Các dạng cong vẹo cột sống và cách chữa trị hiệu quả

1. Các dạng cong vẹo cột sống thường gặp

Dưới đây là các dạng cong vẹo cột sống phổ biến, thường gặp ở nhiều đối tượng: 

Cong vẹo cột sống bẩm sinh

Một trong các dạng cong vẹo cột sống ở trẻ nhỏ khá phổ biến đó là vẹo cột sống bẩm sinh. Tình trạng này xuất hiện từ khi bé được sinh ra. Vẹo cột sống bẩm sinh xảy ra do cột sống không phát triển đầy đủ trong bụng mẹ. Cột sống, được tạo thành từ các đốt sống nhỏ, có thể không hình thành đầy đủ, hoặc có một hoặc nhiều đốt sống không hình thành, dẫn đến sự phát triển không đều của cột sống sau khi trẻ được sinh ra.

Vẹo cột sống khởi phát sớm

Vẹo cột sống khởi phát sớm là một trong các dạng cong vẹo cột sống xuất hiện trước tuổi dậy thì,  không xác định được nguyên nhân cụ thể. Ở trẻ nhỏ dưới 10 tuổi, các triệu chứng của dạng vẹo cột sống này có thể bao gồm: Hai vai không đều nhau, đường viền eo không đối xứng, hông không đều và đầu nghiêng…

Vẹo cột sống ở trẻ dưới 10 tuổi

Vẹo cột sống tự phát

Vẹo cột sống tự phát ở tuổi vị thành niên là tình trạng cột sống thay đổi hình dạng trong quá trình tăng trưởng, dẫn đến việc cột sống cong sang một bên và xoắn. Điều này có thể làm lồng ngực bị kéo ra khỏi vị trí, tạo ra bướu ở một bên của xương sườn. Khi tình trạng này xảy ra ở độ tuổi từ 10 đến 18, nó được gọi là vẹo cột sống tự phát ở tuổi vị thành niên (AIS).

Vẹo cột sống khởi phát ở tuổi trưởng thành

Đây là một trong các dạng cong vẹo cột sống thường thấy ở những người trưởng thành. Trong chứng thoái hóa cột sống,  khớp xương và đĩa đệm có thể bị thoái hóa theo thời gian. Sự thoái hóa này tạo ra áp lực có thể khiến cột sống của người trưởng thành bị cong.

Cong vẹo cột sống ở người trưởng thành

Vẹo cột sống thần kinh cơ

Vẹo cột sống thần kinh cơ là một trong các dạng cong vẹo cột sống thường phát triển ở những người không thể vận động do các vấn đề liên quan đến thần kinh cơ như loạn dưỡng hoặc bại não. Đây được coi là các dạng cong vẹo cột sống nghiêm trọng nhất vì chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác nhau.

Ngoại trừ trường hợp biến dạng rõ rệt, vẹo cột sống thần kinh cơ thường không gây đau đớn. Dấu hiệu đầu tiên thường là thay đổi tư thế, như nghiêng về phía trước hoặc sang bên khi đứng và ngồi.

Vẹo cột sống Syndromic

Vẹo cột sống syndromic là dạng vẹo cột sống phát triển thứ phát sau một số hội chứng khác. Hội chứng là tình trạng có nhiều triệu chứng xuất hiện cùng nhau. Một số hội chứng liên quan đến vẹo cột sống bao gồm rối loạn mô liên kết (như hội chứng Marfan và Ehlers-Danlos), trisomy 21, hội chứng Prada-Willi, hội chứng Rett và hội chứng Beale.

Bệnh kyphosis của Scheuermann

Chứng kyphosis của Scheuermann cũng là một dạng cong vẹo cột sống. Đây là tình trạng các phần trước của đốt sống phát triển chậm hơn so với phần sau trong thời thơ ấu. Bệnh nhân thường trải qua cảm giác đau lưng, đặc biệt trong những năm đầu tuổi thiếu niên, cơn đau này thường giảm khi gần đến tuổi trưởng thành. Trong hầu hết các trường hợp, triệu chứng vẫn ổn định và không xấu đi theo thời gian, trừ những trường hợp nghiêm trọng.

Vẹo cột sống vô căn

Vẹo cột sống vô căn chiếm khoảng 80% tổng số trường hợp và thường xuất hiện ở tuổi thiếu niên. Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định rõ, nhưng di truyền có thể được xem là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng này. 

Một số nghiên cứu cho thấy các yếu tố khác như mất cân bằng nội tiết tố cũng có thể liên gây cong vẹo cột sống vô căn. Khoảng 30% người bị vẹo cột sống vô căn ở tuổi vị thành niên có tiền sử gia đình mắc bệnh.

Vẹo cột sống do thoái hóa cơ khớp

Một trong các dạng cong vẹo cột sống thường thấy nhất đó là vẹo cột sống do bị thoái hóa khớp. Tình trạng này thường gặp ở người trên 65 tuổi, là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên. Cột sống thắt lưng và lưng dưới bị ảnh hưởng nhiều nhất, tạo thành hình chữ C cong nhẹ.

Chứng vẹo cột sống hiếm khi do tổn thương hay khối u, thường gây ra các triệu chứng như đau, tê, và cột sống cong không đồng đều. Nếu bác sĩ nghi ngờ có khối u hoặc tổn thương, có thể yêu cầu xét nghiệm chẩn đoán. Vẹo cột sống do thoái hóa thường gây đau đớn cho người bệnh và có các triệu chứng cụ thể:

• Đau âm ỉ hoặc bị căng cứng ở vùng lưng dưới
• Cảm giác ngứa ran và cơn đau lan dần xuống chân và bàn chân đến các ngón chân
• Khi đi bộ, chân có cảm giác đau nhói. Nếu bạn dừng lại nghỉ ngơi thì cơ đau có hiện tượng giảm dần.

Vẹo cột sống phi cấu trúc

Khi nói đến các dạng cong vẹo cột sống thì không thể không kể đến dạng cong vẹo cột sống phi cấu trúc, còn gọi là chứng vẹo cột sống chức năng. Tình trạng này thường chỉ liên quan đến hiện tượng cột sống cong từ bên này sang bên kia mà không xoay cột sống. Cấu trúc cột sống vẫn giữ nguyên như bình thường và đường cong có thể biến mất khi người bệnh thay đổi tư thế. Các nguyên nhân cụ thể gây ra tình trạng vẹo cột sống này bao gồm:

• Co thắt cơ bắp: Cơ chính ở lưng bị co thắt, kéo cột sống cong sang một bên.
• Độ dài hai chân không đều: Sự chênh lệch về độ dài của hai chân có thể làm cột sống cong khi đứng.
• Viêm nhiễm: Viêm ở các vùng cơ thể gần cột sống, như viêm ruột thừa và viêm phổi, cũng có thể dẫn đến hiện tượng cong vẹo.

Dạng cong vẹo cột sống phi cấu trúc thường liên quan đến vấn đề về tư thế hoặc sự mất cân bằng cơ bắp và có thể được cải thiện hoàn toàn bằng các phương pháp điều trị phù hợp.

Vẹo cột sống theo từng vị trí trên cơ thể

Vẹo cột sống có thể được phân loại theo vị trí biến dạng:

• Vẹo cột sống ngực: Xảy ra khi khung xương sườn phát triển không đối xứng, làm cho một vai bị nâng lên hoặc một vai dài hơn chân kia. Đây là vị trí cột sống thường dễ bị cong vẹo nhất.
• Vẹo cột sống thắt lưng: Xảy ra ở phần dưới hoặc thắt lưng của cột sống, có thể làm cho một bên hông cao hơn bên kia hoặc một chân dài hơn chân còn lại. Tình trạng này có thể là do thoái hóa, xuất hiện sau 50 tuổi do gãy xương sống.
• Vẹo cột sống ngực - thắt lưng: Đường cong tạo bởi các đốt sống từ phần dưới ngực và phần trên thắt lưng. Thường là bẩm sinh, phát triển trong tử cung từ tuần thứ 3 đến tuần thứ 6, và có thể chỉ phát hiện khi sinh. Đôi khi, đây là biến chứng của các vấn đề thần kinh cơ như bại não hoặc nứt đốt sống.

Cong vẹo cột sống có thể xuất hiện tại nhiều vị trí khác nhau

Tìm hiểu: 7 địa chỉ khám xương khớp cho trẻ em tốt nhất Hà Nội

2. Cách chữa trị vẹo cột sống hiệu quả

Các dạng cong vẹo cột sống hiện nay đều do nhiều nguyên nhân gây ra. Để điều trị tình trạng này, bạn có thể áp dụng các cách sau đây: 

Điều trị nội khoa

Điều trị nội khoa là cách để điều trị cong vẹo cột sống phổ biến nhất. Các bác sĩ sẽ sử dụng thuốc kê toa để giảm triệu chứng như đau và khó thở. Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng và mức độ của cơn đau để kê đơn thuốc phù hợp, giúp thuyên giảm triệu chứng và cải thiện vận động hàng ngày. Phương pháp này cần kết hợp với tập vật lý trị liệu để đạt hiệu quả điều trị tối ưu.

Đeo nẹp định hình để điều chỉnh cột sống

Đeo nẹp định hình cột sống

Bác sĩ có thể sử dụng nẹp chuyên dụng để điều chỉnh cột sống. Phương pháp này đặc biệt ưu tiên cho những người có bệnh lý nền vì hạn chế việc sử dụng thuốc và giảm thiểu tác dụng phụ.

Nẹp cột sống giúp hỗ trợ và cố định cột sống về vị trí đúng, dần dần ổn định cấu trúc cột sống. Việc đeo nẹp không gây hạn chế trong sinh hoạt hàng ngày và người bệnh nên đeo nẹp liên tục cả ngày lẫn đêm. Người bệnh có thể tạm thời bỏ nẹp khi chơi thể thao. Tuy nhiên, chỉ nên bỏ nẹp trong thời gian ngắn và nên hỏi ý kiến của bác sĩ.

Xem thêm: 8 Bác sĩ điều trị cột sống giỏi tại Hà Nội

Tập vật lý trị liệu

Tập vật lý trị liệu là phương pháp phổ biến trong việc điều trị cong vẹo cột sống. Phương pháp này thường kết hợp với các phương pháp điều trị khác để nâng cao hiệu quả và rút ngắn thời gian phục hồi.

Tập vật lý trị liệu để nắn và điều chỉnh cột sống

Các bài tập chữa vẹo cột sống do bác sĩ và kỹ thuật viên vật lý trị liệu chỉ định nhằm mục đích tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh cho vai, cổ, và các nhóm cơ lưng, từ đó giúp ổn định cấu trúc cột sống.

Phẫu thuật

Phẫu thuật xương cột sống là phương án cuối cùng trong điều trị cong vẹo cột sống. Khi bệnh quá nặng và không đáp ứng với các phương pháp điều trị nội khoa, bác sĩ có thể cân nhắc phẫu thuật. Một số phương pháp điều trị ngoại khoa cho bệnh cong vẹo cột sống bao gồm:

• Cắt bỏ đốt sống hoặc đĩa đệm
• Cố định cột sống

Các biến chứng có thể gặp sau phẫu thuật mà người bệnh cần lưu ý gồm:

• Nhiễm trùng vết mổ
• Chảy máu
• Tổn thương thần kinh.

Trên đây là thông tin về các dạng cong vẹo cột sống thường gặp ở nhiều đối tượng. Khi thấy bản thân hay con em mình có dấu hiệu cong vẹo cột sống, nên đến các cơ sở y tế để kiểm tra và điều trị kịp thời. Hy vọng thông tin mà IVIE - Bác sĩ ơi chia sẻ, có thể giúp bạn đọc hiểu thêm về các dạng cong vẹo cột sống phổ biến hiện nay.