Làm sao để chăm sóc người mắc bệnh Parkinson cho đúng cách?

1. Bệnh Parkinson là gì?

Bệnh Parkinson là bệnh thoái hóa hệ thần kinh, một rối loạn thoái hóa chậm tiến triển, được đặc trưng bởi run tĩnh trạng, tăng trương lực cơ, giảm vận động và vận động chậm, và mất ổn định tư thế và/hoặc dáng đi

Bệnh thường thấy ở người cao tuổi (tuổi khởi bệnh trung bình từ 58 đến 60), xu hướng mắc bệnh tăng lên do tuổi thọ trung bình tăng. Bệnh Parkinson nguyên phát đến nay vẫn được coi là chưa rõ nguyên nhân. Bệnh tiến triển nặng dần và phải điều trị suốt đời, gây tốn kém cho gia đình và xã hội.

2. Triệu chứng của bệnh Parkinson

a. Run

• Run khi nghỉ, mất, hoặc giảm khi hoạt động, ngủ.

• Tần số run thường chậm ( 4-7 lần trong một giây).

• Nhịp điệu và biên độ đều đặn.

• Khi mệt mỏi và xúc động thì run nhiều. Lúc ngủ không bị run. Run đỡ khi dùng loại thuốc L Dopa.

• Hiện tượng run này thoạt nhìn có cảm giác như người bệnh đếm tiền hoặc cuận thuốc lá. Cũng có khi run cả hai bên, ở đầu và hàm.

b. Cứng cơ

• Bệnh nhân thường có tư thế gấp, dáng người hơi gấp về phía trước.Lúc đầu gấp ở khuỷu tay. Giai đoạn sau: đầu và thân chúi ra trước, chi trên gấp và khép,chi dưới gấp ít hơn.

• Thường ở gốc chi

• Trong đoạn chi bị cứng, toàn bộ các cơ đều bị ( không trừ nhóm cơ nào)

• Không kèm theo sự tăng phản xạ

• Do tính chất co cứng nên các chi ở một tư thế bắt buộc. 

c. Tăng phản xạ tư thế

• Ở người Parkinson, sự co cứng cơ tăng lên về cường độ và thời gian. Ví dụ: khi gấp bàn chân, rồi bỏ ra, ta thấy cơ cẳng chân trước vẫn còn co và gân của nó hằn lên rõ rệt. Hoặc khi ta bị xô ra phía trước, ta thường có xu hướng ngã người về phía sau để giữ cho khỏi ngã.

• Ở người Parkinson, vẫn có xu hướng giữ ở tư thế bị xô đẩy, nên rất dễ bị ngã.

d. Động tác chậm chạp

Mọi động tác đều chậm và có mức độ

• Đi lại chậm chạp và khó khăn: người bệnh đi từng bước nhỏ, thân ngả về phía trước, tưởng như nếu không làm như vậy sẽ ngã.

• Bộ mặt lạnh lùng: các cơ ở mặt ít cử động, làm người bệnh có bộ mặt lạnh lùng, vô cảm. Người bệnh như buồn rầu.

• Nói chậm và giọng nói đều đều, đôi khi nói lắp.

• Viết run, lúc đầu, chữ còn to, sau nhỏ dần, đôi khi không thể viết được.

e. Mất các động tác tự động

• Khi đi lại hai tay, hai tay  không ve vẩy, mà cứng đờ.

Gọi đến tổng đài 19003367 hoặc tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để đăng ký khám bệnh ưu tiên tại các bệnh viện tuyến trung ương Hà Nội.

3. Phương pháp chăm sóc thích hợp đối với người mắc bệnh Parkinson

a. Chế độ dinh dưỡng

Chế độ ăn của bệnh nhân cần cân bằng dinh dưỡng, đủ chất. Bữa ăn dành cho bệnh nhân Parkinson thường là thức ăn dễ tiêu, chứa nhiều trái cây, rau xanh và ngũ cốc. Các bữa ăn cần luôn thay đổi món ăn cho đa dạng phong phú và bạn nên tăng dần lượng chất xơ và uống thêm nhiều nước, để tránh tình trạng táo bón.

b. Chế độ vệ sinh

• Luôn vệ sinh sạch sẽ thân thể, răng miệng…

c. Chế độ luyện tập

Bệnh nhân mắc bệnh Parkinson luôn được khuyên nên có những vận động, tập luyện thường xuyên để tác động lên hệ cơ giúp cơ trở nên mạnh và dẻo dai hơn, giúp chống lại và cải thiện các triệu chứng co cứng, run… Dưới đây là một số động tác luyện tập đơn giản mà hiệu quả dành cho bệnh nhân Parkinson.

- Đi bộ: một trong những phương pháp luyện tập tốt nhất giúp cải thiện sự linh hoạt

• Bạn nên đi đi theo đường thẳng, cố gắng đi một cách chậm rãi, bước những bước dài và dạng hai chân để giữ thăng bằng tốt hơn.

• Nếu cảm thấy mất thăng bằng, tốt nhất hãy dừng lại, đứng thẳng và kiểm tra tư thế trước khi tiếp tục di chuyển.

• Nên nhìn thăng thay vì nhìn xuống, đong đưa hai tay đều đặn.

- Tránh va ngã: Trong giai đoạn sau của bệnh, người bệnh sẽ rất dễ bị ngã do mất khả năng giữ thăng bằng và khó khăn khi cử động. Những gợi ý sau đây có thể giúp người bệnh tránh được vấn đề này:

• Không chỉ xoay phần trên cơ thể trong khi quay, hãy di chuyển toàn bộ cơ thể.

• Không dựa hoặc tiếp cận cơ thể vào vật khác. Giữ trung tâm của trọng lực cơ thể trên đôi chân của chính mình.

• Không mang đồ vật nặng trong khi bạn đang đi bộ.

• Tránh đi lùi.

- Ngồi lên khỏi giường khi đang nằm: xoay người nằm nghiêng và co hai đầu gối lại. Trước tiên, đặt hai chân ra khỏi giường sau đó dùng hai tay để chống trên mặt giường để ngồi dậy.

- Đứng lên và ngồi xuống: chọn những loại ghế tựa có tay vịn và chỗ ngồi chắc chắn. Khi muốn đứng lên phải nghiêng người về phía trước và dùng hai tay vịn vào bờ ghế để đẩy lên. Khi muốn ngồi xuống, quay lưng về phía ghế và nghiêng người về phía trước rồi từ từ ngồi xuống, dùng hai tay vịn trên tay nắm của ghế.

- Động tác vặn người: Ngồi trên ghế, hai tay để trên vai và xoay phần trên của cơ thể từ phải qua trái và ngược lại. Làm càng nhanh càng tốt. Lặp lại động tác này 10 lần.

Đối với người bệnh Parkinson việc vận động trở nên vô cùng khó khăn nhưng là điều rất cần thiết để tránh tình trạng cứng đờ, khó cử động và tăng sự dẻo dai cho cơ bắp. Người bệnh Parkinson nên có một chế độ luyện tập nhẹ nhàng, đều đặn và cũng cần rất lưu ý để tránh các tổn thương có thể gặp phải. Nên thăm khám với bác sĩ chuyên khoa thần kinh định kì để kiểm tra lại tình trạng bệnh lý của mình.

4. Những bác sĩ hàng đầu trong việc thăm khám chữa bệnh lý Parkinson

Khoa thần kinh của Bệnh viện Việt Đức là một trong những CSYT uy tín với nhiều Giíao sư, Phó giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ giỏi nhiều năm kinh nghiêm trong khám và điều trị các bệnh lý thần kinh, trong đó có điều trị hội chứng Parkinson, bạn có thể tham khảo thêm một số bác sĩ dưới đây để lựa chọn điều trị cho bản thân, người thân

a. Tiến sĩ, Bác sĩ Lê Hồng Nhân - Phó Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật Thần kinh

Bác sĩ Lê Hồng Nhân là bác sĩ giỏi chuyên khoa ngoại thần kinh, có 37 năm kinh nghiệm, Từng tốt nghiệp trường Đại học Y Hà Nội năm 1984, từng tốt nghiệp đào tạo nội trú tại Pháp, Bảo vệ thành công luận án Tiến sỹ trường Đại học Y Hà Nội năm 2010.

Thế mạnh chuyên môn là khám, điều trị các bệnh lý của khoa Ngoại thần kinh và thực hiện phẫu thuật thần kinh. 

Vậy nên bạn hãy đặt khám cùng Trưởng khoa Phẫu thuật Thần kinh. Để đặt lịch khám với Trưởng khoa Phẫu thuật Thần kinh - BV HN VĐ bạn có thể liên hệ theo tổng đài 19003367 hoặc đặt khám chủ động qua ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để được khám bệnh ưu tiên, giảm thời gian chờ đợi.

b. Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Duy Tuyển - Phó trưởng khoa Phẫu Thuật Thần Kinh II

Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Duy Tuyển từng tốt nghiệp trường Đại học Y Hà Nội, Tốt nghiệp Bác sĩ Nội trú Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức; Tốt nghiệp FFI tại Cộng hòa Pháp - Chương trình đào tạo để tuyển chọn bác sĩ nội trú tại Pháp. 

Với 21 năm kinh nghiệm học tập, nghiên cứu và làm việc, Bác sĩ Tuyển có thế mạnh chuyên môn về khám, điều trị các loại bệnh về thần kinh chức năng và thực hiện phẫu thuật Thần kinh chức năng, U não nền sọ.

Ngoài ra còn có nhiều Bác sĩ khám thần kinh giỏi trên cả nước tại các CSYT khác như:

c. Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Văn Doanh

Chức vụ

• Nguyên chủ nhiệm khoa thần kinh Bệnh viện Hữu Nghị Việt Xô

• Có nhiều năm kinh nghiệm làm việc chuyên khoa Nội thần kinh

Khám và điều trị bệnh:

• Các bệnh đau đầu: Chứng đau nửa đầu, đau đầu căn nguyên mạch máu, đau đầu mạn tính hàng ngày,..

• Các bệnh lý về sa sút trí tuệ: Suy giảm nhận thức nhẹ, suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ nguyên nhân mạch máu (sa sút trí tuệ sau đột quỵ),Alzheimer

• Bệnh rối loạn vận động như bệnh Parkinson, rối loạn tiền đình

d. Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn

Chức vụ:

• Trưởng khoa Nội - Hồi sức Thần kinh, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

• Giảng viên Bộ môn Thần kinh - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội. 

• Chuyên ngành: Nội Thần kinh 

Thế mạnh chuyên môn:

• Chuyên khoa Nội thần kinh: Chuyên sâu lĩnh vực động kinh, rối loạn vận động, các bệnh lý thần kinh khác: Động kinh, Parkinson, Tại biến mạch não.

e. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thọ Lộ

Chức vụ:

• Nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Quân y 103

• Nguyên Chuyên viên đầu ngành Phẫu thuật thần kinh quân đội

Khám và điều trị bệnh:

• Khám, điều trị các bệnh lý thần kinh, bệnh đau đầu, đau nửa đầu, chóng mặt

• Bệnh Parkinson, Wilson, các chứng đau thần kinh, nhức đầu, chóng mặt. Bệnh động kinh, mạch máu não, các bệnh về sa sút trí tuệ.

Để được đặt lịch khám với bác sĩ "thần kinh", Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE 19003367 hoặc đăng ký khám chủ động qua ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để được khám bệnh ưu tiên và theo dõi lịch tiện lợi hơn!

Cẩm nang IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn các bí quyết khám bệnh tại Hà Nội và Hướng dẫn khám bệnh tuyến trung ương với những thông tin đắt giá và chính xác nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe!