Trẻ 3 tháng tuổi 7 ngày không đi ngoài mẹ nên làm gì?

1. Trẻ 3 tháng tuổi 7 ngày không đi ngoài là chứng giãn ruột sinh lý

Trẻ bị giãn ruột sinh lý là hiện tượng ruột tăng thể tích hơn so với bình thường, xuất hiện vào các thời điểm khác nhau vào thời kỳ phát triển của trẻ. Thường gặp nhất ở trẻ bắt đầu 2 tháng tuổi, có thể chênh lệch từ 2 đến 3 tháng tùy vào từng trẻ và bố mẹ dễ nhầm với chứng táo bón. 

Trong thời kỳ ruột giãn trẻ có thể không đi ngoài 7 đến 10 ngày (thậm chí đến 15 ngày) nhưng vẫn bú sữa mẹ bình thường, phân trẻ vẫn mềm và đều màu, không ảnh hưởng đến sinh hoạt hay giấc ngủ trẻ.

Bố mẹ cần phân biệt nguyên nhân giãn ruột sinh lý và táo bón

a. Dấu hiệu nhận biết chứng giãn ruột sinh lý ở trẻ

Bố mẹ nhận biết chứng giãn ruột sinh lý ở trẻ 3 tháng 7 ngày không đi ngoài qua một số đặc điểm như:

Trẻ nhiều ngày không đi ngoài được và trước đó đi ngoài hoàn toàn bình thường

Khi ruột giãn sinh lý khả năng chứa lượng chất thải nhiều và lâu hơn, vậy nên thời gian đầy ruột và kích thích đi ngoài để đào thải kéo dài. Theo một số thống kê, thời gian trẻ giãn ruột sinh lý không đi ngoài thường từ 7 đến 10 ngày với trẻ bú mẹ và 3 đến 5 ngày với trẻ dùng các loại sữa công thức. 

Vì việc tiêu hóa, đào thải phân vẫn hoạt động bình thường nên phân trẻ đi mềm, hơi sệt, không bị cứng và có màu vàng tươi nếu trẻ bú sữa mẹ, vàng nhạt nếu trẻ dùng sữa công thức. 

Trẻ gồng mình, rặn nhẹ để đi ngoài

Trẻ gồng mình, rặn nhẹ để đi ngoài là dấu hiệu nhận biết trẻ trong giai đoạn giãn ruột sinh lý

Bố mẹ có thể quan sát thấy trẻ hơi gồng mình, rặn nhẹ để đi ngoài. Lúc này, trẻ đang học cách đẩy chất thải từ ruột ra ngoài, do ruột giãn tăng kích thước nên cần dùng sức rặn hơn. 

Trẻ bú được nhiều và ngủ ngoan hơn vì thể tích ruột tăng khiến dạ dày nhanh rỗng. Lúc ấy, trẻ ăn được nhiều tiêu hóa đủ chất dinh dưỡng và quá trình hoạt động của não bộ dễ hoạt động mượt hơn giúp trẻ phát triển.

Trẻ giãn ruột sinh lý chỉ có hiện tượng không đi ngoài nhiều ngày và hoạt động vui chơi sinh hoạt diễn ra một cách bình thường. Trẻ sẽ không khó chịu, kém ăn, mệt nhiều … khiến bố mẹ lo lắng hơn như hiện tượng táo bón.  

b. Cách chăm sóc trẻ trong thời kỳ giãn ruột sinh lý

Hiện tượng giãn ruột sinh lý thường không gây ra các vấn đề sức khỏe đáng lo ngại, nhưng bố mẹ đều cần biết cách chăm sóc trẻ khoa học và kịp thời. 

Bổ sung hợp lý men vi sinh

Bố mẹ nên để ý chế độ bổ sung hợp lý men vi sinh, lợi khuẩn probiotic cho cơ thể trẻ vì các loại lợi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa, hấp thu dinh dưỡng, tăng sức đề kháng và góp phần hạn chế táo bón ở trẻ.

Vệ sinh sạch sẽ và khoa học

Nên vệ sinh trẻ sạch sẽ và khoa học, bố mẹ cho trẻ tắm sạch với nước ấm và giúp hạn chế các loại vi trùng có hại xâm nhập, đồng thời giúp trẻ thư giãn, tăng tuần hoàn lưu thông máu máu, hạn chế đầy bụng.

Vệ sinh cho bé sạch sẽ và khoa học giúp hạn chế các loại vi trùng có hại xâm nhập

Massage, chườm ấm vùng bụng

• Tạo thói quen massage, chườm ấm vùng bụng khi chăm sóc trẻ đi kích thích nhu động ruột giúp trẻ giảm đầy hơi, hoạt động hệ tiêu hóa dễ dàng hơn. 

• Lưu ý nên massage 1-2 lần một ngày dọc vùng bụng, theo các chiều ngược nhau hoặc theo hình tròn để tăng hiệu quả. Không nên massage thực hiện khi trẻ vừa ăn no.

Tăng số lần bú

• Thời kì ruột giãn, dạ dày trẻ nhanh rỗng và trẻ nhanh đói hơn vì vậy bố mẹ nên tăng số lần bú của trẻ so với bình thường. 

• Đối với trẻ 3 tháng tuổi 7 ngày không đi ngoài tốt nhất ưu tiên sữa mẹ vừa cung cấp đủ dinh dưỡng và đề kháng của trẻ.

• Chế độ ăn uống và vận động luyện tập thể dục khoa học cũng giúp tăng nhu động ruột và trẻ đi ngoài sớm hơn.

Mẹ nên tăng số lần bú của trẻ so với bình thường

2. Trẻ 3 tháng tuổi 7 ngày không đi ngoài là biểu hiện của táo bón

Khi trẻ 3 tháng tuổi 7 ngày không đi ngoài bố mẹ thường ít nghĩ đến táo bón vì trẻ bú mẹ hoàn toàn hoặc đang dùng sữa công thức. Tuy nhiên, trên thực tế  táo bón có thể xảy ra vì ở thời điểm 3 tháng tuổi trẻ hay bất kì độ tuổi nào vì đây là giai đoạn trẻ làm quen với tự tiêu hóa thức ăn.

Nếu để tình trạng này kéo dài sẽ khiến trẻ khó chịu, kém ăn, mệt nhiều và ảnh hưởng đến toàn trạng, sự phát triển trẻ. Vậy nên bố mẹ cần đặc biệt quan tâm và chăm sóc trẻ hợp lý 

Trẻ 3 tháng bị táo bón có thể vì lượng nước trong cơ thể trẻ không đủ, bố mẹ thay đổi chế độ ăn (như bổ sung thêm sữa công thức, thành phần đạm khó tiêu nhiều hơn) hay chế độ ăn uống của mẹ không khoa học … dễ khiến phân bị cứng vón khó đào thải. 

Nhưng cũng có thể là dấu hiệu gợi ý bệnh lý nghiêm trọng cần phát hiện và điều trị kịp thời như suy giáp bẩm sinh, phình giãn đại tràng hay các tổn thương đường tiêu hóa … làm trẻ táo bón.

a. Dấu hiệu nhận biết hiện tượng táo bón ở trẻ 3 tháng tuổi 7 ngày

Bố mẹ nhận biết hiện tượng táo bón ở trẻ 3 tháng 7 ngày không đi ngoài qua một số đặc điểm như:

Trẻ giảm số lần đi ngoài so với bình thường

Khi trẻ giảm số lần đi ngoài so với bình thường, như trẻ 3 tháng tuổi thường đi ngoài 2 đến 3 lần/ ngày, nếu số lần đi ngoài giảm còn 1 lần/ngày và 2 đến 3 ngày 1 lần thì bố mẹ có thể nghĩ đến nguyên nhân táo bón.

Tuy nhiên, chưa loại trừ hiện tượng giãn ruột sinh lý ở trẻ. Nhưng nếu là giãn ruột sinh lý thường sẽ giảm đột ngột và có thể kéo dài 1 tuần đến 10 ngày với các đặc điểm như trên.

Trẻ khó đi đại tiện

Bố mẹ quan sát thấy trẻ khó đi đại tiện, phải dùng sức rặn nhiều để đẩy chất thải (phân vón cứng ra ngoài) làm trẻ rất ngại và khó chịu khi đi vệ sinh và có thể gây đau. 

Nếu để hiện tượng này rặn gắng sức này kéo dài dễ dẫn đến nguy cơ bị trĩ ở trẻ. Vậy nên bố mẹ cần sớm cải thiện chứng táo bón ở trẻ.

Trẻ có thể bị đầy hơi, chướng bụng vì thức ăn đi vào cơ thể không được tiêu hóa và đưa ra ngoài. Khi đó bụng trẻ có thể căng cứng, trẻ thường xì hơi nặng mùi khi kích thích vào bụng (như xoa bụng trẻ).

Trẻ bị táo bón gây chướng bụng, căng cứng và đầy hơi gây khó chịu

Phân trẻ rắn khô

Quan sát phân trẻ táo bón bố mẹ có thể thấy phân rắn khô, có vết nứt ở bề mặt do thiếu nước. Mức độ phân táo bố mẹ nhận biết như: nếu phân xuất hiện rãnh sần rõ nét cho thấy mức độ táo bón cao, nếu phân cứng rời rạc như phân dê cho thấy trẻ táo bón nặng. Mùi phân nặng tăng dần theo mức độ vì khi tích tụ càng lâu ngày, mùi càng khó chịu hơn. 

Theo y khoa, bố mẹ có thể tham khảo mức độ phân táo theo thang Bristol kèm hình dưới: 

Thang điểm Bristol giúp bộ mẹ tham khảo, đánh giá mức độ phân táo ở trẻ bị táo bón

b. Táo bón ở trẻ 3 tháng tuổi 7 ngày ảnh hưởng như thế nào?

Khác với giãn ruột sinh lý, trẻ 3 tháng tuổi 7 ngày không đi ngoài nếu do nguyên nhân táo bón toàn trạng trẻ bị ảnh hưởng. Trẻ cảm thấy đầy bụng, khó chịu, chán ăn hay ngủ không sâu giấc ảnh hưởng đến sự phát triển tâm thần thể chất.  

Hiện tượng táo bón này ở trẻ 3 tháng nếu kéo dài gây nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng hơn như nứt trực tràng, trĩ nôi hay khiến trẻ suy dinh dưỡng …Vậy  nên bố mẹ cần kịp thời và chăm sóc trẻ khoa học ngay từ khi phát hiện dấu hiệu ở trẻ.

c. Cách chăm sóc trẻ bị táo bón

• Bố mẹ cần để ý chế độ ăn uống của cả mẹ và trẻ để cấp nước đầy đủ và dễ tiêu hóa. Mẹ nên ăn nhiều chất xơ, uống nhiều nước hạn chế đồ dầu mỡ cay nóng khi trẻ bú mẹ hoàn toàn; nếu trẻ dùng thêm sữa công thức cần chọn sữa phù hợp và pha đúng tỷ lệ hướng dẫn.

• Tạo thói quen cho trẻ tập bài tập vận động nhẹ nhàng để thúc đẩy nhu động ruột giúp trẻ dễ đi ngoài hơn như cho trẻ tập đạp xe bằng cách cho trẻ nằm ngửa rồi nắm lấy 2 chân và nâng lên hạ xuống từng chân như đạp xe hay cho trẻ nằm sấp động viên trẻ tập lật nhiều hơn.

• Khác với giãn ruột sinh lý, trẻ táo bón không nên lạm dụng men vi sinh vì làm trẻ phụ thuộc và giảm sinh các lợi khuẩn. Nó cũng không đóng vai trò giúp hạn chế táo bón ở trẻ. 

• Bố mẹ cũng hạn chế thụt tháo cho trẻ vì dễ gây tổn thương đoạn hậu môn hay nặng hơn mất phản xạ đi ngoài tự nhiên ở trẻ. 

• Bên cạnh đó bố mẹ không được sử dụng bất cứ loại thuốc nào khi chưa có chỉ định của bác sĩ dù nguyên nhân gây trẻ 3 tháng tuổi 7 ngày không đi ngoài là giãn ruột sinh lý hay táo bón. 

Bố mẹ hạn chế thụt tháo cho trẻ vì dễ gây tổn thương đoạn hậu môn

3. Khi nào nên đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Mặc dù trẻ 3 tháng tuổi 7 ngày không đi ngoài, hay thậm chí trẻ sơ sinh không đi ngoài là thường gặp. Nhưng bố mẹ không được chủ quan và cần quan sát trẻ thật kỹ để đưa đến cơ sở y tế kịp thời khi hiện tượng kéo dài, bố mẹ đã thay đổi chế độ ăn của mẹ và trẻ, hay áp dụng các phương pháp chăm sóc tối ưu nhưng tình trạng không cải thiện. Lúc ấy, bố mẹ nên đưa trẻ đi khám tránh các hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ.

Ngoài dấu hiệu không đi ngoài nếu có biểu hiện các bất thường khác ở trẻ gây ảnh hưởng như sốt, đau đầy bụng nhiều hay khó chịu quấy khóc liên tục, nôn kèm theo…cần đưa trẻ tới cơ sở y tế sớm nhất có thể.

Bố mẹ có thể đặt lịch khám online với bác sĩ giàu kinh nghiệm tại bệnh viện tuyến đầu để được định hướng sớm nguyên nhân, hướng dẫn chăm sóc hiệu quả trẻ tại nhà hiệu quả. Khi đưa trẻ đến các các cơ sở y tế, bố mẹ có thể tìm hiểu các bệnh viện, phòng khám để đặt lịch khám ưu tiên, giúp giảm thời gian xếp hàng, chờ đợi tại viện.

IVIE - Bác sĩ ơi tìm hiểu một số địa chỉ phòng khám nhi được nhiều người tin tưởng tại Hà Nội, bố mẹ có thể tham khảo đặt lịch thăm khám theo mong muốn: 

Cùng nhiều cơ sở y tế tư nhân, công lập uy tín hàng đầu khác…

Bố mẹ có thể đặt lịch trước bằng cách gọi tổng đài 1900 3367 để được hỗ trợ đặt khám ưu tiên, không lo xếp hàng chờ đợi hoặc để lại thông tin bên dưới để được hỗ trợ.

1900 3367

Bố mẹ có thể đặt lịch khám nhi online với bác sĩ giàu kinh nghiệm tại bệnh viện tuyến đầu để được giải đáp thắc mắc, chăm sóc hiệu quả trong thời gian theo dõi và điều trị trẻ tại nhà. IVIE - Bác sĩ ơi gợi ý cho bạn top bác sĩ khám nhi online uy tín dưới đây:

• Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Sỹ Đức, công tác tại bệnh viện Nhi Trung Ương;

• Thạc sĩ, Bác sĩ Đỗ Anh Tuấn, công tác tại bệnh viện Nhi Trung Ương;

• Phó giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Phạm Thị Bích Đào, công tác tại bệnh viện Đại học Y Hà Nội;

• Bác sĩ Đàm Nhật Thanh, công tác tại bệnh viện Tai mũi họng Trung Ương;

• Cùng nhiều bác sĩ có chuyên môn cao khác

Bố mẹ tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để khám bệnh từ xa với bác sĩ

Tải app

Khám nhi online tại nhà với bác sĩ để được hướng dẫn chăm sóc trẻ đúng cách

Trẻ 3 tháng tuổi 7 ngày không đi ngoài khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng, bố mẹ không được chủ quan nhưng cũng không quá vội vàng để tìm cách giúp trẻ đi ngoài, cần quan sát trẻ thật sát để có thái độ xử trí hợp lý kịp thời và nên cho trẻ đi khám nếu bố mẹ quá lo lắng hoặc trẻ kèm theo các triệu chứng khác. Bài viết trên của IVIE - Bác sĩ ơi hy vọng đã giúp cha mẹ phân biệt được 2 nguyên nhân hay gặp nhất là giãn ruột sinh lý và táo bón ở trẻ.