Ý nghĩa của những con số trong định lượng axit uric

1. Nguyên lý acid uric

Acid uric được chia làm 2 loại:

- Acid uric nội sinh: Là sản phẩm chuyển hóa của chất đạm có nhân purin (adenine và guanine của các acid nucleic). 

- Acid uric ngoại sinh: Đến từ các chất đạm có nhân purin được tìm thấy nhiều trong một số loại thực phẩm và đồ uống như phủ tạng động vật, cá biển, đậu Hà Lan, bia, rượu…

Acid uric được tổng hợp tại gan, thải ra khỏi cơ thể 80% qua đường nước tiểu và 20% qua đường tiêu hóa. Nếu quá trình tổng hợp và đào thải acid uric xảy ra cân bằng, lượng acid uric máu sẽ thuộc giới hạn bình thường. Nếu lượng acid uric máu cao tức được tạo thành nhiều hoặc khả năng đào thải của thận giảm, lượng acid uric trong máu sẽ tăng lên và lắng đọng trong các mô.

Định lượng axit uric máu được thực hiện theo phương pháp enzym so màu.

Dưới sự xúc tác của enzym Uricase, uric acid cùng với nước và oxi tạo ra sản phẩm là H2O2 (ngoài ra còn có sản phẩm phụ là Allantoin và CO2).

Sau đó H2O2 được phản ứng hóa học cùng với H+, TOOS, 4-aminophenazone dưới xúc tác của Peroxidase tạo thành một hợp chất màu đỏ. Sản phẩm màu được đo ở bước sóng 546nm.

Chế độ ăn có quá nhiều chất đạm, hải sản, uống nhiều rượu bia gay tăng chỉ số acid uric.

Định lượng acid uric

Xét nghiệm acid uric trong máu được thực hiện vào buổi sáng, bệnh nhân cần nhịn ăn trước khi lấy máu ít nhất là 4 giờ đồng hồ, có thể uống nước lọc. Mẫu máu sẽ được cho vào ống nghiệm có chứa chất chống đông, ly tâm trước khi tiến hành phân tích. Thời gian xét nghiệm mất khoảng 1 giờ.

a. Các bước tiến hành

Để thực hiện định lượng acid uric máu cần qua các bước như sau:

- Lấy bệnh phẩm: 

+ Bệnh phẩm phải được lấy đúng kỹ thuật vào ống tiêu chuẩn. 

+ Ly tâm trước khi tiến hành kỹ thuật. 

+ Có thể sử dụng huyết thanh hoặc huyết tương chống đông bằng heparin. 

+ Bảo quản ở 2-8ºC trong vòng 5 ngày, ở - 20ºC được 6 tháng. Rã đông một lần.

+ Để bệnh phẩm, chuẩn, control ở nhiệt độ phòng (20-25ºC) và lắc đều trước khi tiến hành XN.

- Tiến hành kỹ thuật: 

+ Máy móc, hóa chất đã được cài đặt và chuẩn trước khi thực hiện phân tích. 

+ Control nằm trong miền cho phép tùy thuộc vào kỹ thuật, thuốc thử của từng công ty. Thông thường chạy control 2 miền: bình thường và bất thường. 

+ Đối chiếu với luật về nội kiểm chất lượng nếu đạt thì tiến hành phân tích mẫu.

+ Đưa bệnh phẩm vào phân tích theo protocol của máy. Khi có kết quả thì phân tích và đối chiếu với phiếu xét nghiệm và trả kết quả.

b. Nhận định kết quả

Chỉ số acid uric có sự khác biệt về giới tính, cụ thể khoảng an toàn của định lượng acid uric:

- Nam: 202 - 416 micromol/l.

- Nữ: 143 - 399 micromol/l.

Acid uric được tổng hợp tại gan, thải ra khỏi cơ thể 80%.

Bệnh nhân được nhận đinh là tăng acid uric máu chỉ số uric cao hơn khoảng tham chiếu cho thép. Vậy nguyên nhân nào gây nên tình trạng này? Dưới đây là một số trường hợp thường gặp:

- Chế độ ăn có quá nhiều chất đạm, hải sản, uống nhiều rượu bia.

- Người bệnh có bất thường về enzym chuyển hóa, dễ bị rối loạn phóng thích acid uric qua đường tiểu.

- Người bệnh gout, gây các đợt viêm khớp cấp tính. Định lượng acid uric được xem là chỉ số vàng trong xét nghiệm bệnh gout.

- Người bệnh mắc các bệnh lý ung thư như đa u tủy xương, ung thư di căn,...và/hoặc đang điều trị ung thư bằng các phương pháp như xạ trị, hóa trị.

- Người bệnh bị suy thận, chức năng thận suy giảm sẽ làm giảm khả năng đào thải acid uric ra khỏi cơ thể.

- Người bệnh tiểu đường, thiểu năng tuyến cận giáp,...

Người bệnh tiểu đường dẫn đến tăng chỉ số acid uric.

Định lượng acid uric là một trong những xét nghiệm hóa sinh được sử dụng rộng rãi, có khả năng “tiên đoán” nhiều căn bệnh nguy hiểm. Vì thế, để đảm bảo sức khỏe cho bạn và gia đình hãy thực hiện khám tổng quát 6 tháng một lần, điều này sẽ giúp phát hiện ra những bất thường một cách kịp thời. IVIE - Bác sĩ ơi mong rằng bài viết trên đã mang lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn đọc.

Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.