Các triệu chứng thường gặp của sỏi tiết niệu

1. Triệu chứng đặc hiệu của sỏi tiết niệu là gì?

Triệu chứng của bệnh sỏi tiết niệu gồm:

• Tiểu ra sỏi là triệu chứng khẳng định chắc chắn có sỏi tiết niệu. Đau thắt lưng là triệu chứng thường gặp khi có sỏi nhưng không phải tất cả bệnh nhân đau thắt lưng đều do sỏi tiết niệu. 
• Ngoài ra, các triệu chứng khác cũng có thể gặp như đái máu, tiểu buốt rắt khi có viêm nhiễm; sốt cao trong viêm thận bể thận; tiểu đục, tiểu mủ trong viêm mủ bể thận; suy thận cấp tắc nghẽn đường bài xuất cấp tính.

2. Đau thắt lưng trong sỏi tiết niệu có đặc điểm như thế nào?

Đau thắt lưng khi sỏi còn ở đài bể thận, thường chỉ gây ra các cơn đau âm ỉ, đôi khi người bệnh không có cảm giác đau. Tuy nhiên, khi sỏi di chuyển xuống niệu quản gây tắc nghẽn dòng nước tiểu sẽ gây ra triệu chứng đau đột ngột, được gọi là “cơn đau quặn thận”.

Đau thắt lưng trong sỏi tiết niệu có đặc điểm như thế nào?

Đặc điểm của cơn đau quặn thận bao gồm:

• Thường xuất hiện sau một hoạt động gắng sức như lao động, khuân vác vật nặng, đi xe đường dài…
• Đau thường ở hố thắt lưng một bên, sau đó lan xuống vùng bẹn và vùng sinh dục ngoài.
• Cơn đau xảy ra dữ dội, đổi tư thế không đỡ đau.
• Thời gian đau thường kéo dài 20 phút đến hàng giờ.

Người bệnh có thể kèm theo các triệu chứng như đái máu, vã mồ hôi, rối loạn tiểu tiện… Khi có thêm các triệu chứng này kết hợp với cơn đau có đặc điểm như mô tả thì khả năng người bệnh có sỏi tiết niệu là rất cao.

3. Đái máu là triệu chứng của sỏi tiết niệu có đúng không?

Sỏi tiết niệu có thể gây ra đái máu, tuy nhiên, cần lưu ý không phải tất cả các trường hợp đái máu đều do nguyên nhân sỏi tiết niệu. Tất cả các bệnh nhân có đái máu đều nên đến cơ sở y tế để thăm khám, làm các xét nghiệm tìm nguyên nhân và điều trị theo căn nguyên gây bệnh.

4. Tiểu buốt dắt có phải là triệu chứng của sỏi tiết niệu?

Tiểu buốt dắt không phải là một triệu chứng hằng định của sỏi tiết niệu. Khi có triệu chứng này, thường gợi ý có tình trạng viêm nhiễm (thường là viêm bàng quang) và phải điều trị kháng sinh nếu xét nghiệm nước tiểu cho thấy có tình trạng nhiễm trùng.

5. Nước tiểu màu gì thì nghĩ đến bị sỏi tiết niệu?

Màu nước tiểu thường ít thay đổi nếu có sỏi tiết niệu đơn thuần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt (khi sỏi tiết niệu gây biến chứng), màu nước tiểu sẽ thay đổi, ví dụ:

• Nước tiểu đỏ nếu sỏi cọ sát vào đường tiết niệu và gây đái máu đại thể (đái máu có thể nhìn thấy bằng mắt thường).
• Nước tiểu đục, mùi thối khi có tình trạng viêm nhiễm nặng đường tiết niệu.

6. Cần làm gì khi đi tiểu ra sỏi?

Tiểu ra sỏi là triệu chứng chắc chắn rằng bạn có sỏi tiết niệu. Tuy nhiên không phải tiểu ra sỏi là hoàn toàn khỏi bệnh, vì có thể còn những viên sỏi khác nằm trên đường dẫn nước tiểu và chưa được tống ra ngoài. Vì vậy, nếu tiểu ra sỏi, bạn vẫn nên đến khám chuyên khoa Thận – Tiết niệu để bác sĩ đánh giá lại tình trạng bệnh của bản thân.

7. Sốt có phải triệu chứng của bệnh sỏi tiết niệu hay không?

Giống như đái máu hay tiểu buốt dắt, sốt có thể gặp trong bệnh cảnh sỏi tiết niệu. Tuy nhiên, đây là một triệu chứng “cảnh báo” có thể tình trạng bệnh của bạn đang diễn tiến nặng lên. Thông thường, trong sỏi tiết niệu, bệnh nhân sẽ sốt khi sỏi gây biến chứng viêm thận bể thận, và cần được đánh giá kĩ lưỡng, sử dụng kháng sinh (đường uống hoặc truyền tĩnh mạch) và can thiệp lấy sỏi kịp thời. Nếu không, bệnh có thể tiến triển nặng, dẫn đến sốc do nhiễm trùng và ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh.

8. Bí tiểu có phải là triệu chứng của sỏi tiết niệu hay không?

Sỏi tiết niệu một bên thường không gây ra triệu chứng bí tiểu, tuy nhiên, bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng bí tiểu nếu có sỏi trong những trường hợp sau:

• Sỏi niệu quản 2 bên gây tắc nghẽn hoàn toàn đường dẫn nước tiểu của người bệnh
• Sỏi cổ bàng quang, sỏi kẹt niệu đạo
• Sỏi bàng quang kích thước lớn (chiếm toàn bộ dung tích bàng quang)

9. Những dấu hiệu nguy hiểm của người bệnh có sỏi tiết niệu

Chẩn đoán sỏi tiết niệu các dấu hiệu sau cần được đặc biệt lưu tâm vì đó có thể là những triệu chứng gợi ý sỏi tiết niệu đã gây biến chứng và cần phải được xử lý kịp thời:

Những dấu hiệu nguy hiểm của người bệnh có sỏi tiết niệu

• Đái máu số lượng lớn, có thể kèm theo máu cục
• Đau dữ dội không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường
• Sốt cao, li bì, giao tiếp chậm, nôn mửa
• Tiểu ra mủ đục, có thể kèm tiểu buốt dắt
• Bí tiểu cấp 
• Đột ngột không có nước tiểu 

Nếu được chẩn đoán sỏi tiết niệu và trong quá trình theo dõi tại nhà có bất kì một trong các dấu hiệu trên, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và xử trí. 

Những yếu tố nguy cơ hình thành sỏi tiết niệu bao gồm: Uống nước, chế độ ăn, thuốc, thuốc canxi, nhiễm trùng đường tiểu, bệnh mạn tính, độ tuổi, cân nặng, nơi sống,... mọi người cần có lối sống sinh hoạt lành mạnh để giảm nguy cơ hình thành bệnh sỏi tiết niệu.