Xoắn đại tràng - Bệnh lý cấp cứu tiêu hoá nên biết

1. Xoắn đại tràng là gì? 

Xoắn đại tràng

Xoắn đại tràng là hiện tượng đại tràng bị xoắn vòng, thậm chí vòng xoắn có thể lên đến 180 – 540 độ, gây ra những triệu chứng trướng bụng, tắc nghẽn, thiếu máu cục bộ. Xoắn đại tràng là bệnh lý cấp cứu đường tiêu hoá, gây tắc nghẽn lưu thông dịch tiêu hoá trong lòng ruột. Đồng thời ngăn cản dòng máu nuôi dưỡng ruột có thể gây thiếu máu cục bộ, dẫn tới hoại tử, thủng đại tràng. 

Bệnh gây ra nhiều tác động tiêu cực đến hoạt động của nhu động ruột, hoạt động đẩy chất thải và khí ra khỏi cơ thể sẽ gặp trở ngại khi đến vị trí xoắn. Từ đó làm tăng áp lực lên đại tràng.

Tham khảo ngay những địa điểm nội soi không đau tại Hà Nội để kiểm tra đại tràng định kỳ, nhận biết và điều trị các bệnh lý kịp thời.

2. Phân đoạn xoắn đại tràng

Xoắn đại tràng có thể xảy ra ở nhiều đoạn ruột khác nhau, trong đó phổ biến nhất là xoắn đại tràng sigma và xoắn manh tràng. Bệnh cảnh của xoắn đại tràng có thể diễn ra một cách cấp tính, mãn tính hoặc bán cấp. 

a. Xoắn đại tràng sigma 

Xoắn đại tràng sigma có tần suất tương đối cao, chiếm khoảng 8% trong số các trường hợp tắc ruột. Bệnh phổ biến ở người lớn trên 50 tuổi. Trẻ em cũng có khả năng mắc bệnh này. Bệnh thường xuất hiện ở vị trí cách lỗ hậu môn khoảng 25cm, với các góc xoắn ruột thay đổi từ 180 độ đến 540 độ. 

Chiều xoắn của đại tràng sẽ ngược lại với chiều kim đồng hồ (tức từ trái sang phải). Nếu xoắn một vòng rưỡi thì bệnh nhân sẽ xuất hiện tình trạng tắc nghẽn mạch máu, dẫn tới thiếu máu cục bộ. Nếu bệnh không được điều trị, cấp cứu đúng cách sẽ rất dễ dẫn tới hoại tử hoặc thủng ruột.

b. Xoắn manh tràng

So với xoắn đại tràng sigma thì xoắn manh tràng là tình trạng dễ gặp ở những người trong độ tuổi 20 – 40, hiếm gặp ở trẻ con và chỉ chiếm khoảng 1 – 3% trong tổng số các bệnh nhân tắc ruột. 

Ngược lại với xoắn đại tràng sigma, bệnh này có chiều xoắn quanh trục lên, là hiện tượng do dày dính các dây chằng. Có hai hình thức xoắn manh tràng 

• Xoắn thực sự: Nguy cơ dẫn tới hoạt tử là rất cao, chiếm đến 2/3 tổng số người mắc xoắn manh tràng.
• Gập góc manh tràng: Hiện tượng manh tràng gập lên trên theo chiều trục ngang. Với hình thức này thì bệnh có thể điều trị bằng nội soi hoặc thụt. 

Tìm hiểu thêm thông tin về những điều cần lưu ý trong nhận biết và điều trị các bệnh đại tràng tại đây.

3. Nguyên nhân gây xoắn đại tràng là gì? 

Nguyên nhân gây xoắn đại tràng

Nguyên nhân xoắn đại tràng, tuỳ vào những vị trí khác nhau mà có những nguyên nhân đặc hiệu khác nhau. 

a. Nguyên nhân gây xoắn đại tràng sigma

Hiện nay vẫn chưa hiểu được nguyên nhân cụ thể gây xoắn đại tràng sigma. Tuy nhiên, bệnh thường xuất hiện trong những bối cảnh sau: 

• Chiều dài của đại tràng sigma lớn. 
• Tồn tại nhiều dây dính quanh đại tràng sigma, thứ phát sau viêm nhiễm hoặc sau các thủ thuật can thiệp vùng chậu. 
• Táo bón kéo dài
• Bệnh nhân mắc hirschsprung hay phình đại tràng bẩm sinh vô hạch. 

b. Nguyên nhân gây xoắn manh tràng

Xoắn manh tràng được cho rằng có liên quan đến những bất thường trong việc cố định manh tràng vào thành bụng. Các yếu tố nguy cơ liên quan đến dính, dây chằng, tăng áp lực ổ bụng do có khối u hoặc trong thai kỳ, có khả năng làm tăng nguy cơ mắc bệnh. 

4. Triệu chứng bệnh lý xoắn đại tràng

Bệnh lý xoắn đại tràng

Xoắn đại tràng là một bệnh lý cấp cứu bụng, cần được phát hiện và điều trị sớm, kịp thời. Người bệnh bị xoắn đại tràng cấp tính xuất hiện các triệu chứng một cách đột ngột. Một số triệu chứng của bệnh như: 

• Đau bụng: Nét đặc trưng của bệnh này là đau cấp, đau dữ dội ở một vùng bị xoắn, rồi sau đó mới lan sang những vùng xung quanh ổ bụng, hoặc đau từng cơn vùng dưới rốn. 
• Chướng bụng: Chướng bụng xảy ra nhanh do tắc nghẽn lưu thông dịch tiêu hoá trong lòng đại tràng. Chướng bụng không đều, ít khi xuất hiện chướng bụng toàn bộ. Nếu xoắn đại tràng sigma thường gây chướng bụng bên trái, trong khi xoắn manh tràng gây chướng bụng bên phải. Bệnh diễn tiến nhiều giờ sẽ gây chướng bụng toàn bộ. 
• Nôn: Nôn mửa nhiều, đôi khi người bệnh nôn cả dịch mật có màu vàng xanh và vị đắng. 
• Đại tiện: Người bệnh không trung tiện, đại tiện được. 

Khi xoắn đại tràng diễn tiến mãn tính, biểu hiện lâm sàng chính là hội chứng bán tắc ruột: Người bệnh đau bụng râm ran, căng tức vùng bụng dưới, táo bón, đôi khi trung tiện được. Nếu dựa vào các biểu hiện lâm sàng, rất khó phân biệt được xoắn đại tràng sigma hay xoắn manh tràng. 

Nếu nhận thấy bản thân có những dấu hiệu nghi ngờ xoắn đại tràng trên, người bệnh cần nhanh chóng tới các cơ sở y tế để thăm khám và chẩn đoán chính xác nhất. Tránh tự ý điều trị tại nhà khiến bệnh nặng hơn, biến chứng, nguy hiểm tới sức khoẻ và tính mạng. Đặt lịch khám ngay với IVIE - Bác sĩ ơi qua Hotline 1900 3367 để được hỗ trợ kịp thời. 

Hy vọng bài viết cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin hữu ích. Mọi chi tiết xin liên hệ IVIE - Bác sĩ ơi để được đặt lịch khám bác sĩ nhanh nhất.