Trẻ ngủ thở khò khè có phải là bệnh? Mẹ nên làm gì?

1. Trẻ ngủ thở khò khè có phải là bệnh?

Tiếng thở khò khè là một trong những hiện tượng phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Khò khè xảy ra khi đường hô hấp của trẻ bị hẹp hoặc tắc nghẽn một phần, khiến không khí khó lưu thông qua và tạo ra tiếng ồn khi trẻ thở.

Tiếng thở khò khè là hiện tượng xảy ra phổ biến ở trẻ nhỏ

Tuy nhiên, không phải lúc nào trẻ thở khò khè cũng là biểu hiện của bệnh lý. Trong nhiều trường hợp, hiện tượng này là do cơ thể trẻ chưa phát triển hoàn thiện, đặc biệt là trong những tuần đầu sau sinh. Hệ hô hấp của trẻ còn non nớt, các cấu trúc như phổi và đường thở vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, dẫn đến tiếng thở khò khè khi trẻ ngủ. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này mà không phải là bệnh:

• Đường hô hấp chưa phát triển hoàn thiện: Ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là trong những tuần đầu sau sinh, hệ thống hô hấp của trẻ còn chưa phát triển hoàn chỉnh. 
• Dịch nhầy tự nhiên trong đường thở: Trẻ sơ sinh thường có lượng dịch nhầy tự nhiên trong mũi và họng. Dịch nhầy này có thể làm hẹp đường thở, gây ra tiếng thở khò khè khi ngủ. 
• Tư thế ngủ không đúng: Tư thế ngủ của trẻ cũng có thể ảnh hưởng đến âm thanh khi thở. Nếu trẻ nằm ở tư thế khiến đường thở bị chèn ép, chẳng hạn như nằm sấp hoặc ngửa cổ quá cao, tiếng thở khò khè có thể xuất hiện. 

Tư thế ngủ của trẻ cũng có thể ảnh hưởng đến âm thanh khi thở

• Phản ứng với môi trường: Một số trẻ có thể thở khò khè do phản ứng với môi trường xung quanh, như không khí khô, bụi bặm, hoặc các tác nhân gây dị ứng khác. 
• Chứng trào ngược dạ dày: Ở một số trẻ, chứng trào ngược dạ dày có thể khiến dịch dạ dày chảy ngược lên họng, gây kích thích và làm hẹp đường thở, dẫn đến tiếng thở khò khè.

Xem thêm: Trẻ ngủ ngáy là bệnh gì? Cách khắc phục

2. Cách nghe tiếng thở đánh giá tình trạng bệnh của trẻ

Việc lắng nghe và đánh giá tiếng thở của trẻ là một kỹ năng quan trọng mà các bậc phụ huynh nên nắm vững để kịp thời phát hiện những dấu hiệu bất thường. Dưới đây là một số hướng dẫn cơ bản để mẹ có thể tự đánh giá tình trạng sức khỏe của trẻ qua tiếng thở:

Nghe tiếng thở của trẻ có thể đánh giá sơ bộ được tình trạng

• Lắng nghe tiếng thở vào ban đêm: Trong không gian yên tĩnh của đêm, tiếng thở của trẻ dễ nghe thấy hơn. Nếu mẹ nghe thấy tiếng khò khè liên tục và rõ ràng, đây có thể là dấu hiệu của tắc nghẽn đường hô hấp.

• Chú ý âm sắc của tiếng thở: Tiếng thở khò khè có thể có nhiều mức độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng. Nếu âm sắc tiếng thở nhẹ và không liên tục, có thể không đáng lo ngại. Ngược lại, nếu tiếng thở nghe nặng và khó chịu, đặc biệt là khi trẻ cố gắng hít vào, mẹ cần cảnh giác.

• Quan sát các dấu hiệu khác: Nếu trẻ có thêm các triệu chứng khác như ho, sổ mũi, hay khó thở, tiếng thở khò khè có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng hơn. Mẹ cần đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán chính xác.

• Sử dụng máy đo oxy trong máu (pulse oximeter): Đây là một thiết bị hữu ích giúp mẹ kiểm tra mức độ bão hòa oxy trong máu của trẻ. Nếu chỉ số này giảm, có thể trẻ đang gặp vấn đề về hô hấp.

Tìm hiểu thêm: Trẻ cứ nằm ngủ là ho do đâu? Cách xử lý nhanh chóng

3. Trẻ ngủ thở khò khè khi nào đưa đi khám

Mặc dù tiếng thở khò khè không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của bệnh, nhưng có những trường hợp mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay để tránh những biến chứng không mong muốn. Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ:

Mẹ cần theo dõi để cho trẻ đi khám kịp thời

• Tiếng thở khò khè kéo dài: Nếu tiếng thở khò khè kéo dài liên tục trong nhiều ngày hoặc có xu hướng nặng hơn, đây có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn và cần được khám sớm.

• Trẻ khó thở: Nếu mẹ thấy trẻ phải gắng sức để thở, ví dụ như phần bụng phập phồng mạnh, da vùng cổ và xương sườn bị rút vào khi thở, mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức. Đây là những dấu hiệu của suy hô hấp cấp, cần được cấp cứu kịp thời.

• Trẻ không ăn uống được: Nếu tiếng thở khò khè đi kèm với việc trẻ không muốn ăn uống hoặc bị nôn trớ, có thể đường hô hấp của trẻ bị tắc nghẽn nghiêm trọng.

• Trẻ sốt cao và mệt mỏi: Nếu trẻ có biểu hiện sốt cao, mệt mỏi và lờ đờ, kết hợp với tiếng thở khò khè, đây có thể là dấu hiệu của viêm phổi hoặc viêm phế quản, cần được điều trị ngay.

• Môi và da trẻ tím tái: Đây là dấu hiệu của thiếu oxy nghiêm trọng, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.

4. Mẹ nên làm gì khi trẻ ngủ thở khò khè

Khi phát hiện trẻ ngủ thở khò khè, điều quan trọng là mẹ cần giữ bình tĩnh và làm theo các bước sau để đảm bảo sức khỏe cho trẻ:

Tùy vào tình trạng của trẻ để tiến hành chữa trị

• Kiểm tra môi trường ngủ của trẻ: Đảm bảo rằng phòng ngủ của trẻ được thông thoáng, không có khói bụi hay các chất gây dị ứng như lông thú cưng, phấn hoa, hoặc các chất tẩy rửa mạnh. Mẹ cũng nên giữ nhiệt độ phòng ổn định và tránh để trẻ nằm ở nơi có quạt thổi trực tiếp vào mặt.

• Tăng cường vệ sinh đường hô hấp: Hãy làm sạch mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý trước khi đi ngủ, giúp đường thở thông thoáng hơn. Nếu cần, mẹ có thể dùng máy hút mũi để loại bỏ chất nhầy trong mũi trẻ.

• Đưa trẻ đi khám bác sĩ: Nếu tiếng thở khò khè của trẻ kéo dài hoặc đi kèm với các triệu chứng khác, mẹ nên đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm cần thiết như chụp X-quang ngực, xét nghiệm máu, hoặc sử dụng máy đo oxy trong máu để đánh giá tình trạng hô hấp của trẻ.

• Sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ: Nếu bác sĩ kê đơn thuốc, mẹ cần tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng thuốc. Không nên tự ý dùng thuốc cho trẻ mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ, đặc biệt là thuốc kháng sinh hay thuốc giãn phế quản.

• Theo dõi sát sao tình trạng của trẻ: Sau khi áp dụng các biện pháp trên, mẹ cần theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của trẻ. Nếu tình trạng không cải thiện hoặc có dấu hiệu nặng hơn, mẹ cần đưa trẻ đi khám lại ngay.

Trẻ ngủ thở khò khè có thể là dấu hiệu của một số vấn đề về đường hô hấp, nhưng không phải lúc nào cũng là bệnh lý nghiêm trọng. Mẹ cần bình tĩnh đánh giá tình trạng của trẻ, áp dụng các biện pháp chăm sóc phù hợp và đưa trẻ đi khám khi cần thiết. Sự quan tâm và chăm sóc đúng cách của mẹ sẽ giúp trẻ vượt qua những khó khăn về sức khỏe và phát triển khỏe mạnh.