Xét nghiệm định lượng bicarbonat: rối loạn cân bằng kiềm toan

1. Xét nghiệm Bicarbonate là gì?

Bicarbonat (tên hóa học là HCO3 ^-) là một ion mang điện tích âm được tái hấp thu và bài tiết ở thận. Bi giúp cơ thể duy trì Ph ở mức ổn định.

Bicarbonat là loại xét nghiệm hóa sinh dùng để đo lường tổng lượng bicarbonat có trong máu. Bình thường, kết quả xét nghiệm định lượng bicarbonat khoảng từ 22 - 26 mmol/L, khi đó cơ thể có mức độ cân bằng điện giải an toàn. Khi các chất điện giải bị rối loạn sẽ dẫn đến rối loạn cân bằng kiềm toan (rối loạn cân bằng acid-base) từ đó gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm.

Bicarbonat là loại xét nghiệm hóa sinh dùng để đo lường tổng lượng bicarbonat có trong máu.

Các bệnh lý hoặc tình trạng, triệu chứng dưới đây có thể là nguyên nhân dẫn  đến sự rối loạn  trong việc duy trì sự cân bằng acid - base trong cơ thể:

a. Nồng độ bicarbonat thấp

- Bệnh Addison

- Tiêu chảy mãn tính

- Bệnh tiểu đường nhiễm ceton

- Nhiễm acid chuyển hóa

- Bệnh thận

- Ngộc độc Ethylene glycol hoặc methanol

- Dùng aspirin quá liều.

- Sử dụng một số thuốc làm giảm nồng độ bi như: Lợi tiểu thiazid, thuốc methicillin.

b. Nồng độ bicarbonat tăng cao

- Nôn mửa nhiều, kéo dài

- Bệnh phổi, đặc biệt là viêm phổi tắc nghẽn mãn tính COPD

- Hội chứng Cushing

Nôn mửa nhiều, kéo dài

- Hội chứng Conn

- Nhiễm kiềm chuyển hóa.

2. Khi nào thì chỉ định xét nghiệm bicarbonat?

Bicarbonat và các chất điện giải khác giúp vận chuyển các chất dinh dưỡng vào trong tế bào và thải chất chuyển hoá của các tế bào ra khỏi cơ thể nhằm duy trì sự cân bằng nước và độ pH.

Bảng xét nghiệm điện giải thường được chỉ định cùng với các xét nghiệm thường quy khác khi nhập viện hoặc tại phòng cấp cứu.

Xét nghiệm định lượng bicarbonat thường được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp sau:

- Xét nghiệm điện giải cũng được xem như là một trong những xét nghiệm quan trọng để đánh giá các bệnh mãn tính hoặc bệnh cấp tính có liên quan đến rối loạn cân bằng điện giải.

- Dùng để theo dõi các bệnh mãn tính như tăng huyết áp, bệnh lý tim mạch,…

- Dùng để đánh giá kết quả của quá trình điều trị, từ đó đưa ra những kế hoạch điều trị tiếp theo sao cho phù hợp.

- Đánh giá mức độ nguy hiểm do mất cân bằng điện giải trong cơ thể gây ra và xác định chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng đó.

 Rối loạn cân bằng acid base

Có 3 nhóm rối loạn cân bằng acid - base trong cơ thể:

- Rối loạn do nguyên nhân hô hấp (do PaCO2 thay đổi)

- Rối loạn do nguyên nhân chuyển hóa (do HCO3^- thay đổi)

- Rối loạn hỗn hợp do cả nguyên nhân chuyển hóa và nguyên nhân hô hấp.

Xét nghiệm định lượng bicarbonat để phát hiện sự thay đổi bất thường của ion HCO3^- thuộc nhóm rối loạn do nguyên nhân chuyển hóa.

Xét nghiệm bicarbonat (dự trữ kiềm) mang ý nghĩa vô cùng to lớn trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh. Khi cơ thể tăng dự trữ bi HCO3^- sẽ gây ra các triệu chứng của rối loạn nhiễm kiềm chuyển hóa như: Nhức đầu, hôn mê, co giật.

Xét nghiệm bicarbonat (dự trữ kiềm) mang ý nghĩa vô cùng to lớn trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh.

Xét nghiệm định lượng bicarbonat thường được chỉ định cùng với các chất khác trong bảng chất điện giải để chẩn đoán và điều trị các bệnh lý liên quan đến rối loạn cân bằng acid – base, hỗ trợ kiểm tra chức năng thận và phổi.

Bài viết chỉ mới điểm qua một vài thông tin cơ bản về chỉ số xét nghiệm điện giải bicarbonat. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm thông tin về xét nghiệm này, vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua web ISOFH để được tư vấn hỗ trợ. 

Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.