Các phương pháp chẩn đoán bệnh mạch vành

1. Chẩn đoán lâm sàng

Về mặt lâm sàng, chẩn đoán bệnh mạch vành sẽ được bác sĩ đưa ra dựa trên bệnh cảnh cơn đau thắt ngực đặc trưng của người bệnh. Cùng với đó, trong quá trình thăm khám, các yếu tố nguy cơ như tuổi, giới, tiền sử gia đình, tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu,… sẽ được bác sĩ tim mạch khai thác thêm để góp phần làm rõ chẩn đoán.

Một cơn đau thắt ngực được gọi là điển hình khi có đầy đủ 3 yếu tố sau:

• Đau vùng sau xương ức kiểu bóp nghẹt hoặc đè nặng với thời gian đau ngắn, khoảng 3- 5 phút và không kéo dài quá 20 phút, có thể lan xuống tay, lên vai, lên cổ, xương hàm.
• Cơn đau xuất hiện khi gắng sức hoặc xúc cảm.
• Giảm đau khi nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc giãn vành.

Khi cơn đau ngực chỉ có 2 trong 3 yếu tố trên được gọi là cơn đau thắt ngực không điển hình. Nếu chỉ có ≤1 trong 3 yếu tố thì đây không phải là cơn đau thắt ngực. Trên lâm sàng, thường bác sĩ sẽ kết hợp với theo dõi các két quả cận lâm sàng khác để khẳng định chẩn đoán.

Khi triệu chứng bệnh có dấu hiệu thay đổi ảnh hưởng đến cơ thể hoặc khám bệnh định kỳ, thì bạn nên thực hiện thăm khám tại phòng khám, bệnh viện chuyên khoa tim mạch có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại và dịch vụ y tế tốt, uy tín.

2. Chẩn đoán cận lâm sàng

Cận lâm sàng là một công cụ vô cùng quan trọng đối với chẩn đoán bệnh mạch vành, nhất là trong tầm soát phát hiện bệnh sớm. Nó cũng được chỉ định khi nghi ngờ chẩn đoán nếu người bệnh có cơn đau ngực không điển hình hoặc triệu chứng không rõ ràng. Các phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng thường dùng là:

a. Điện tâm đồ (ECG)

Đây là phương pháp thường được sử dụng nhất trong chẩn đoán bệnh mạch vành nhờ sự đơn giản, nhanh chóng, không xâm lấn và ít tốn kém của nó. Thông qua điện tâm đồ, ta có thể phát hiện được các biểu hiện của thiếu máu hoặc hoại tử.

Điện tâm đồ ghi được trong cơn đau ngực là có ích nhất, qua đó ta có thể thấy các biến đổi điện tâm đồ xảy ra trong quá trình cơ tim đang bị thiếu máu 1 cách rõ. Do đó, để chẩn đoán bệnh mạch vành, điện tim đồ gắng sức cũng thường được sử dụng khi điện tâm đồ bình thường không hoặc ít có dấu hiệu gợi ý. Đây là điện tâm đồ được ghi lại khi người bệnh được dùng thuốc làm tăng nhịp tim hoặc làm các nghiệm pháp gắng sức như đạp xe đạp hoặc đi bộ trên thảm lăn.

Điện tâm đồ

Mức độ vận động sẽ tăng dần cho đến khi nhịp tim người bệnh tăng đến mục tiêu cần thiết hoặc khi xuất hiện triệu chứng và không thể tiếp tục bài kiểm tra. Khi tiến hành phương pháp này, bắt buộc cần có chuyên viên theo dõi điện tim và huyết áp liên tục. Trước đó, bác sĩ cũng cần bàn bạc về vấn đề an toàn với bệnh nhân trước khi thực hiện nghiệm pháp.

Ngoài ra, còn có phương pháp đo điện tim Holter. Người bệnh sẽ được mắc máy đo điện tim trong suốt 24 giờ để theo dõi điện tim liên tục. Phương pháp này giúp chẩn đoán bệnh mạch vành im lặng và theo dõi cũng như chẩn đoán cơn đau thắt ngực Prinzmetal (một loại đau thắt ngực do co thắt).

Tổng đài tư vấn và đặt lịch khám tim mạch tại các bệnh viện tuyến trung ương, phòng khám uy tín hoặc Tải ứng dụng Bác sĩ ơi - IVIE - Bác sĩ ơi để xem thông tin các CSYT và đặt lịch chủ động hơn!

1900 3367

b. Siêu âm tim

Siêu âm tim là một phương pháp an toàn và không xâm lấn. Bằng cách sử dụng các sóng âm tần số cao (siêu âm), kỹ thuật này có thể tái hiện được hình ảnh của tim để khảo sát các vấn đề về vận động cũng như cấu trúc của nó. Các kỹ thuật siêu âm được sử dụng trong chẩn đoán bệnh mạch vành hiện nay gồm siêu âm 2D, siêu âm Doppler, siêu âm 3D, 4D, siêu âm gắng sức.

Siêu âm 2D giúp phân tích được vận động các vùng của tim và phát hiện các bất thường vận động như giảm vận động, không vận động hoặc vận động nghịch thường khi vùng cơ tim đó bị thiếu máu. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể tính được phân suất tống máu (EF) thất trái nhằm đánh giá chức năng thất trái toàn bộ nhờ siêu âm tim 2D.

Siêu âm tim

Siêu âm Doppler giúp ta khảo sát được sự dịch chuyển của các tế bào hồng cầu, hay nói cách khác là dòng chảy và lưu lượng máu.Từ đó, các bác sĩ có thể chẩn đoán được tình trạng hở van 2 lá do thiếu máu cơ tim và đo được áp lực mạch phổi. Bên cạnh đó, các biến đổi về sự đổ đầy thất, lưu lượng động mạch khi gắng sức và nghỉ ngơi cũng đánh giá được nhờ siêu âm Doppler tim.

Tương tự như điện tim gắng sức, siêu âm tim gắng sức cũng là một phương pháp để chẩn đoán bệnh mạch vành thông qua việc thấy bất thường vận động thành tim. Độ nhạy chẩn đoán của phương pháp này có thể lên tới trên 90% nếu hình ảnh tốt và kĩ thuật bác sĩ làm siêu âm đạt yêu cầu.

c. Thăm dò chẩn đoán hình ảnh khác

Trong trường hợp người bệnh không thể tập thể dục hoặc có kết quả điện tâm đồ không giải thích được, những thăm dò chẩn đoán hình ảnh sau đây có thể được sử dụng để chẩn đoán bệnh mạch vành tim:

• Xạ hình cơ tim

Dựa vào phương pháp này, bác sĩ có thể khảo sát sự tưới máu từng vùng của cơ tim. Điều này được đánh giá bằng cách so sánh sự phân bố chất đồng vị phóng xạ vào cơ tim khi đang gắng sức và sau một thời gian tái tưới máu khi nghỉ ngơi.

Phương pháp này có độ nhạy từ 70-90% và độ đặc hiệu 60-90%. Tuy nhiên, nó cũng có thể cho kết quả dương tính giả nếu người bệnh có block nhánh trái. Bên cạnh đó, giá thành cao cũng là một hạn chế của kỹ thuật này.

• Chụp cắt lớp vi tính (CT-scan) mạch vành

Chụp cắt lớp vi tính thường được sử dụng ở những người nghi có bệnh mạch vành nhưng mức độ nghi ngờ không cao. Phương pháp này có khả năng đưa ra hình ảnh giải phẫu mạch vành chi tiết, từ đó giúp ta chẩn đoán được hẹp động mạch vành, mức độ, vị trí hẹp cũng như mức độ vôi hóa,…

Phương pháp có những ưu điểm như: chụp bằng máy chụp cắt lớp đa dãy có thể hoàn tất trong thời gian ngắn; Bệnh nhân thường không cần lưu viện sau khi thực hiện thủ thuật; Phương phát hiện bệnh mạch vành với độ chính xác có thể lên tới 90%. Tuy nhiên phương pháp này cũng có các nhược điểm như: mất khoảng 1-2 giờ để xử lý hình ảnh Bệnh nhân phải có nhịp tim đều và có thể nhịn thở tốt trong khoảng 10 giây cho mỗi lần chụp bằng máy chụp cắt lớp thế hệ mới nhất; Chụp cắt lớp vi tính mạch vành vẫn luôn có những nguy cơ xuất phát chủ yếu từ phơi nhiễm với tia xạ và dùng thuốc cản quang.

d. Chụp động mạch vành qua da

Chụp động mạch vành qua da là một trong những phương pháp chẩn đoán bệnh mạch vành tiến tiến nhất hiện nay. Nó không những là phương tiện giúp chẩn đoán bệnh khi các phương tiện khác không cho phép xác định tình trạng thiếu máu cơ tim mà còn dùng để đánh giá độ nặng của bệnh.

Đây là một phương pháp xâm lấn, người bệnh sẽ được gây tê vùng. Trong kỹ thuật này, chất cản quang sẽ được bơm vào động mạch vành thông qua một ống thông đưa từ động mạch đùi hoặc động mạch quay đến tim. Nhờ đó, ta chụp lại được toàn bộ hệ mạch vành và buồng thất.

Chụp động mạch vành

Hình ảnh hệ mạch vành có giá trị để đánh giá mức độ, vị trí tổn thương mạch vành cũng như tình trạng tưới máu của nó. Ngoài ra ta cũng đánh giá được sự phân bố mạch máu, vôi hóa và các bất thường bẩm sinh. Hình ảnh buồng thất dùng để phân tích sự co bóp cơ tim và chức năng thất trái. Bên cạnh đó, nó còn được dùng để đánh giá chỉ số tống máu và trình trạng hở van 2 lá do thiếu máu cơm tim.

Có thể nói, chụp động mạch vành qua da là phương pháp chẩn đoán kĩ thuật cao nhất và có độ chính xác tốt nhất hiện nay đối với bệnh lý mạch vành, nhất là khi người bệnh cần phải điều trị can thiệp. Tuy nhiên, đây là một kỹ thuật tốn kém và đòi hỏi phải có đội ngũ thầy thuốc được đào tạo chuyên nghiệp.

Trên đây là các phương pháp giúp chẩn đoán bệnh mạch vành một cách chính xác nhất hiện nay. Đây là một bệnh lý nguy hiểm có thể cướp đi tính mạng bạn bất cứ lúc nào, vì thế hãy luôn thăm khám sức khỏe thường xuyên để phát hiện sớm bệnh và điều trị kịp thời. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về bệnh mạch vành, hãy liên lạc với chúng tôi để được hỗ trợ giải đáp sớm nhất.

Bên cạnh đó, còn có nhiều những yếu tố khác gây ảnh hưởng đến bệnh tim mạch mà chúng ta chưa để ý đến.

IVIE - Bác sĩ ơi - Nền tảng đặt lịch khám bệnh online hàng đầu tại Việt Nam, giúp kết nối người bệnh với hệ thống bệnh viện tuyến trung ương, bệnh viện tư hàng đầu, phòng khám uy tín trên cả nước. Để đặt lịch khám ưu tiên tại cơ sở gần nhất, đặt hẹn với bác sĩ theo yêu cầu hoặc đặt lịch xét nghiệm tại nhà, bạn có thể liên hệ tới IVIE - Bác sĩ ơi để được hỗ trợ.

1900 3367