Trẻ 2 tuổi bị nôn về đêm: Nguyên nhân và cách xử lý nhanh chóng

1. Nguyên nhân trẻ 2 tuổi bị nôn về đêm

Nôn ở trẻ nhỏ (đặc biệt trẻ 1-3 tuổi và trẻ sơ sinh) là hiện tượng thường gặp vì hệ tiêu hóa nằm ngang và chưa phát triển hoàn thiện, nhưng cũng có thể gợi ý một bệnh lý tiềm ẩn nào đó của cơ thể. 

Trẻ 2 tuổi bị nôn về đêm cũng là tình trạng xảy ra thường xuyên có thể nhẹ là vì trẻ ăn quá no nhưng cũng có thể do bệnh của cơ thể mà bố mẹ cần để ý. Khi trẻ tự nhiên nôn như vậy, bố mẹ cần phân biệt giữa nôn mửa và nôn trớ để có thái độ xử trí hợp lý, không chủ quan cũng không quá lo lắng khi thấy trẻ nôn về đêm. 

Khi ngủ dạ dày trẻ nằm ngang và phản xạ vặn mình lúc ngủ nên thức ăn dễ bị đẩy ngược lên thực quản gây nôn về đêm ở trẻ

Bố mẹ có thể tìm hiểu một số nguyên nhân khiến trẻ 2 tuổi bị nôn về đêm thường gặp như: 

• Bố mẹ để trẻ ăn quá no hay quá muộn trước khi đi ngủ là nguyên nhân thường gặp và nhẹ nhất với trẻ. Đặc biệt trước giờ đi ngủ trẻ ăn thức ăn dạng lỏng như sữa hay thức ăn khó tiêu như dầu mỡ dễ khiến trẻ nôn vì thức ăn chưa tiêu hóa hết và cơ thể nằm dễ trào ngược ra ngoài. 

• Hay do khi ngủ dạ dày trẻ nằm ngang và phản xạ vặn mình lúc ngủ nên thức ăn dễ bị đẩy ngược lên thực quản. 

• Đây là vấn đề không mấy nghiêm trọng nhưng ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và tiêu hóa thức ăn ở trẻ.

• Trẻ ngộ độc thực phẩm gây nôn và có thể kèm theo đau bụng cơn, đi ngoài phân lỏng … Sau khi nôn hay đi ngoài trẻ đỡ đau hơn, nhưng hiện tượng nôn kèm cơn đau có thể diễn ra liên tục gây viêm ruột do ngộ độc hoặc kèm theo sốt và mệt nhiều. Lúc này bố mẹ cần đưa trẻ tới các cơ sở y tế để điều trị kịp thời.

• Trẻ 2 tuổi bị nôn về đêm do viêm dạ dày ruột nhiễm khuẩn thường diễn biến nhanh kéo dài từ 12 đến 72 giờ, nôn trớ liên tục kèm sốt và có thể có hiện tượng đau bụng, tiêu chảy vào ngày những ngày đầu của bệnh. 

• Viêm dạ dày ruột thường khiến trẻ khó chịu nhưng sẽ thường tự khỏi sau 3 đến 5 ngày. Bố mẹ quan sát trẻ, nếu trẻ nôn về đêm kéo dài, đau lâu và không thuyên giảm cần đưa trẻ đi khám để điều trị kịp thời. 

Viêm dạ dày ruột thường khiến trẻ khó chịu nhưng sẽ thường tự khỏi sau 3 đến 5 ngày

• Trẻ tăng nhạy cảm với các loại thực phẩm vì hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch của trẻ 2 tuổi chưa thực sự khỏe mạnh như người lớn. Vì vậy có thể phản ứng dị ứng với một loại thực phẩm bất kì nào đó mà bình thường nó không gây hại. Bố mẹ hạn chế cho trẻ ăn các loại thực phẩm lạ hay khó tiêu với hệ tiêu hóa trước khi đi ngủ vì dễ có thể gây nôn trớ ở trẻ. Vì nếu nghiêm trọng hơn, có thể gây ra các triệu chứng bất thường khác như phát ban, tổn thương da niêm mạc, các tổn thương hô hấp hay nguy cơ gây phản vệ.. Nếu trẻ có triệu chứng này, bố mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời.

• Trẻ nôn do mắc trào ngược dạ dày thực quản khiến axit trào ngược lên vùng họng miệng gây kích ứng, buồn nôn và nôn ở trẻ. Hoặc khi trẻ ăn gì đó kích thích dạ dày (thực phẩm nhiều dầu mỡ, quýt, xoài, cà chua …) khiến dạ dày tiết nhiều axit và gây nônTrẻ có thể thường xuyên ợ và khó chịu quấy khóc, kèm các triệu chứng bất thường hô hấp từ nhẹ (như ho hay khò khè …) đến nặng (nhập viện vì viêm phổi nặng hay các cơn ngừng thở có thể đe dọa tính mạng của trẻ nếu bố mẹ không phát hiện và điều trị kịp thời). 

2. Trẻ 2 tuổi bị nôn về đêm có nguy hiểm không?

Trẻ 2 tuổi bị nôn về đêm xảy ra thường do sự thay đổi sinh lý trẻ nên tình trạng này không nguy hiểm. Nhưng bố mẹ cần đặc biệt theo sát triệu chứng trẻ, nếu tiếp tục kéo dài hơn 1 tuần cần nghĩ đến đến các nguyên nhân bệnh lý gây nên.  

Tùy thuộc vào bất thường khác kèm theo mà bố mẹ sẽ định hướng và xử lý khác nhau. Khi trẻ nôn không sốt, chơi ngoan và không kèm bất cứ bất thường nào thì bố mẹ có thể chăm sóc trẻ tại nhà và theo dõi thêm toàn trạng trẻ. Nhưng nếu kèm theo triệu chứng khác như sốt cao, chán ăn hay mệt nhiều li bì…cần đưa đến bệnh viện để được xử lý kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm xảy ra.

Nếu tình trạng trẻ bị nôn về đêm kéo dài, ba mẹ nên cho trẻ đi khám bác sĩ 

3. Khi nào đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Nếu bố mẹ quan sát trẻ 2 tuổi bị nôn về đêm, trẻ nôn ra tất cả mọi thứ sau khi ăn uống ảnh hưởng toàn trạng trẻ hay nôn kèm các dấu hiệu nặng dưới cần để ý sát xử lý kịp thời tình trạng trẻ và đưa đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt:

• Bố mẹ quan sát trẻ có các dấu hiệu nặng: mệt nhiều, kích thích hay thờ ơ đáp ứng chậm hơn với các kích thích từ bên ngoài. 

• Trẻ 2 hay trẻ 3 tuổi bị ho và nôn về đêm kèm theo sốt cao, đau đầu, đau bụng hay không đi ngoài được hay cổ cứng, sợ ánh sáng cần quan tâm đặc biệt vì có thể đó là dấu hiệu của hội nhiễm nhiễm trùng hệ thần kinh trẻ.

• Trẻ nôn và nôn ra dịch mật xanh vàng (gợi ý tắc ruột ngoại khoa), nôn ra máu (dịch nôn có màu đỏ hoặc nâu) hay kèm các dấu hiệu phúc mạc của đau bụng ngoại khoa (lồng ruột, hẹp phì đại môn vị …) cần xử lý cấp cứu ngay.

Trẻ nôn và nôn ra dịch mật xanh vàng, nôn ra máu, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám nhanh chóng

• Khi bố mẹ quan sát trẻ có dấu hiệu mất nước vừa đến nặng như mắt trẻ có trũng, môi khô, khóc có nước mắt hay không, trẻ có uống nước háo hức hay tiểu ít không (lượng nước tiểu quan sát được trong 6 giờ). Hay trẻ nôn nhiều nhưng không chịu uống nước để bù lượng dịch đã mất.

• Trẻ có thóp phồng, có các biểu hiện bất thường hệ thần kinh như co giật, tăng trương lực cơ … hay li bì do biến chứng của mất nước và điện giải do nôn kéo dài (hơn 24 giờ).

• Hay trẻ nôn kèm sốt cao liên tục (sốt ≥ 38,5 độ C trong 3 ngày hay sốt cao có dấu hiệu nặng).

Nếu tình trạng trẻ 2 tuổi bị nôn về đêm kéo dài, cha mẹ nên cho trẻ đi khám với bác sĩ chuyên khoa Nhi để loại trừ các nguyên nhân bệnh lý nguy hiểm.

IVIE - Bác sĩ ơi gợi ý một số địa chỉ phòng khám nhi uy tín tại Hà Nội, bố mẹ chủ động tìm hiểu và đưa con đi khám như mong muốn: 

Cùng nhiều cơ sở y tế tư nhân, công lập uy tín hàng đầu khác…

Bố mẹ có thể đặt lịch trước bằng cách gọi tổng đài 1900 3367 để được hỗ trợ đặt khám ưu tiên, không lo xếp hàng chờ đợi hoặc để lại thông tin bên dưới để được hỗ trợ.

1900 3367

Ngoài ra, bố mẹ có thể tham khảo khám nhi online tại nhà với bác sĩ nhi khoa tại các bệnh viện tuyến đầu để được tư vấn, nhận đơn thuốc online và hướng dẫn điều trị, chăm sóc trẻ hiệu quả.

IVIE - Bác sĩ ơi gợi ý cho bạn top bác sĩ khám nhi online uy tín dưới đây:

• Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Sỹ Đức, công tác tại bệnh viện Nhi Trung Ương;

• Thạc sĩ, Bác sĩ Đỗ Anh Tuấn, công tác tại bệnh viện Nhi Trung Ương;

• Phó giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Phạm Thị Bích Đào, công tác tại bệnh viện Đại học Y Hà Nội;

• Bác sĩ Đàm Nhật Thanh, công tác tại bệnh viện Tai mũi họng Trung Ương;

• Cùng nhiều bác sĩ có chuyên môn cao khác

Bố mẹ tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để khám bệnh từ xa với bác sĩ

Tải app

Khám nhi online tại nhà với bác sĩ để được hướng dẫn chăm sóc trẻ đúng cách

4. Cách xử lý khi trẻ 2 tuổi bị nôn về đêm

Trẻ 2 tuổi bị nôn về đêm rất thường gặp với những căn nguyên có thể nghĩ đến như trên nhưng nhiều bố mẹ vẫn luôn lo lắng và lúng túng khi chăm sóc trẻ điều. 

Vì vậy, bố mẹ cần tìm hiểu kỹ để bình tĩnh và biết cách xử trí hợp lý và kịp thời trẻ tại nhà khi trẻ 2 tuổi bị nôn về đêm như: 

• Đảm bảo trẻ ở tư thế nôn an toàn và thoải mái nhất có thể. Bố mẹ cần để tư thế trẻ nôn sao không bị nghẹt và hỗ trợ trẻ nôn ra một chỗ sạch sẽ và dễ dàng lau chùi sau đó.

• Bố mẹ cần theo dõi tần suất nôn kèm dấu hiệu mất nước ở trẻ, vì nếu nôn nhiều dễ gây mất nước và điện giải khiến trẻ mệt mỏi và nặng hơn là các biến chứng nặng nguy hiểm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của trẻ (như co giật do rối loạn thăng bằng điện giải …). Lúc này, bố mẹ cần phát hiện và đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời. 

• Trẻ càng nhỏ càng dễ mất nước và điện giải (khả năng thích nghi còn chưa hoàn thiện) hay trẻ nôn nhiều kèm với sốt cao, tiêu chảy (càng dễ mất nước và điện giải). 

• Một số dấu hiệu bố mẹ có thể quan sát như uống nước háo hức, môi khô hay mắt thóp trũng, khóc không ra nước mắt, không tiểu trong 6 giờ …

• Bố mẹ cần quan tâm chế độ ăn uống của trẻ để giúp trẻ giữ đủ nước bằng cách đảm bảo trẻ được cung cấp đủ nước trong ngày để tránh mất nước và cân bằng dịch trong cơ thể.

• Trẻ không có dấu hiệu mất nước cần tiếp tục chế độ ăn uống. Bố mẹ chia nhỏ bữa ăn, chỉ cho trẻ vận động nhẹ nhàng và bình ổn cảm xúc, đồng thời bố mẹ không nên ép trẻ ăn vì dễ gây tình trạng nôn tăng lên. 

• Chế độ ăn của trẻ nên hạn chế các chất khó tiêu (như dầu mỡ hay thức ăn nặng) và không ăn uống gần giờ ngủ để giúp giảm khả năng nôn sau khi trẻ ngủ hay nôn về đêm. 

Cha mẹ cho trẻ uống oresol đúng liều lượng

• Nếu trẻ nôn nhiều bố mẹ quan sát và cân nhắc bổ sung oresol theo đúng hướng dẫn trên bao bì sản phẩm (lượng oresol theo cân nặng khoảng 50ml cho mỗi kg cân nặng). Trường hợp trẻ nôn sau khi uống Oresol cần quan sát tỉ mỉ hơn dấu hiệu mất nước và uống từng thìa sau mỗi 10 phút (theo dõi trong 4 giờ).

• Độ nghiêng và độ cao của giường có thể ảnh hưởng tới hiện tượng nôn về đêm ở trẻ. Bố mẹ quan sát khi nằm ngửa trẻ nôn nhiều có thể cân nhắc đặt một gối hoặc khung gỗ dưới phần đầu giường tạo độ nghiêng giảm nguy cơ nôn ở trẻ.

Bố mẹ rèn luyện thói quen quan sát và ghi chép đặc điểm các đợt nôn về đêm ở trẻ (thời điểm, tần suất, đặc điểm chất nôn và các yếu tố kích thích gây nôn …) để phát hiện nguyên nhân dễ gây ra tình trạng nôn riêng từng trẻ và giúp bác sĩ nắm rõ hơn tình trạng trẻ khi thăm khám.

5. Phương pháp phòng ngừa trẻ 2 tuổi bị nôn về đêm

Tình trạng nôn về đêm ở trẻ 2 tuổi có thể phòng ngừa với các biện pháp sau:

• Bố mẹ cân tập cho trẻ thói quen ăn uống khoa học: Không ăn quá nhiều, quá no hay ăn tối quá muộn, tránh thức ăn khó tiêu cho trẻ (đặc biệt là trước khi trẻ đi ngủ). Nên chia nhỏ bữa ăn các bữa ăn trong ngày giúp hệ tiêu hóa không bị quá tải và giúp trẻ tiếp nạp năng lượng phù hợp, giảm nguy cơ nôn. 

• Bố mẹ cho trẻ ăn chín uống sôi, hạn chế ăn thực phẩm không chế biến sẵn và không hợp vệ sinh.

• Đặc biệt giữ ấm cho trẻ nhất là mùa lạnh hay những lúc thời tiết thay đổi, giao mùa. 

• Vệ sinh cá nhân cho trẻ hợp lý, chú ý không để trẻ tắm sau 8 giờ tối. Nên tắm ở phòng kín gió, mặc đồ, lau khô người và ủ đủ ấm cho trẻ

• Tai mũi họng trẻ cần được vệ sinh thường xuyên khoa học và rửa tay với dung dịch xà phòng để tránh lây nhiễm các bệnh kèm theo ở trẻ.

• Bố mẹ cần xử lý chất nôn sạch để phòng chất thải lây nhiễm và lây lan sang thành viên khác trong gia đình.

Bố mẹ cân tập cho trẻ thói quen ăn uống khoa học

Trẻ 2 tuổi bị nôn về đêm thường xảy ra với căn nguyên là biểu hiện sinh lý xảy ra ở trẻ, nhưng nếu bố mẹ để tình trạng này kéo dài hay không phát hiện các dấu hiệu bệnh lý kèm theo sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe trẻ. Vậy nên bố mẹ cần đặc biệt quan tâm chăm sóc trẻ tại nhà và đến bác sĩ thăm khám, điều trị sớm để tránh hậu quả xấu cho trẻ. Cha mẹ có thể liên hệ với IVIE - Bác sĩ ơi để được tư vấn, đặt khám ưu tiên tại các Bệnh viện, Phòng khám uy tín gần nhất.