lộc Vượng, thành phố Nam Định, Nam Định

• Thời gian làm việc: 7h30 - 19h00 (Tất cả các ngày trong tuần)

• Hotline: 1900 3367

1900 3367

Phòng khám đa khoa Mediplus nơi được các bậc phụ huynh tin tưởng mỗi lần đưa con đi khám

MEDIPLUS là hệ thống y tế hiện đại, chuyên cung cấp dịch vụ y khoa chất lượng cao với chi phí hợp lý. Phụ huynh có thể yên tâm đưa trẻ đến khám tại đây khi xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ. Trung tâm cũng liên kết chặt chẽ với các bệnh viện lớn để hỗ trợ chuyển tuyến trong trường hợp cần thiết.

Viêm màng não mô cầu ở trẻ em là bệnh nguy hiểm, diễn tiến nhanh và khó lường. Việc nhận biết sớm triệu chứng, tiêm phòng đầy đủ và đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín ngay khi nghi ngờ mắc bệnh là những bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe và tính mạng cho trẻ. Đừng chủ quan, vì chỉ chậm trễ vài giờ cũng có thể phải trả giá đắt. Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh - đặc biệt là với những bệnh lý nguy hiểm như viêm màng não mô cầu ở trẻ em.

Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.