Đánh giá tình trạng suy dinh dưỡng ở bệnh nhân suy thận mạn tính

Suy dinh dưỡng là tình trạng thường gặp ở bệnh nhân có bệnh thận mạn tính, đặc biệt ở những bệnh nhân suy thận giai đoạn muộn (3,4,5). Bên cạnh việc đánh giá cân nặng và chiều cao của người bệnh, một số chỉ số xét nghiệm máu cũng được áp dụng để đánh giá tình trạng suy dinh dưỡng ở bệnh nhân suy thận mạn, bao gồm nồng độ allbumin huyết thanh, prealbumin, transferrin và cholesterol huyết thanh.

1. Albumin huyết thanh 

Albumin là loại protein hình cầu, có tính hòa tan cao, trọng lượng phân tử khoảng 66.500 dalton. Albumin là một trong hai thành phần chính của protein huyết thanh (gồm albumin và globulin). Bình thường, lượng albumin huyết thanh bình thường trong khoảng 35 - 50 g/l, chiếm 50 - 60% tổng số lượng protein toàn phần trong huyết thanh. 

Sự suy giảm mức độ albumin huyết thanh cho thấy có sự liên quan đến tỷ lệ bệnh tật và tỷ lệ tử vong ở những bệnh nhân nhập viện. Vì lý do này mà mức độ albumin huyết thanh thường được sử dụng như là chỉ số tiên lượng, đánh giá tình trạng suy dinh dưỡng ở bệnh nhân suy thận mạn.

Albumin huyết thanh 

• Ưu điểm: dễ thực hiện, có giá trị và ít tốn kém nên được sử dụng rộng rãi trong đánh giá tình trạng dinh dưỡng một cách định kỳ trong bệnh viện và trong điều trị dài hạn. 
• Nhược điểm: thời gian bán hủy khá dài, khoảng 20 ngày. Mức độ thấp của albumin phản ánh tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng đã tồn tại từ lâu, ít nhất là vài tuần hoặc là vài tháng. Ngoài ra ở những bệnh nhân đang được điều trị hỗ trợ về dinh dưỡng, sự cải thiện giá trị albumin huyết thanh cùng với trạng thái dinh dưỡng hồi phục chỉ có thể quan sát được sau 2 tuần. 

Tóm lại, albumin huyết thanh được xem là chất chỉ thị muộn cho tình trạng suy dinh dưỡng và không được khuyến cáo sử dụng để theo dõi kết quả của những can thiệp hỗ trợ dinh dưỡng. 

Khi có những yếu tố làm xuất hiện các triệu chứng biểu hiện ở cơ thể và trở nên nặng lên, bạn cần thăm khám tại phòng khám, bệnh viện chuyên khoa thận- tiết niệu có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại và dịch vụ y tế tốt, uy tín.

2. Prealbumin huyết thanh 

Prealbumin là một loại protein giàu tryptophan có trọng lượng phân tử khoảng 54.000 dalton và giống như albumin, nó được tổng hợp chủ yếu tại các tế bào gan với thời gian bán hủy là 2 ngày. Chức năng chủ yếu của prealbumin là gắn kết và vận chuyển protein. 

Thuật ngữ prealbumin có thể làm cho chúng ta nhầm lẫn đây là tiền chất của albumin trong khi trên thực tế thì không phải vậy. Cái tên chính xác hơn thay cho prealbumin là transthyretin vì đây là protein trong huyết thanh chuyên gắn kết và vận chuyển thyroxin và retinol. Kể từ 1972 prealbumin huyết thanh được sử dụng như chất đánh giá một cách nhanh nhạy cho tình trạng suy dinh dưỡng. 

Prealbumin huyết thanh 

Tổng đài tư vấn và đặt lịch khám thận- tiết niệu tại các bệnh viện tuyến trung ương, phòng khám uy tín hoặc Tải ứng dụng Bác sĩ ơi - IVIE - Bác sĩ ơi để xem thông tin các CSYT và đặt lịch chủ động hơn!

1900 3367

Prealbumin được đánh giá là có tiềm năng trong việc chỉ thị tình trạng dinh dưỡng nhanh và nhạy hơn albumin do chất này có thời gian bán hủy ngắn (khoảng 2 ngày) và chiếm một số lượng nhỏ trong huyết thanh. Do vậy, prealbumin huyết thanh rất có giá trị trong việc xác định tình trạng dinh dưỡng hiện tại cũng như phát hiện sự thay đổi của tình trạng dinh dưỡng nhanh chóng dù là rất nhỏ. 

3. Định lượng transferrin huyết thanh

Transferrin là một glycoprotein có trọng lượng phân tử khoảng 77.000 dalton. Transferrin có thời gian bán hủy ngắn (khoảng 8 ngày), nên nó phản ứng với những thay đổi về dinh dưỡng nhanh hơn albumin. Giá trị transferrin huyết thanh, giống albumin huyết thanh, có tương quan nghịch với yếu tố nguy cơ bệnh tật và tử vong ở những bệnh nhân nhập viện. Vì vậy, tranferrin huyết thanh có thể sử dụng như là chỉ số tiên lượng. 

Nồng độ transferrin trong máu có thể bị ảnh hưởng bởi những tác nhân ngoài dinh dưỡng như tình trạng viêm (giống như albumin huyết thanh, prealbumin huyết thanh), bệnh gan mạn tính, rối loạn tạo máu..., dẫn đến kết quả là làm giảm nồng độ lưu thông trong máu của transferrin. Ngoài ra, nồng độ transferrin còn bị tác động bởi tình trạng dự trữ sắt trong cơ thể. Nồng độ cao của transferrin được ghi nhận ở những bệnh nhân bị thiếu hụt sắt. Vì vậy, những bệnh nhân tồn tại đồng thời tình trạng thiếu hụt sắt và suy dinh dưỡng thì giá trị transferrin cao hơn những người có cùng mức độ suy dinh dưỡng nhưng không bị thiếu sắt. 

4. Nồng độ Cholesterol huyết thanh

Thông thường cơ thể đủ sức tạo ra lượng cholesterol huyết thanh cần thiết cho nhu cầu, do đó không cần phải ăn thêm. Trong trường hợp có sự hiện diện của suy dinh dưỡng, lượng cholesterol thường xuyên quan sát thấy dưới 150 – 180 mg/dL. Lượng Cholesterol thấp hơn 160 mg/dL gợi ý tình trạng giảm lipoprotein, và vì vậy lượng protein nội tạng cũng thấp. 

Cholesterol huyết thanh

Tương tự albumin, chỉ số cholesterol máu bị ảnh hưởng bởi tình trạng viêm cấp hay mạn tính. Ngoài ra, việc sử dụng các thuốc điều trị rối loạn lipid máu cũng gây ảnh hưởng lớn đến vai trò chẩn đoán dinh dưỡng của cholesterol.

Ngoài ra còn có các bệnh lý thận- tiết niệu khác ảnh hưởng đến cơ thể, gây ra các biến chứng mà bạn cần lưu ý.

IVIE - Bác sĩ ơi - Nền tảng đặt lịch khám bệnh online hàng đầu tại Việt Nam, giúp kết nối người bệnh với hệ thống bệnh viện tuyến trung ương, bệnh viện tư hàng đầu, phòng khám uy tín trên cả nước. Để đặt lịch khám ưu tiên tại cơ sở gần nhất, đặt hẹn với bác sĩ theo yêu cầu hoặc đặt lịch xét nghiệm tại nhà, bạn có thể liên hệ tới IVIE - Bác sĩ ơi để được hỗ trợ.

1900 3367