Xét nghiệm nhóm máu hệ ABO là một xét nghiệm cận lâm sàng không thể thiếu trong quá trình dự phòng và điều trị bệnh. Có hai phương pháp để xác định nhóm máu: Hồng cầu mẫu và huyết thanh mẫu. Nếu hiểu rõ về các bước tiến hành, bạn có thể tự xét nghiệm để biết nhóm máu của mình ngay tại nhà.
1. Mục đích của xét nghiệm nhóm máu hệ ABO
Xét nghiệm định danh nhóm máu hệ ABO đóng một vai trò quan trọng trong các trường hợp người bị bệnh cần truyền máu và người hiến máu.
- Khi cần truyền máu: Khi một người bị mất máu, thiếu máu hoặc nhân viên y tế chuẩn bị mẫu máu trước phẫu thuật phòng trường hợp thủ thuật gây mất nhiều máu… Việc xét nghiệm nhóm máu hệ ABO của người cần nhận trước khi truyền sẽ giúp dự phòng các tai biến sau khi truyền máu.
- Khi hiến máu: Người hiến máu cũng cần xét nghiệm máu để giúp phân loại và truyền máu cho người phù hợp.
- Khi hiến tạng, hiến giác mạc hay các bộ phận khác trên cơ thể: Để đảm bảo tạng hay bộ phận cơ thể của người hiến tặng tương thích với người nhận thì nhất định nhóm máu phải tương thích.
- Giúp xác định huyết thống: Xét nghiệm nhóm máu hệ ABO vẫn có ý nghĩa nhất định trong việc xác nhận quan hệ huyết thống giữa hai người.
Xét nghiệm định danh nhóm máu hệ ABO đóng một vai trò quan trọng
2. Xác định nhóm máu hệ ABO bằng phương pháp huyết thanh mẫu
a. Các nhóm máu hệ ABO
Hệ nhóm máu ABO được chia làm 4 nhóm, dựa vào sự hiện diện của kháng thể A và B trên bề mặt tế bào hồng cầu.
- Nhóm máu A: Có kháng nguyên A trên bề mặt hồng cầu nhưng không có kháng thể kháng A (anti-A) trong huyết tương.
- Nhóm máu B: Có kháng nguyên B trên bề mặt hồng cầu nhưng không có kháng thể kháng B (anti-B) trong huyết tương.
- Nhóm máu AB: Có kháng nguyên A và kháng nguyên B trên bề mặt hồng cầu nhưng không có anti-A và anti-B trong huyết tương.
- Nhóm máu O: Không có kháng nguyên loại A hoặc kháng nguyên loại B trên bề mặt của tế bào hồng cầu và có kháng thể kháng A và kháng thể kháng B trong huyết tương.
b. Nguyên lý hoạt động
Nguyên lý của phương pháp xác định nhóm máu hệ ABO là dựa vào sự xuất hiện kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu và kháng thể trong huyết tương để phát hiện nhóm máu, thông qua phản ứng ngưng kết với huyết thanh mẫu hay hồng cầu mẫu.
Phương pháp xác định nhóm máu hệ ABO.
c. Các bước tiến hành
Chuẩn bị:
- Tiến hành quay ly tâm ống máu không có chất chống đông 3000 vòng trong vòng 3 phút. Tách lấy huyết thanh của người bệnh.
- Rửa hồng cầu 3 lần với dung dịch NaCl 0,9% sau đó pha thành huyền dịch 5%.
Bước 1: Cho vào 3 ống nghiệm mỗi ống 01 giọt huyết dịch 5% (chứa hồng cầu của người bệnh). Đánh số từ 1 đến 3.
Bước 2: Lần lượt cho huyết thanh mẫu gồm anti A, anti B và anti AB vào từng ống nghiệm lần lượt theo thứ tự từ 1 đến 3.
Bước 3: Quay ly tâm 3 ống với tốc độ 1000 vòng/ phút và đọc kết quả.
Đọc kết quả:
- Nhóm máu A: 2 ống chứa anti A và anti AB có phản ứng ngưng kết, ống chứa anti B không có phản ngưng kết.
- Nhóm máu B: 2 ống chứa anti B và anti AB có phản ứng ngưng kết, ống chứa anti A không có phản ngưng kết.
- Nhóm máu AB: Phản ứng ngưng kết ở cả 3 ống nghiệm.
- Nhóm máu O: Không có phản ứng ngưng kết ở ống nghiệm nào
3. Xác định nhóm máu hệ ABO bằng phương pháp hồng cầu mẫu
Các bước tiến hành xét nghiệm xác định nhóm máu hệ ABO:
- Bước 1: Chuẩn bị mẫu huyết thanh của người bệnh.
- Bước 2: Cho vào 3 ống nghiệm mỗi ống 01 giọt chứa huyết thanh của người bệnh đã chuẩn bị ở trên. Đánh số từ 1 đến 3.
- Bước 3: Cho 1 giọt hồng cầu mẫu A vào ống nghiệm 1, 1 giọt hồng cầu mẫu B vào ống nghiệm 2, ống nghiệm 3 không cho hồng cầu mẫu. Quay ly tâm với tốc độ 1000 vòng/ phút và đọc kết quả.
Xét nghiệm xác định nhóm máu hệ ABO
Nhận định kết quả:
- Nhóm máu A: Ống chứa hồng cầu mẫu B có phản ứng ngưng kết và ống chứa hồng cầu mẫu A không có phản ngưng kết.
- Nhóm máu B: Ống chứa hồng cầu mẫu A có phản ứng ngưng kết và ống chứa hồng cầu mẫu B không có phản ngưng kết.
- Nhóm máu AB: Không có phản ứng ngưng kết ở cả 2 ống nghiệm.
- Nhóm máu O: Có phản ứng ngưng kết ở cả 2 ống nghiệm.
Xét nghiệm nhóm máu hệ ABO là kỹ thuật đơn giản, dễ thực hiện và giá thành cả phải chăng mà lại rất hữu ích trong những tình huống khẩn cấp. Việc biết chính xác nhóm máu của mình sẽ giúp các thủ tục y tế diễn ra nhanh hơn khi cần thiết. Hi vọng bài viết của IVIE - Bác sĩ ơi đã cung cấp thêm những thông tin hữu tích cho bạn.