Sỏi amidan: nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng tránh

1) Sỏi amidan là gì?

Sỏi amidan nghe có vẻ lạ nhưng thực chất là những đốm trắng hoặc vàng dạng bã đậu, xuất hiện trên bề mặt của amidan. Sỏi amidan không gây nguy hiểm nhưng chúng lại gây cảm giác lợn cợn khó chịu và hơn hết là gây hôi miệng. Vì vậy nên cần xử lý dứt điểm tránh ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người bệnh.

Tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để Hỏi bác sĩ MIỄN PHÍ, bạn sẽ nhận được sự tư vấn nhanh nhất từ các chuyên gia y tế hàng đầu của tất cả các chuyên khoa và hoàn toàn ẩn danh!

2) Nguyên nhân làm xuất hiện sỏi amidan

Amidan không phải một viêm sưng căng mịn, mà nó có rất nhiều hốc trên bề mặt. Điều này khiến vi khuẩn, tế bào chết, thực ăn,... mắc kẹt, cứng lại hoặc vôi hóa. Thời gian cùng sự hoạt động của vi khuẩn trong khoang miệng sẽ biến những cặn này thành u mủ như bã đậu có kích thước từ to dần. Hiện tượng này thường xảy ra ở những người bị viêm amidan mãn tính hoặc bị tái phát nhiều lần.

Theo nguyên lý trên, có một số nguyên nhân khác dẫn đến sự hình thành sỏi amidan như:

• Viêm mũi xoang mạn tính: Dịch nhầy từ xoang mũi chảy xuống họng, mắc lại tại các hốc amidan, góp phần tạo nên sỏi amidan

• Viêm amidan mạn tính: Amidan khi bị sưng to, gây cản trở đường thở, đường thức ăn. Thế nên, thức ăn cũng dễ mắc lại hơn, kết hợp với vi khuẩn sẽ gây nên sỏi

• Chế độ ăn uống: Thường xuyên sử dụng những thực phẩm giàu canxi (sữa, hải sản,...) cũng một phần thúc đẩy quá trình tạo sỏi diễn ra nhanh hơn. Bên cạnh đó, thuốc lá, rượu bia cũng là yếu tố nguy cơ gây sỏi

• Vệ sinh răng miệng kém: Răng miệng không được vệ sinh sạch sẽ sẽ là môi trường thuận lợi cho vi sinh vật phát triển và gây viêm nhiễm.

3) Triệu chứng

Sỏi amidan có những triệu chứng dễ nhầm với các bệnh lý về tai mũi họng hay răng miệng. Tuy nhiên, có thể nghi ngờ sỏi amidan qua các triệu chứng dưới đây:

a. Sỏi amidan gây hôi miệng

Một trong những triệu chứng chính của sỏi amidan là hơi thở có mùi hôi - hôi miệng. Quá trình sinh sôi của vi khuẩn trong các hốc amidan gây ra các hợp chất lưu huỳnh, khí sulfur - nguyên nhân gây mùi hôi đặc trưng.

Sỏi amidan gây hôi miệng

b. Sỏi amidan gây đau họng

Tại những vị trí có sỏi sẽ gây ra cảm giác vướng và khó chịu khi ăn uống. Thậm chí còn gây đau rát họng khi nhai nuốt thức ăn.

c. Bề mặt amidan xuất hiện đốm vàng

Một số trường hợp có thể nhìn thấy sỏi amidan ở phía sau cổ họng là những đốm vàng hoặc trắng. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng như vậy. Thường sẽ khó nhìn thấy sỏi do nó bị những nếp gấp của amidan che lấp và chỉ có thể phát hiện khi có sự trợ giúp của kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như CT hoặc chụp cộng hưởng từ.

d. Khó nhai nuốt thức ăn

Sỏi amidan dù ở vị trí, kích thước như thế nào thì ít nhiều vẫn sẽ ảnh hưởng đến quá trình ăn uống của cơ thể. Việc nhai nuốt thức ăn sẽ khiến người bị sỏi đau rát cổ họng, khó chịu.

e. Tình trạng đau tai, ù tai

Ngoài việc ảnh hưởng đến quá trình ăn uống đau rát, sỏi amidan khi có kích thước lớn từ vài mm còn gây đau tai, ù tai. Bởi amidan và tai có liên kết với nhau bởi một số dây thần kinh. Vì thế nên nó làm người bệnh cảm thấy đau tai, mặc dù sỏi không tiếp xúc với tai. 

Sỏi amidan gây đau tai, ù tai

4) Cách điều trị sỏi amidan

Sỏi amidan phần lớn là lành tính. Tuy nhiên, chúng cũng gây nhiều phiền toái cho cuộc sống như hôi miệng, đau ù tai,... Một số trường hợp biến chứng thành nhiễm trùng amidan hay áp xe amidan. Sỏi amidan khi phát triển kích thước lớn sẽ làm phá hủy những mô amidan lành khác nên việc phát hiện sớm và điều trị dứt điểm là vô cùng quan trọng.

a. Điều trị sỏi nhỏ

• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ: Súc miệng, súc họng bằng nước muối sinh lý thường xuyên. Nước muối sẽ giúp loại bỏ các thành phần kết sỏi như cặn bã thức ăn, dịch nhầy, hạn chế sự xâm nhập và phát triển của vi khuẩn. Ngoài ra, khi súc miệng bằng nước muối sẽ giúp giảm triệu chứng đau rát họng do viêm amidan gây ra.

• Uống nhiều nước: Nước như liều thuốc giúp rửa trôi và làm giảm sự sưng phình của amidan. 

• Tăng cường vitamin C: Ăn và uống bổ sung thực phẩm giàu vitamin C (cam, chanh, cà chua,...)

Thực phẩm giàu vitamin C hỗ trợ điều trị sỏi amidan nhỏ

b. Điều trị sỏi to 

• Điều trị bằng thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn, kiểm soát sự gia tăng kích thước của sỏi. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc kháng sinh không tốt cho sức khỏe nếu điều trị lâu dài. Vì thế, chỉ điều trị thuốc trong thời gian ngắn.

• Thủ thuật gắp lấy sỏi: Phương pháp này loại bỏ sỏi nhanh bằng những thủ thuật gắp bằng dụng cụ. Tuy nhiên, có thể gây chảy máu và cần sử dụng thuốc kháng viêm.

• Phẫu thuật cắt amidan: Phương pháp này chỉ được áp dụng khi sỏi nhiều và lớn gây tình trạng viêm sưng nghiêm trọng, amidan bị mất chức năng. Khi đó, cách tốt nhất là cắt bỏ amidan.

Phẫu thuật cắt amidan

5) Biện pháp phòng tránh

Sỏi amidan gây nên nhiều phiền toái trong sinh hoạt và đời sống, điển hình như hôi miệng. Vì vậy, chúng ta có thể phòng tránh chúng bằng những thói quen sau:

• Giữ thói quen vệ sinh răng miệng sạch sẽ, đúng cách.

• Ăn uống điều độ, cân bằng các chất để có hệ miễn dịch khỏe mạnh.

• Duy trì thói quen tập thể dục đều đặn hàng ngày. Không cần tập những bài tập nặng nề chỉ cần đi bộ 15 - 30 phút mỗi ngày cũng là cách rèn luyện sức khỏe.

• Thăm khám và điều trị sớm khi phát hiện mình có những bất thường về sức khỏe.

Trên đây là những thông tin cơ bản về sỏi amidan mà IVIE - Bác sĩ ơi muốn mang đến cho bạn đọc. Hy vọng bài viết cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin bổ ích nhất. Mọi thắc mắc xin liên hệ hotline:... Đội ngũ IVIE - Bác sĩ ơi luôn sẵn sàng hỗ trợ!

Cẩm nang IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn các bí quyết khám bệnh tại Hà Nội và Hướng dẫn khám bệnh tuyến trung ương với những thông tin đắt giá và chính xác nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn khỏe mạnh