Rối loạn tâm thần động kinh là gì? Điều trị và dự phòng bệnh

1. Đặc điểm về rối loạn tâm thần trong động kinh

- Về lâm sàng: Động kinh là những “cơn" ngắn, xuất hiện đột ngột có khuynh hướng tái phát theo chu kỳ một cách định hình. Động kinh là một hội chứng có thể gặp do những nguyên nhân khác nhau. Động kinh bao gồm các cơn cấp diễn (vận động, cảm giác, ý thức, các rối loạn loạn thần) và các trạng thái rối loạn tâm thần mãn tính.

- Về điện não: Động kinh là hiện tượng phóng lực hàng loạt toàn bộ hoặc ở một số nhóm nơron não, các nơ ron này tạm thời mang tính đồng thời, quá mức.

Mỗi thể động kinh đều có thể xác định theo một mô hình điện não.

- Động kinh là lĩnh vực nghiên cứu, điều trị của Thần kinh học và Tâm thần học.

- Theo TCYTTG: Động kinh có tỷ lệ 0,5 - 1% dân số, có thể gặp ở mọi lứa tuổi và thường xuất hiện ở lứa tuổi nhỏ. Ở Việt Nam (thống kê 10 bệnh cơ bản thường gặp của ngành Tâm thần) động kinh có tỷ lệ 0,5 - 1,5% dân số.

2. Phân loại động kinh

- Có thể phân loại theo nhiều cách tùy theo bệnh nguyên, tuổi khởi phát động kinh, biểu hiện lâm sàng, điện não đỏ...

- Căn cứ theo bệnh nguyên có thể phân ra động kinh thành hai loại:

• Động kinh nguyên phát: Còn gọi là động kinh vô căn, chưa rõ nguyên nhân hoặc động kinh có căn nguyên ẩn. Bằng các phương pháp thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm, thăm dò hiện tại chưa tìm thấy được tổn thương của não.

Người ta cho là động kinh nguyên phát là động kinh này có liên quan đến yếu tố di truyền, thay đổi nhịp sinh học…

• Động kinh triệu chứng: Còn gọi là động kinh thứ phát, động kinh có nguyên nhân. Đó là do các tổn thương não trong bào thai, trong lúc đẻ và quá trình phát triển của cá thể như các bệnh nhiễm khuẩn thần kinh, rối loạn chuyển hóa, chấn thương SỌ não, u não...

- Theo lâm sàng, điện não, Gastụt (1968), đã phân loại động kinh như sau: 

Các cơn cục bộ: 

• Với các triệu chứng đơn sơ (vận động, giác quan, thực vật...).
• Với các triệu chứng phức tạp (rối loạn ý thức, cảm xúc, tâm lý, vận động). 
• Toàn bộ hóa thứ phát, 

Các cơn toàn bộ (cơn vắng, cơn co giật, cơn mất trương lực, cơn bất động...).

Các con một bên (cơn co giật % người , cơn đổi bên...).

3. Nguyên tắc điều trị rối loạn tâm thần trong động kinh

- Nguyên tắc điều trị các cơn động kinh

Cần điều trị động kinh một cách toàn diện và kết hợp các liệu pháp: Điều trị cắt cơn, điều trị căn nguyên, điều trị thuốc, điều trị tâm lý, ăn uống, sinh hoạt,...

Các thuốc kháng động kinh cần được dùng theo nguyên tắc: hằng ngày, liên tục và kéo dài. Với người lớn sau 6 tháng không lên cơn mới bắt đầu hạ liều và sau 2 năm không có cơn mới cắt thuốc. Khi cắt thuốc thay đổi thuốc phải từ từ.

Nên sử dụng đơn trị liệu thuốc chống động kinh, cần thăm dò liều thích hợp cho từng người bệnh.

Vị thuốc cần được dùng kéo dài nên cần theo dõi đề phòng biến chứng (cả về lâm sàng và cận lâm sàng)

- Nguyên tắc điều trị các trạng thái loạn thần và biến đổi nhân cách: 

Phải kết hợp các thuốc chống động kinh với các thuốc chống loạn thần, bình thần.

Phải tránh các thuốc chống loạn thần làm giảm ngưỡng co giật (nhóm Phenothiazin...) và chọn các thuốc ít gây các tác dụng phụ ngoại tháp (các thuốc chống loạn thần mới ).

Nên dùng thuốc chống loạn thần, binh thần liều thấp, trong thời gian ngắn.

Với các bệnh nhân không còn cơn động kinh mà có rối loạn tác phong, rối loạn khí sắc dai dẳng, hay biến đổi nhân cách nhiều có thể điều trị bằng sốc điện ( để thiết lập cân bằng cơ động giữa các cơn động kinh và rối loạn tâm thần). 

4. Dự phòng bệnh rối loạn tâm thần trong động kinh

- Phòng bệnh tuyệt đối: Bảo vệ tốt bà mẹ sơ sinh, bảo hộ lao động, đề phòng tại nạn giao thông...

- Phòng bệnh tương đối (khi đã có bệnh): uống thuốc đầy đủ, phòng các tai biến trong cuộc sống…

Thực hiện tìm kiếm lời khuyên chuyên khoa càng sớm càng tốt nếu bạn đang cảm thấy lo lắng. Chẩn đoán và điều trị sớm có thể giúp giảm các triệu chứng và ngăn ngừa tình trạng rối loạn trở nên tồi tệ hơn.

Người bệnh nên tuân thủ và nghiêm túc thực hiện kế hoạch điều trị để giúp ngăn ngừa tái phát hoặc trầm trọng hơn các triệu chứng. 

Tìm kiếm sự điều trị chuyên nghiệp từ các bác sĩ tâm lý nếu bạn có lo lắng, trầm cảm hoặc các mối quan tâm về sức khỏe tâm thần khác, để bạn có thể hình thành các kỹ năng đối phó lành mạnh. Bạn cũng có thể gọi điện trực tuyến qua ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi với Đội ngũ Bác Sĩ Ơi để được tư vấn và kê đơn thuốc từ xa.

Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.