Hẹp van hai lá: Chẩn đoán và các phương pháp điều trị

1. Chẩn đoán bệnh hẹp van hai lá

Để chẩn đoán bệnh hẹp van hai lá, các bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh cung cấp một số thông tin về triệu chứng bệnh, dùng ống nghe tim, phổi và thực hiện một số phương pháp cận lâm sàng như sau: 

• Siêu âm tim Doppler qua thành ngực: Đây là phương pháp thường được áp dụng để xác định bệnh. Trên siêu âm Doppler tim có thể xác định các thông số về van hai lá như : diện tích lỗ van, chênh áp qua van, mức độ vôi hóa van, dây chằng, cột cơ từ đó đánh giá được mức độ tổn thương van hai lá. Bên cạnh đó siêu âm cũng giúp đánh giá các tổn thương van tim khác đi kèm và đánh giá áp lực động mạch phổi, chức năng tim, mức độ hở van,...Đôi khi, trong trường hợp cần thiết, các bác sĩ có thể chỉ định siêu âm tim qua đường thực quản để có thể quan sát tim kỹ hơn. 

Hẹp van hai lá gây nhiều biến chứng nguy hiểm: tăng áp động mạch phổi, suy tim, rung nhĩ, đột quỵ,....

• Siêu âm tim qua đường thực quản: gần giống nội soi, đưa đầu dò vào đường thực quản để khảo sát kỹ càng hơn những hình ảnh mà siêu âm tim qua thành ngực hạn chế khảo sát. Do thực quản sát với nhĩ trái của người bệnh nên đây là phương pháp rất hữu hiệu để đánh giá các tổn thương ở nhĩ trái và tiểu nhĩ trái như huyết khối, sùi van tim,...
• Điện tâm đồ: Với 12 điện cực ghi ở bề mặt và trước tim, điện tâm đồ giúp xác định được nhịp tim và các rối loạn nhịp tim người bệnh đang có để sử dụng thuốc điều trị phù hợp.
• Chụp X-quang ngực: Giúp phát hiện hình ảnh tăng tưới máu phổi, suy tim, tăng áp lực động mạch phổi, giãn nhĩ trái. Ngoài ra còn giúp đánh giá dịch màng phổi, viêm phổi nếu có.

Thực hiện các xét ngiệm khác

Ngoài ra, các bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm, chẩn đoán các bệnh lý khác đi kèm để xác định tình trạng bệnh lý toàn thể, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp cho từng người bệnh cụ thể. 

Khi triệu chứng bệnh có dấu hiệu thay đổi ảnh hưởng đến cơ thể hoặc khám bệnh định kỳ, thì bạn nên thực hiện thăm khám tại phòng khám, bệnh viện chuyên khoa tim mạch có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại và dịch vụ y tế tốt, uy tín.

2. Phân độ hẹp van hai lá

Phân độ hẹp van hai lá dựa trên kết quả của 3 thông số trên siêu âm tim gồm: chênh áp trung bình qua van hai lá, áp lực động mạch phổi và diện tích lỗ van hai lá.

Phân độ hẹp van hai lá trên siêu âm tim

3. Yếu tố nguy cơ mắc bệnh 

Bệnh hẹp van hai lá tuy ít gặp ở các nước phát triển tuy nhiên ở các nước đang phát triển, cụ thể ở Việt Nam hiện tại thì bệnh lý hẹp van hai lá này vẫn còn tồn tại, nguyên nhân chính là tổn thương van tim hậu thấp do liên cầu khuẩn gây tan máu nhóm A.

Ngoài ra những người bệnh mắc các bệnh tự miễn (lupus,…), người cao tuổi, người hút thuốc lá, mắc bệnh tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu… cũng có nguy cơ cao mắc bệnh.

Tổng đài tư vấn và đặt lịch khám tim mạch tại các bệnh viện tuyến trung ương, phòng khám uy tín và xét nghiệm tại nhà hoặc Tải ứng dụng Bác sĩ ơi - IVIE - Bác sĩ ơi để xem thông tin các CSYT và đặt lịch chủ động hơn!

1900 3367

Van hai lá bị hẹp làm giảm dòng máu xuống thất trái

4. Các phương pháp điều trị hẹp van hai lá

Tùy vào triệu chứng lâm sàng, mức độ hẹp van hai lá theo phân độ, kết quả cận lâm sàng như siêu âm tim, điện tâm đồ, xét nghiệm khác và đáp ứng với thuốc mà bác sĩ sẽ lựa chọn phác đồ điều trị cho người bệnh gồm những phương pháp gì,  bao gồm:

• Điều trị dùng thuốc: kháng đông nếu có rung nhĩ, thuốc điều chỉnh tần số tim, thuốc chống loạn nhịp tim. Thuốc lợi tiểu, ức chế men chuyển nếu có suy tim ứ dịch. Kháng sinh nếu có viêm phổi đi kèm.
• Nong van hai lá bằng bóng: là biện pháp được sử dụng hàng đầu nếu người bệnh có chỉ định can thiệp. Kĩ thuật này sẽ đưa ống thông qua tĩnh mạch đùi vào nhĩ phải rồi chọc qua vách liên nhĩ sang nhĩ trái, đưa xuống van hai lá. Sau đó bóng sẽ được bơm lên để tách hai mép van ra. Đây là phương pháp không cần phẫu thuật tim hở, ít xâm lấn, người bệnh có thể đi lại và ra viện sớm, giúp làm giảm tình trạng hẹp van hai lá và là một biện pháp trì hoãn để cải thiện triệu chứng trong khi chờ đợi phương pháp điều trị triệt để hơn.
• Sửa van / thay van hai lá bằng mổ mở: nếu nong van bằng bóng không được lựa chọn hoặc đã nong nhiều lần và hiện tại không thể nong được nữa, phẫu thuật viên tim mạch sẽ mổ tim hở hoặc mổ nội soi thay van. Trước khi thay, người bệnh sẽ được tư vấn thay van cơ học, sinh học hay van tự thân. Mỗi loại van tim sẽ có ưu, nhược điểm khác nhau và phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý cũng như quyết định của người bệnh.

Ngoài ra, còn nhiều những yếu tố khác gây ảnh hưởng đến bệnh tim mạch mà chúng ta chưa để ý đến.

Phụ nữ trước khi có ý định mang thai nên siêu âm tim ít nhất 1 lần

5. Xây dựng chế độ sinh hoạt lành mạnh, khoa học

• Duy trì chế độ ăn nhiều rau xanh, với tỉ lệ tinh bột - đạm - chất béo hợp lý, hạn chế sử dụng muối.
• Duy trì cân nặng, cố gắng giảm cân nếu BMI > 24, giảm vòng bụng nếu có tình trạng thừa cân, béo phì (Nam <90cm, nữ <80cm).
• Hạn chế tiêu thụ cafein, rượu, bia trong giới hạn cho phép của bác sĩ vì dùng quá khả năng tiêu thụ của cơ thể sẽ làm tăng nguy cơ rối loạn nhịp tim.
• Tập luyện thể dục thể thao đều đặn, ít nhất 150 phút/ tuần hoặc 25 phút / ngày với các bài tập mức độ nhẹ - trung bình.
• Tái khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ. Khi thấy khó thở, tức ngực cần đi khám ngay.
• Không hút thuốc lá vì làm nặng thêm các rối loạn nhịp tim và tăng nặng triệu chứng của bệnh.

Không hút thuốc lá

• Ngoài ra, phụ nữ trước khi có ý định mang thai nên siêu âm tim ít nhất 1 lần để phát hiện hẹp van hai lá nói chung và bệnh lý tim mạch khác nói riêng. Nếu mắc bệnh hẹp van hai lá nên tư vấn bác sĩ trước khi có thai, vì thai kỳ sẽ làm tăng mức độ nguy hiểm của bệnh tim mạch sẵn có. 
• Dinh dưỡng khoa học và lối sống lành mạnh, hợp lý luôn đem lại hiệu quả tích cực với người bệnh hẹp hai lá nói riêng và suy tim nói chung.

IVIE - Bác sĩ ơi - Nền tảng đặt lịch khám bệnh online hàng đầu tại Việt Nam, giúp kết nối người bệnh với hệ thống bệnh viện tuyến trung ương, bệnh viện tư hàng đầu, phòng khám uy tín trên cả nước. Để đặt lịch khám ưu tiên tại cơ sở gần nhất, đặt hẹn với bác sĩ theo yêu cầu hoặc đặt lịch xét nghiệm tại nhà, bạn có thể liên hệ tới IVIE - Bác sĩ ơi để được hỗ trợ.

1900 3367