U nhân tuyến giáp hình thành âm thầm, khó phát hiện - Những chỉ số cận lâm sàng trong u nhân tuyến giáp

1. Khái quát về u nhân tuyến giáp

U bướu là bệnh lý thường gặp, qua khám lâm sàng phát hiện bệnh ở khoảng 4 - 7% dân số, tỷ lệ mắc phải ở nữ cao gấp 5 lần so với nam giới. Tỷ lệ phát hiện bệnh qua siêu âm cao hơn rất nhiều, từ 19 - 67%. Độ tuổi mắc bệnh thường gặp nhất là từ 36 – 55 tuổi.

U nhân tuyến giáp thường không gây triệu chứng và thường được phát hiện tình cờ khi đi khám sức khỏe định kỳ hoặc qua chụp CT scan, hay siêu âm cổ qua thăm khám các bệnh lý khác. Đôi khi, bệnh nhân tự phát hiện u giáp khi soi gương thấy cổ to hơn, khi cài nút cổ áo, hoặc khi đeo vòng cổ.

2. Chỉ số cận lâm sàng trong u nhân tuyến giáp

Để chẩn đoán chính xác bệnh, các xét nghiệm cận lâm sàng được xem là trợ thủ đắc lực của bác sĩ nội tiết. Vậy những chỉ số cận lâm sàng nào biểu thị rõ nhất sự “phản kháng” của cơ thể. 

Tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để đặt khám trực tuyến với bác sĩ hoặc gọi đến hotline 19003367 để được hướng dẫn sử dụng ứng dụng!

a. TSH (Thyroid stimulating hormone) – Hormone kích thích tuyến giáp

Khi nồng độ hormon giáp trong dòng tuần hoàn giảm xuống, vùng dưới đồi bị kích thích giải phóng ra hormon giúp sản sinh hormon hướng tuyến giáp (TRH). TRH sẽ phát tín hiệu kích thích thùy trước tuyến yên sản xuất hormon kích thích tuyến giáp (TSH). Sau đó TSH kích thích sản xuất và giải phóng Triiodothyronine (T3) và Thyroxin (T4).

Xét nghiệm TSH rất có giá trị để chẩn đoán các bệnh lý rối loạn chức năng tuyến giáp như u nhân tuyến giáp và nguồn gốc gây ra rối loạn này. Đây còn là phương tiện giúp dự báo bệnh sẽ ổn định hay tái phát sau khi điều trị. Nếu TSH vẫn ở mức thấp kéo dài chứng tỏ bệnh không có đáp ứng tốt và sẽ dễ tái phát nếu ngưng thuốc.

Nếu TSH bị ức chế, nên chụp tuyến giáp với Iốt phóng xạ. Các nhân tăng hấp thu Iod phóng xạ (nóng) ít khi ác tính. Khi lâm sàng nghi ngờ có tình trạng rối loạn chức năng giáp, xét nghiệm định lượng nồng độ TSH là chỉ định đầu tiên.

b. TPO-Ab (Thyroperoxidase antibodies) – Kháng thể kháng Thyroperoxidase

TPO-Ab là tự kháng thể tuyến giáp, phát sinh khi hệ thống miễn dịch của cơ thể nhầm lẫn các thành phần của tuyến giáp (các tế bào tuyến, các protein tuyến giáp) với các protein lạ, xảy ra hiện tượng “tự chiến đấu” giữa kháng thể tuyến giáp với các thành phần tuyến giáp. 

Hiện tượng này gọi là hiện tượng “tự miễn tuyến giáp”, dẫn đến hậu quả là tuyến giáp bị viêm mãn tính, tổn thương, rối loạn cơ năng tuyến giáp, nếu nặng và kéo dài dẫn đến suy giáp, ung thư tuyến giáp.

c. Tg (Thyroglobulin ) và Tg-Ab (Anti Thyroglobulin)

Tg được sử dụng như một dấu ấn khối u để đánh giá hiệu quả điều trị u nhân tuyến giáp, ung thư tuyến giáp và theo dõi tái phát của các ung thư tuyến giáp thể biệt hóa.

Không phải tất cả các loại ung thư tuyến giáp đều sản xuất Tg, hai loại ung thư tuyến giáp phổ biến nhất là ung thư tuyến giáp thể nhú và ung thư tuyến giáp thể nang (trong đó có ung thư tế bào Hürthle), thường tăng sản xuất Tg, dẫn đến tăng mức độ Tg trong máu. 

Ở 15 - 20% số bệnh nhân ung thư tuyến giáp có khả năng hệ miễn dịch tự sản xuất tự kháng thể kháng Tg, còn gọi là Anti - Tg. Kháng thể Anti - Tg làm sai lệch giá trị thật của Tg. Vì thế, xét nghiệm Anti - Tg thường được chỉ định cùng xét nghiệm Tg để tìm ra giá trị thật sự của Tg.

3. Điều trị u nhân tuyến giáp

Sau khi có kết quả chẩn đoán chính xác, tùy thuộc vào đặc điểm kết quả tế bào học tế bào nhân giáp, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp với bệnh nhân. Các phương pháp điều trị u nhân tuyến giáp có thể bao gồm:

- Điều trị bệnh lý nền: Điều trị trực tiếp vào bệnh lý nền. Ức chế tyrosine của TSH để thu nhỏ các nhân lành tính có hiệu quả trong không quá một nửa trường hợp và hiếm khi được thực hiện. Thường áp dụng cho bệnh nhân có nhân giáp nhỏ, bướu giáp keo và chắc chắn không phải u ác tính.

- Phẫu thuật loại bỏ nhân giáp: Chỉ định phẫu thuật đối với trường hợp là ung thư hoặc nghi ngờ ung thư dựa trên kết quả tế bào học, hoặc bướu giáp quá to gây chèn ép.

- Điều trị iod phóng xạ: Áp dụng ở những bệnh nhân có bướu nhân hoạt động, có thể có kèm theo cường giáp.

- Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ điều trị tiêu dần bướu tuyến giáp: Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại sản phẩm có tác dụng tiêu u tuyến giáp, bệnh nhân nên lựa chọn và sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.

U nhân tuyến giáp là bệnh lý khó phát hiện vì thế bạn nên đi khám sức khỏe định kỳ 6 tháng một lần. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hãy để lại câu hỏi cho chúng tôi tại trang web.

Cẩm nang IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp cho bạn các bí quyết khám bệnh tại Hà Nội và Hướng dẫn khám bệnh tuyến trung ương với những thông tin đắt giá và chính xác nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe!