Chẩn đoán, điều trị và dự phòng bệnh thấp tim

1​​​​​​. Đối tượng nguy cơ cao mắc bệnh

Bệnh thấp tim phổ biến ở trẻ em hơn cả, tỷ lệ mắc bệnh ở nam nữ là ngang nhau. Theo các nghiên cứu, 90% trường hợp thấp tim gặp ở trẻ 7 – 15 tuổi, đặc biệt trong khoảng 9 – 12 tuổi. Bệnh thấp tim ít gặp ở trẻ dưới 5 tuổi. 

Trẻ em, đối tượng chính mắc liên cầu tan máu gây bệnh thấp tim

Những người thường sống ở khí hậu lạnh, ẩm hoặc sống trong giai đoạn chuyển mùa (đông, xuân) ở các vùng khí hậu ẩm như Đông Nam Á, Nam Mỹ,... cũng dễ ,bị mắc các bệnh nhiễm khuẩn hầu họng từ đó có thể tiến triển thành thấp tim.

Bên cạnh đó, bệnh cũng thường xuất hiện hơn ở những người có cơ địa dị ứng với đồ ăn, mùi, bụi, phấn hoa hoặc mắc các bệnh dị ứng như viêm mũi dị ứng, hen phế quản, …

Ngoài ra, điều kiện sinh hoạt, vệ sinh kém, kinh tế khó khăn, nhà ở chật chội, gia đình đông con,…cũng là tác nhân gây bệnh. Do vậy, người dân ở các nước châu Phi hay Nam Á có tỷ lệ mắc bệnh này rất cao, trong đó có Việt Nam. 

Khi triệu chứng bệnh có dấu hiệu thay đổi ảnh hưởng đến cơ thể hoặc khám bệnh định kỳ, thì bạn nên thực hiện thăm khám tại phòng khám, bệnh viện chuyên khoa tim mạch có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại và dịch vụ y tế tốt, uy tín.

2. Biến chứng bệnh thấp tim

Bệnh thấp tim để lại biến chứng trên nhiều cơ quan khác nhau, hay gặp và đáng kể hơn cả là tim, thần kinh và khớp.

• Suy tim cấp hoặc rối loạn nhịp: trong giai đoạn cấp của thể viêm cơ tim do thấp tim, người bệnh thường sẽ bị rối loạn nhịp tim nguy hiểm. Nếu không điều trị sẽ ảnh hưởng tới khả năng co bóp của tim và lâu dần gây suy tim.
• Viêm khớp: tuy tổn thương viêm khớp này thường không để lại di chứng nguy hiểm, tuy nhiên người bệnh sẽ bị sưng đau và dấu hiệu thoái hóa khớp sẽ xuất hiện sớm, từ đó làm giảm chất lượng sống trong sinh hoạt hàng ngày.       
• Tổn thương thần kinh: tổn thương hệ thống ngoại tháp gây biểu hiện múa giật, múa vờn là những ảnh hưởng đến não, nhưng các tổn thương trên não đa số lại hồi phục được và không để lại di chứng.
• Tổn thương trên van hai lá và van động mạch chủ có thể gây hở hoặc hẹp van.

Tổng đài tư vấn và đặt lịch khám tim mạch tại các bệnh viện tuyến trung ương, phòng khám uy tín và xét nghiệm tại nhà hoặc Tải ứng dụng Bác sĩ ơi - IVIE - Bác sĩ ơi để xem thông tin các CSYT và đặt lịch chủ động hơn!

1900 3367

• 

Tổn thương van tim hậu thấp là một trong những biến chứng phổ biến và nguy hiểm nhất của bệnh thấp tim

3. Chẩn đoán xác định bệnh thấp tim

Tiêu chuẩn Jones ra đời năm 1944 giúp chẩn đoán xác định bệnh thấp tim.

- Quần thể nguy cơ thấp được tính là trong cộng đồng có tỷ lệ mắc sốt thấp cấp hàng năm < 2/100.000 trẻ từ 5 - 14 tuổi. Hoặc tỷ lệ bệnh thấp tim ở mọi lứa tuổi < 1/1000 dân mỗi năm.

• Chẩn đoán thấp tim cấp khi có bằng chứng nhiễm liên cầu nhóm A kèm theo 2 tiêu chuẩn chính, hoặc 1 tiêu chuẩn chính + 2 tiêu chuẩn phụ.
• Chẩn đoán thấp tim tái phát khi có bằng chứng nhiễm liên cầu nhóm A trước đó, kèm theo 2 tiêu chuẩn chính hoặc 1 tiêu chuẩn chính 2 tiêu chuẩn phụ hoặc 3 tiêu chuẩn phụ.

Ngoài ra, còn nhiều những yếu tố khác gây ảnh hưởng đến bệnh tim mạch mà chúng ta chưa để ý đến.

Tiêu chuẩn chẩn đoán thấp tim theo Hội Tim mạch Hoa Kì (AHA) 2015.

4. Điều trị bệnh thấp tim

Mục tiêu điều trị bệnh thấp tim cấp:

- Ngăn chặn phản ứng viêm, từ đó làm giảm tổn thương ở tim, khớp và não. Thuốc thường được sử dụng là aspirin liều kháng viêm hoặc glucocorticoid liều thấp trong trường hợp người bệnh có dị ứng hoặc chống chỉ định với aspirin. Thời gian sử dụng phụ thuộc vào mức độ nặng của đợt bệnh và cho tới khi biểu hiện lâm sàng và xét nghiệm bằng chứng viêm trở về bình thường.

- Điều trị triệt để vi khuẩn liên cầu nhóm A.

- Giảm triệu chứng (bao gồm cả điều trị suy tim cấp nếu có biểu hiện suy tim).

- Dự phòng tái phát.

Phác đồ điều trị thấp tim theo khuyến cáo của Hội Tim mạch học Việt Nam

5. Dự phòng thấp tim thứ phát

Để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh thấp tim mỗi người cần chú ý giữ ấm, giữ vệ sinh răng miệng hằng ngày để tránh các bệnh về răng, viêm họng. Trẻ em cần được hướng dẫn bởi người lớn nhằm phòng tránh thấp tim vì đây là đối tượng nguy cơ cao. Việc phát hiện sớm các tổn thương góp phần điều trị lâu dài bằng kháng sinh, hỗ trợ giảm tối đa biến chứng của bệnh gây nên. Ngoài ra người bệnh cần nên tuân thủ những lưu ý dưới đây gồm:

• Giữ môi trường sống, vệ sinh cơ thể và đặc biệt là vùng mũi họng sạch sẽ, vệ sinh khu vực nhà ở và môi trường sống xung quanh;
• Giữ ấm vùng cổ, ngực, mũi họng trong mùa đông; Nếu có triệu chứng bệnh lý đường hô hấp trên như chảy nước mũi, hắt hơi, sổ mũi, …nên đến khám ngay tại cơ sở y tế.
• Chế độ dinh dưỡng đủ chất để nâng cao sức đề kháng. Tuân thủ chế độ tiêm phòng tái phát bệnh thấp tim cho trẻ dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ, đây là việc tối cần thiết vì nếu không tiêm phòng, bệnh sẽ dễ dàng tái phát nhiều lần và để lại di chứng ngày càng nặng, thậm chí tử vong vì tuy y học hiện tại đã rất phát triển nhưng cho đến nay, chưa có vắc xin chống liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A. Tiêm phòng kháng sinh đủ thời gian theo khuyến cáo là cách duy nhất để tránh tái phát bệnh thấp tim. Hướng dẫn cụ thể loại thuốc tiêm phòng và thời gian tiêm phòng được nhắc đến chi tiết trong hình 9 và hình 10.

Vệ sinh răng miệng, giữ môi trường xung quanh sạch sẽ và tiêm phòng đầy đủ giúp hạn chế biến chứng thấp tim

Dưới đây là chế độ tiêm phòng và thời gian duy trì cho người mắc bệnh thấp tim.

• Phòng bệnh cấp 1: Một bước cực kỳ quan trọng là loại trừ ngay nhiễm trùng đường hô hấp do nhiễm liên cầu khuẩn nhóm A hay còn gọi là chế độ phòng thấp cấp 1.
• Phòng bệnh cấp 2: Phải bắt đầu ngay khi đã chẩn đoán xác định là thấp tim.

Chế độ phòng bệnh cho người bệnh thấp tim theo khuyến cáo của Hội Tim mạch học Việt Nam

Thời gian dự phòng thấp tim thứ phát theo khuyến cáo của Hội Tim mạch học Việt Nam

IVIE - Bác sĩ ơi - Nền tảng đặt lịch tư vấn y tế từ xa hàng đầu tại Việt Nam, giúp kết nối người bệnh với hệ thống bệnh viện tuyến trung ương, bệnh viện tư hàng đầu, phòng khám uy tín trên cả nước. Để đặt lịch khám ưu tiên tại cơ sở gần nhất, đặt hẹn với bác sĩ theo yêu cầu hoặc đặt lịch xét nghiệm tại nhà, bạn có thể liên hệ tới IVIE - Bác sĩ ơi để được hỗ trợ.

1900 3367

Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.