Nguyên nhân xuất huyết dạ dày: Cảnh báo sớm để phòng ngừa kịp thời

Xuất huyết dạ dày là gì?

Xuất huyết dạ dày nguy hiểm như thế nào?

Xuất huyết dạ dày là tình trạng chảy máu ở đường tiêu hóa trên, thường gặp ở nhiều bệnh lý khác nhau. Dấu hiệu rõ ràng nhất là máu xuất hiện trong phân hoặc chất nôn, tuy nhiên không phải lúc nào cũng nhìn thấy bằng mắt thường. Nhiều trường hợp, phân có màu đen hoặc giống hắc ín. Mức độ chảy máu có thể nhẹ hoặc nặng, thậm chí đe dọa tính mạng.

Nhờ sự phát triển của công nghệ hình ảnh hiện đại, bác sĩ có thể xác định chính xác nguyên nhân gây chảy máu và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Tham khảo thêm: 

Những nguyên nhân xuất huyết dạ dày thường gặp nhất

Triệu chứng xuất huyết dạ dày

Nguyên nhân xuất huyết dạ dày

Nguyên nhân xuất huyết dạ dày rất đa dạng, nhưng có thể chia thành 4 nhóm chính: bệnh lý tại dạ dày - tá tràng, tác động từ thuốc và hóa chất, nguyên nhân liên quan đến mạch máu và thực quản, cùng các yếu tố lối sống.

Nguyên nhân bệnh lý tại dạ dày - tá tràng

• Viêm loét dạ dày - tá tràng: Là nguyên nhân thường gặp nhất gây xuất huyết dạ dày. Khi lớp niêm mạc bảo vệ bị bào mòn, mạch máu bên dưới dễ bị tổn thương và chảy máu. Nguyên nhân thường do vi khuẩn Helicobacter pylori, lạm dụng thuốc giảm đau chống viêm (NSAIDs), ăn uống thất thường hoặc căng thẳng kéo dài.

• Ung thư dạ dày: Khối u ác tính có thể phá hủy niêm mạc, xâm lấn mạch máu và gây chảy máu. Ở giai đoạn muộn, xuất huyết thường khó cầm và dễ tái phát, khiến người bệnh nhanh suy kiệt.

• Polyp hoặc khối u lành tính gây loét: Dù không phải ung thư, polyp hoặc khối u dưới niêm mạc vẫn có thể gây loét và làm vỡ mạch máu, đặc biệt nếu kích thước lớn hoặc nằm ở vị trí dễ bị cọ xát với thức ăn.

Tác động từ thuốc và hóa chất

Tác hại khôn lường tới dạ dày khi lạm dụng thuốc giảm đau, kháng viêm

• Thuốc giảm đau, kháng viêm (NSAIDs, Aspirin): Khi dùng nhiều, các thuốc này làm giảm chất bảo vệ niêm mạc dạ dày, khiến axit dễ tấn công và gây viêm loét, chảy máu.

• Corticoid và thuốc chống đông: Corticoid có thể làm mỏng niêm mạc và tăng nguy cơ loét, đặc biệt khi dùng cùng NSAIDs. Thuốc chống đông (như warfarin, heparin) làm tình trạng chảy máu nặng hơn nếu có vết loét.

• Rượu, bia và đồ uống có cồn: Cồn kích ứng niêm mạc, làm giãn mạch và tăng tiết axit. Uống nhiều, thường xuyên sẽ dễ làm ổ loét chảy máu hoặc tổn thương mạch máu nặng hơn.

Nguyên nhân liên quan đến mạch máu và thực quản

• Vỡ giãn tĩnh mạch thực quản: Xảy ra nhiều ở người bị xơ gan, do áp lực tĩnh mạch tăng cao khiến tĩnh mạch giãn mỏng và dễ vỡ, gây chảy máu ồ ạt vào dạ dày.

• Hội chứng Mallory-Weiss: Vết rách ở vùng nối giữa thực quản và dạ dày, thường do nôn ói mạnh, có thể làm vỡ mạch máu nhỏ và gây chảy máu.

• Tổn thương mạch máu (Dieulafoy): Một động mạch nhỏ bất thường nằm ngay sát bề mặt niêm mạc, dễ vỡ và chảy máu dù không có vết loét rõ ràng.

Yếu tố sinh hoạt và lối sống

Chế độ ăn thất thường, nhiều đồ cay nóng, dầu mỡ tăng nguy cơ viêm loét dạ dày

• Căng thẳng kéo dài: Stress không trực tiếp gây loét nhưng làm tăng tiết axit, giảm khả năng bảo vệ niêm mạc, khiến dạ dày dễ bị tổn thương và chảy máu.

• Hút thuốc lá: Nicotine kích thích tiết axit, giảm máu nuôi dưỡng niêm mạc, làm vết loét lâu lành và dễ xuất huyết.

• Ăn uống thiếu khoa học: Ăn thất thường, dùng nhiều đồ cay, nóng, dầu mỡ làm tăng nguy cơ viêm loét và khiến ổ loét sẵn có dễ chảy máu.

Ai dễ bị xuất huyết dạ dày?

Xuất huyết dạ dày thường gặp ở người từ 20-50 tuổi, đặc biệt nam giới do thói quen uống rượu bia nhiều. Người lớn tuổi cũng có nguy cơ cao, nhất là những người thường xuyên dùng thuốc giảm đau, kháng viêm (NSAIDs) hoặc Aspirin.

Biến chứng nếu không xử lý kịp

Biến chứng nguy hiểm của xuất huyết dạ dày bạn cần đặc biệt lưu tâm

Nếu không được điều trị kịp thời, xuất huyết dạ dày có thể gây nên những tiềm ẩn vô cùng nghiêm trọng:

• Mất máu cấp gây sốc: Lượng máu mất nhiều trong thời gian ngắn có thể khiến huyết áp tụt nhanh, dẫn đến sốc, suy đa cơ quan và đe dọa tính mạng nếu không cấp cứu kịp thời.

• Thiếu máu mạn tính: Mất máu kéo dài nhưng không rầm rộ sẽ dẫn đến tình trạng thiếu máu, khiến cơ thể mệt mỏi, suy giảm trí nhớ, giảm sức lao động và chất lượng cuộc sống.

• Thủng dạ dày: Tổn thương loét sâu có thể xuyên thủng thành dạ dày, gây viêm phúc mạc - một biến chứng ngoại khoa nặng nề cần phẫu thuật khẩn.

• Tăng nguy cơ tử vong ở nhóm nguy cơ cao: Người cao tuổi, bệnh nhân có bệnh nền tim mạch, gan, thận… sẽ dễ bị biến chứng nặng và tỷ lệ tử vong cao hơn khi xuất huyết dạ dày không được xử trí sớm.

Khi nào cần đi khám ngay?

1900 3367

Các dấu hiệu nghi ngờ xuất huyết dạ dày bạn phải đi khám bác sĩ ngay

Bạn nên đến cơ sở y tế ngay khi có một trong các dấu hiệu sau:

• Nôn ra máu tươi hoặc dịch nâu sẫm, bã cà phê.

• Đi ngoài phân đen, hôi khắm bất thường.

• Đau bụng dữ dội kèm chóng mặt, mệt lả.

• Có bệnh nền tiêu hóa kèm theo dấu hiệu suy nhược, hoa mắt.

• Xuất hiện triệu chứng bất thường sau khi dùng thuốc giảm đau, chống đông.

Hãy đi khám ngay để được chẩn đoán và xử trí kịp thời. Việc trì hoãn có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng.

Kết luận

Hiểu rõ nguyên nhân xuất huyết dạ dày không chỉ giúp bạn nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo mà còn là bước quan trọng để phòng ngừa hiệu quả. Đừng để những thói quen tưởng chừng vô hại như uống rượu bia, lạm dụng thuốc giảm đau hay ăn uống thất thường âm thầm bào mòn sức khỏe. Chủ động thăm khám định kỳ, điều chỉnh lối sống và xử lý kịp thời khi có dấu hiệu bất thường sẽ giúp bạn bảo vệ dạ dày và tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.