Chứng cuồng ăn: Triệu chứng, nguyên nhân và cách kiểm soát

Chứng cuồng ăn là gì?

Chứng cuồng ăn, tên tiếng Anh là Bulimia nervosa, là một dạng rối loạn ăn uống nghiêm trọng. Người mắc chứng này thường có những cơn thèm ăn mãnh liệt, dẫn đến việc tiêu thụ một lượng lớn thức ăn trong thời gian ngắn (binge eating). Sau đó, họ thường cảm thấy tội lỗi và áp dụng các biện pháp tiêu cực để loại bỏ thức ăn đã nạp vào như nôn mửa, sử dụng thuốc nhuận tràng, nhịn ăn hoặc tập thể dục quá mức.

Chứng cuồng ăn là gì?

Đặc điểm chính của chứng cuồng ăn

• Các cơn thèm ăn không kiểm soát xuất hiện thường xuyên.

• Áp dụng các hành vi tiêu cực để "bù đắp" lượng calo đã tiêu thụ, như nôn mửa hoặc sử dụng thuốc giảm cân.

• Ám ảnh về cân nặng, hình thể, và cảm giác tội lỗi sau khi ăn uống vô độ.

Phân biệt cuồng ăn với các rối loạn ăn uống khác

• Cuồng ăn: Gồm hai giai đoạn chính: ăn uống quá độ và các hành vi "đền bù".

• Rối loạn ăn uống vô độ: Chỉ bao gồm giai đoạn ăn uống quá độ mà không có hành vi loại bỏ thức ăn.

• Chán ăn tâm thần (Anorexia nervosa): Người bệnh thường hạn chế ăn uống đến mức tối đa để giảm cân.

Tìm hiểu thêm: Bị thèm ăn mất kiểm soát có sao không?

Biểu hiện của chứng cuồng ăn

Nhận biết sớm các triệu chứng của chứng cuồng ăn là điều cần thiết để can thiệp và điều trị kịp thời. Dưới đây là những biểu hiện phổ biến của chứng bệnh này:

Triệu chứng thể chất

Hậu quả của cuồng ăn?

• Biến động cân nặng: Người bệnh có thể giữ cân bình thường hoặc nhẹ cân, nhưng cân nặng thường dao động thất thường trong thời gian ngắn.

• Tổn thương răng miệng: Nôn mửa thường xuyên làm mòn men răng, gây sâu răng, viêm lợi hoặc hôi miệng.

• Vấn đề tiêu hóa: Đau dạ dày, táo bón, hoặc tiêu chảy do sử dụng thuốc nhuận tràng hoặc ăn uống không kiểm soát.

• Mệt mỏi mãn tính: Thiếu hụt dinh dưỡng dẫn đến cơ thể yếu ớt, mất năng lượng và dễ kiệt sức.

Triệu chứng tâm lý

Triệu chứng cuồng ăn và cách khắc phục?

• Cảm giác tự ti: Ám ảnh về hình thể và cân nặng khiến người bệnh luôn cảm thấy không hài lòng với bản thân.

• Cảm giác mất kiểm soát: Không thể dừng lại khi cơn thèm ăn xảy ra.

• Lo âu, trầm cảm: Thường xuyên cảm thấy tội lỗi, xấu hổ sau khi ăn uống vô độ, dẫn đến căng thẳng hoặc trầm cảm.

Hành vi đặc trưng

• Ăn uống giấu giếm: Người bệnh thường cố gắng ăn một mình hoặc che giấu hành vi ăn uống bất thường trước mặt người khác.

• Dành nhiều thời gian trong phòng tắm: Sau bữa ăn, người bệnh thường vào phòng tắm để nôn mửa hoặc sử dụng các biện pháp loại bỏ thức ăn khác.

• Tập thể dục quá mức: Thực hiện các bài tập nặng liên tục để đốt cháy calo ngay lập tức.

Xem thêm: Thèm ăn liệu tục có phải là bệnh?

Nguyên nhân gây ra chứng cuồng ăn

Chứng cuồng ăn có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm yếu tố tâm lý, sinh học và môi trường.

Tại sao lại xuất hiện chứng cuồng ăn?

Nguyên nhân tâm lý

• Tự ti về hình thể: Những người cảm thấy áp lực về việc duy trì vóc dáng hoàn hảo thường dễ mắc chứng cuồng ăn.

• Áp lực xã hội: Chuẩn mực sắc đẹp từ truyền thông, như hình ảnh người mẫu gầy gò, ảnh hưởng lớn đến nhận thức của người bệnh.

• Rối loạn tâm lý: Lo âu, trầm cảm hoặc các chấn thương tâm lý trong quá khứ cũng là tác nhân gây ra chứng bệnh này.

Nguyên nhân sinh học

• Mất cân bằng hormone: Hormone điều chỉnh cảm giác đói và no (như ghrelin và leptin) hoạt động không bình thường ở người mắc chứng cuồng ăn.

• Di truyền: Gia đình có tiền sử mắc rối loạn ăn uống làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở thế hệ sau.

Nguyên nhân môi trường

• Căng thẳng trong cuộc sống: Áp lực từ công việc, học tập, hoặc các mối quan hệ cá nhân khiến người bệnh tìm đến thực phẩm để giải tỏa.

• Thói quen ăn uống không lành mạnh: Tiêu thụ đồ ăn nhanh, thực phẩm nhiều đường, muối và chất béo làm tăng cơn thèm ăn.

Tìm hiểu thêm: Tự nhiên thèm ăn và ăn nhiều có bị sao không?

Cách kiểm soát chứng cuồng ăn

Kiểm soát chứng cuồng ăn đòi hỏi sự kiên trì và sự phối hợp từ nhiều phương pháp, bao gồm điều chỉnh lối sống, trị liệu tâm lý và sự hỗ trợ từ chuyên gia y tế.

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh

Lợi ích của việc ăn uống lành mạnh

• Ăn đúng giờ, đúng bữa: Duy trì thói quen ăn uống khoa học, không bỏ bữa hoặc ăn quá muộn.

• Ưu tiên thực phẩm tự nhiên: Rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein lành mạnh giúp cơ thể no lâu và hạn chế cơn thèm ăn.

• Giảm thực phẩm kích thích: Tránh xa đồ ăn nhanh, nước ngọt có gas và đồ ăn chế biến sẵn.

Áp dụng các biện pháp tâm lý

Các liệu pháp tâm lý hành vi hiệu quả hiện nay

• Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT): Giúp người bệnh nhận diện các suy nghĩ tiêu cực về cơ thể và xây dựng thói quen lành mạnh.

• Nhật ký ăn uống: Theo dõi thói quen ăn uống để phát hiện các yếu tố kích hoạt cơn cuồng ăn và học cách kiểm soát chúng.

• Thực hành thư giãn: Yoga, thiền hoặc các bài tập hít thở sâu giúp giảm căng thẳng và cải thiện tâm lý.

Hoạt động thể chất hợp lý

• Tập thể dục vừa phải: Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, hoặc yoga vừa giúp đốt calo vừa tốt cho tinh thần.

• Tránh tập luyện quá mức: Luyện tập quá sức không giúp giảm cơn cuồng ăn mà còn gây hại cho cơ thể.

Các hoạt động phát triển thể chất hiệu quả

Sự hỗ trợ từ chuyên gia

• Tư vấn tâm lý: Các chuyên gia sẽ giúp người bệnh giải quyết nguyên nhân gốc rễ của chứng cuồng ăn.

• Hỗ trợ dinh dưỡng: Một chuyên gia dinh dưỡng có thể thiết kế chế độ ăn uống phù hợp, đảm bảo đủ dinh dưỡng mà không gây áp lực cho người bệnh.

• Điều trị bằng thuốc: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để hỗ trợ kiểm soát hormone và cải thiện tình trạng tâm lý.

Chứng cuồng ăn là một tình trạng rối loạn ăn uống phức tạp, ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe và tâm lý của người bệnh. Tuy nhiên, với sự kiên trì và các biện pháp điều trị thích hợp, chứng bệnh này hoàn toàn có thể kiểm soát được.

Hãy chủ động tìm hiểu nguyên nhân, nhận diện triệu chứng, và áp dụng các phương pháp khắc phục phù hợp để bảo vệ sức khỏe. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia y tế nếu bạn hoặc người thân đang đối mặt với chứng cuồng ăn. Sức khỏe của bạn là điều quan trọng nhất!

Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.