Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị Hen phế quản trẻ em

1. Hen phế quản là gì?

Hen phế quản trẻ em là tình trạng viêm mạn tính đường thở, làm tăng tính đáp ứng đường thở (co thắt, phù nề, tăng tiết đờm) gây tắc nghẽn, hạn chế luồng khí đường thở, làm trẻ xuất hiện các dấu hiệu khò khè, khó thở, nặng ngực và ho tái diễn nhiều lần, thường xảy ra ban đêm và sáng sớm, có thể hồi phục tự nhiên hoặc do dùng thuốc.

Mỗi năm trên thế giới có khoảng 250.000 trường hợp tử vong do hen đồng thời tử vong do hen cũng tăng rõ rệt ở nhiều nước, điều quan trọng hơn là 85% những trường hợp tử vong do hen có thể tránh được nếu được phát hiện sớm, điều trị đúng và kịp thời.

Hen phế quản trẻ em

Khi triệu chứng bệnh có dấu hiệu thay đổi làm ảnh hưởng đến cơ thể của trẻ, mẹ nên thực hiện cho trẻ nhanh chóng đến thăm khám tại phòng khám, bệnh viện chuyên khoa nhi có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại và dịch vụ y tế tốt, uy tín.

2. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ hen trẻ em

Nguyên nhân Hen phế quản trẻ em do:

Những yếu tố chủ thể của trẻ

• Yếu tố di truyền, cơ địa dị ứng: tỷ lệ trẻ mắc hen cao hơn khi bố mẹ trẻ bị hen phế quản.
• Béo phì, suy dinh dưỡng, đẻ non là yếu tố nguy cơ mắc hen ở trẻ.
• Giới tính: Trẻ nam có nguy cơ mắc hen nhiều hơn trẻ nữ.

 Những yếu tố môi trường

• Dị nguyên trong nhà: mạt bụi nhà, lông thú (chó, mèo, chuột...), gián, nấm, mốc, thuốc men.
• Dị nguyên ngoài nhà: bụi đường phố, phấn hoa, nấm mốc, các hóa chất, chất lên men, hương khói các loại, than bụi.
• Nhiễm trùng: chủ yếu là nhiễm virus, gây khởi phát cơn hen cấp.
• Thuốc lá: hít thuốc lá thụ động cũng là yếu tố nguy cơ gây hen.

Nguyên nhân Hen phế quản trẻ em

Những yếu tố nguy cơ kích phát cơn hen

• Tiếp xúc với các dị nguyên
• Giao mùa, thời tiết thay đổi, nhiễm không khí lạnh
• Vận động quá sức, gắng sức
• Một số mùi vị đặc biệt, hương khói các loại (đặc biệt khói thuốc lá).
• Cảm xúc hoặc vận động mạnh.

Các mẹ cần đưa bé đi khám, kiểm tra sức khỏe định kỳ để được phát hiện sớm và theo dõi kịp thời. Trong trường hợp có những biểu hiện bất thường hãy liên hệ theo hotline để được IVIE - Bác sĩ ơi đặt khám và tư vấn.

1900 3367

3. Triệu chứng của hen phế quản trẻ em

Triệu chứng hen phế quản ở trẻ gồm có:

- Ho, khò khè, thở gấp, trẻ lớn có cảm giác nặng ngực. Những dấu hiệu trên có đặc điểm tái đi tái lại nhiều lần. Thường nặng hơn về đêm và sáng sớm, hoặc khi có tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ khởi phát hen.

- Những trẻ nặng có dấu hiệu của suy hô hấp: thở nhanh, phập phồng cánh mũi, rút lõm lồng ngực, tím môi, kích thích, vật vã…

- Trẻ thường không sốt, nếu sốt cao thì khả năng trẻ bị bội nhiễm vi khuẩn.

4. Các dấu hiệu giúp phát hiện sớm hen trẻ em

Để phát hiện sớm hen trẻ em, có thể dựa vào các dấu hiệu sau đây để khai thác hướng chẩn đoán:

 - Trẻ có dấu hiệu khò khè xuất hiện > 1 lần/tháng.

 - Ho hoặc khò khè tái đi tái lại khi trẻ hoạt động (chạy nhảy, nô đùa nhiều).

 - Ho nhiều về đêm làm trẻ thức giấc mặc dù không có dấu hiệu nhiễm khuẩn, virus.

 - Trẻ khó thở, nặng ngực tái đi, tái lại xuất hiện rõ và nặng hơn về đêm.

 - Trẻ có triệu chứng ho, khò khè kéo dài sau 3 tuổi.

 - Trẻ xuất hiện triệu chứng nặng hơn khi tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ (như khói bụi, lông vật nuôi, thay đổi thời tiết, ô nhiễm môi trường, nhiễm khuẩn hô hấp…).

Các dấu hiệu giúp phát hiện sớm hen trẻ em

Nếu có 1 trong các dấu hiệu gợi ý nói trên cần thăm khám lâm sàng, đo chức năng hô hấp, làm một số xét nghiệm và test chẩn đoán, khai thác tiền sử để xác định chẩn đoán và điều trị.

Ngoài ra, mẹ bé có thể tham khảo thêm thông tin về một số bệnh điển hình trong nhi khoa, sớm có những phương pháp dự phòng bệnh, tránh được các biến chứng đe dọa tới sức khỏe của trẻ.

5. Những xét nghiệm cần làm cho trẻ giúp chẩn đoán và điều trị hen phế quản

- Công thức máu: thường tăng bạch cầu ái toan ở trẻ mắc hen.

- Xquang ngực: giúp chẩn đoán phân biệt với bệnh khác và phát hiện biến chứng nếu có.

- Test da với các dị ứng nguyên: giúp tìm ra các dị nguyên khởi phát cơn hen cấp.

- Dao động xung ký: là phương pháp thăm dò các đặc điểm cơ học của hệ hô hấp như sức cản đường dẫn khí, tính dãn nở, giúp chẩn đoán hen cho trẻ từ 2-5 tuổi.

- Hô hấp ký: là kỹ thuật thăm dò chức năng hô hấp bằng cách đo thể tích thông khí mà trẻ có thể hít vào và thở ra với gắng sức tối đa, áp dụng cho trẻ >5 tuổi.

6. Điều trị cơn hen cấp cho trẻ

Những trẻ có triệu chứng của cơn hen cấp cần được Bác Sĩ Nhi thăm khám và điều trị hen. Các thuốc thường dùng như khí dung giãn phế quản, corticoid khí dung tại chỗ hoặc toàn thân. Tùy mức độ nhẹ, trung bình,nặng hay rất nặng loại thuốc và liều lượng, đường dùng thuốc sẽ khác nhau.

7. Biện pháp dự phòng giảm tỷ lệ mắc hen và giảm cơn hen cấp trẻ em

Các biện pháp phòng ngừa hen tiên phát

• Khuyến khích bà mẹ đẻ thường, không nên mổ đẻ.
• Không để bà mẹ đang mang thai và trẻ sau khi sinh hít khói thuốc lá. 
• Cho trẻ bú sữa mẹ, đặc biệt bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời.
• Không khuyến khích sử dụng kháng sinh, paracetamol cho trẻ trong năm đầu đời.

Biện pháp dự phòng giảm tỷ lệ mắc hen

Các biện pháp phòng ngừa hen thứ phát

•  Tránh khói thuốc lá.
• Giảm cân cho trẻ thừa cân/béo phì.
• Tránh các thuốc chống viêm giảm đau non-steroid (NSAIDs), thuốc chẹn beta, thức ăn, các chất phụ gia nếu biết các chất này gây triệu chứng hen.

Ngoài ra những trẻ được chẩn đoán hen phế quản và thường xuyên lên cơn hen cấp, hoặc lên cơn hen cấp nặng,trẻ cần được Bác Sĩ Nhi thăm khám, đánh giá và cho trẻ sử dụng thuốc dự phòng hen. Loại thuốc, liều lượng, thời gian dùng thuốc tùy thuộc vào bậc hen và sự đáp ứng của từng trẻ.

Bạn hoàn toàn có thể chủ động đến thăm khám tại các cơ sở y tế để được tiến hành làm sàng lọc và chẩn đoán bệnh. Vì vậy, hãy đặt lịch khám và chữa bệnh qua hệ thống IVIE - Bác sĩ ơi để được hỗ trợ một cách nhanh nhất và hiệu quả nhất cho chính bạn và gia đình bạn!

1900 3367