Trẻ sơ sinh thường có hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện, do đó dễ bị mắc một số bệnh nhất định. Một trong những bệnh phổ biến là nấm lưỡi ở trẻ sơ sinh do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Tình trạng này thường làm cho các bà mẹ lo lắng và bối rối về cách điều trị cũng như phòng ngừa tái phát cho con. Trong bài viết dưới đây của IVIE - Bác sĩ ơi sẽ giúp bạn giải đáp chi tiết về bệnh lý này.
1. Dấu hiệu, triệu chứng nấm lưỡi ở trẻ sơ sinh
Nấm lưỡi hay tưa lưỡi ở trẻ nhỏ là một tình trạng phổ biến, thường do nấm Candida Albicans gây ra. Đặc trưng của bệnh là các mảng trắng đục xuất hiện trên niêm mạc miệng. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi giai đoạn phát triển của trẻ, nhưng thường gặp nhất ở trẻ dưới 1 tuổi.
Bố mẹ có thể dễ dàng nhận biết nấm lưỡi ở trẻ với các triệu chứng điển hình như sau:
- Xuất hiện các mảng trắng nhỏ hình tròn trên lưỡi, má, vòm họng hoặc môi. Các mảng này dễ bong ra nhưng không gây chảy máu và khó làm sạch bằng nước.
- Đầu lưỡi loang lổ và khô.
- Nếu nấm lưỡi phát triển dày đặc và lan vào đường thở, trẻ có thể gặp khó khăn khi thở. Bệnh còn có thể dẫn đến viêm phổi hoặc tiêu chảy nếu nấm lan xuống dạ dày.
- Trẻ có thể bị khàn giọng, khó nói, và quấy khóc do nấm lan xuống thanh quản.
- Trẻ khó nuốt, biếng ăn, bỏ bú, mất vị giác, hoặc nôn trớ do nấm lan xuống thực quản.
- Trẻ có thể bị tiêu chảy và có máu trong phân nếu nấm lan xuống hệ tiêu hóa.

Dấu hiệu, triệu chứng nấm lưỡi ở trẻ sơ sinh
Khi bệnh biểu hiện nghiêm trọng, quá trình điều trị thường kéo dài hơn một tháng mới có thể hoàn toàn khỏi. Đáng lưu ý, nấm Candida luôn hiện diện ở nhiều nơi trên cơ thể chúng ta, vì vậy bệnh nấm miệng có thể tái phát nhiều lần nếu không có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Mẹ tham khảo: 10+ Cách trị nấm da đầu trẻ em tại nhà hiệu quả, không tốn kém
2. Nguyên nhân gây ra nấm lưỡi ở trẻ sơ sinh
Nguyên nhân chính gây ra nấm lưỡi ở trẻ sơ sinh là nấm Candida, một loại ký sinh trùng thường hiện diện trong khoang miệng của trẻ và được tìm thấy ở 20% trẻ khỏe mạnh. Thông thường, chúng không gây hại, nhưng khi gặp điều kiện thuận lợi, chúng có thể phát triển nhanh chóng và gây ra bệnh.
- Sức đề kháng yếu: Trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ bị nhiễm nấm từ môi trường bên ngoài.
- Sử dụng kháng sinh thường xuyên: Kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn có lợi trong miệng, làm mất cân bằng hệ vi sinh và tạo điều kiện cho nấm phát triển.
- Sử dụng corticosteroid dạng xịt: Điều trị hen suyễn hoặc viêm mũi dị ứng bằng corticosteroid có thể gây ức chế miễn dịch và dẫn đến nhiễm nấm ở khoang miệng và lưỡi.
- Hệ miễn dịch kém: Trẻ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ dàng tạo điều kiện cho nấm sinh sôi.
- Mẹ bị nhiễm nấm Candida âm đạo: Nếu người mẹ bị nhiễm nấm Candida âm đạo trong quá trình mang thai và không điều trị dứt điểm, trẻ có thể bị nhiễm nấm khi sinh.
- Dùng chung đồ dùng với mẹ: Trẻ có thể bị nhiễm nấm do thói quen ngậm những đồ chơi hoặc ti giả chứa nấm, hoặc do bú bình không được vệ sinh sạch sẽ.

Nguyên nhân gây ra nấm lưỡi ở trẻ sơ sinh
3. Nấm miệng ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?
Nấm miệng ở trẻ dưới 1 tuổi là một tình trạng khá phổ biến. Mặc dù không quá nguy hiểm nếu cha mẹ biết cách nhận biết và điều trị đúng cách, bệnh thường không gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của trẻ và ít lan sang các bộ phận khác. Tuy nhiên, nấm miệng rất dễ tái phát nếu không có biện pháp xử lý và phòng ngừa hiệu quả. Nếu không được điều trị dứt điểm, nấm miệng có thể làm trẻ khó chịu, ảnh hưởng đến việc ăn uống và gây ra tình trạng quấy khóc.
Khi thấy con có dấu hiệu của nấm miệng, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Tìm hiểu: 10+ phòng khám trẻ em khám ngay không cần lấy số tại Hà Nội
4. Cách điều trị nấm lưỡi ở trẻ sơ sinh
Điều trị nấm lưỡi ở trẻ sơ sinh thường bao gồm các biện pháp dùng thuốc và không dùng thuốc. Dưới đây là cách chữa nấm miệng ở trẻ sơ sinh tại nhà phổ biến:
Rơ lưỡi đúng cách cho trẻ sơ sinh
Khi rơ lưỡi cho trẻ sơ sinh, cần tuân thủ các bước đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Đối với trẻ dưới 4 tháng tuổi, thường sử dụng nước muối sinh lý để làm sạch. Không nên cạo các mảng trắng trên lưỡi trẻ vì điều này có thể gây nhiễm trùng và chảy máu. Thay vào đó, cha mẹ nên sử dụng gạc vô trùng theo các bước sau:
- Rửa tay sạch sẽ: Mẹ nên rửa tay kỹ trước khi rơ lưỡi cho bé.
- Thời gian vệ sinh: Thực hiện sau khi bé ăn ít nhất 2 tiếng để tránh nôn trớ.
- Chuẩn bị gạc vô trùng: Cuốn băng gạc vô trùng lên ngón tay và thấm một chút nước muối sinh lý.
- Ôm trẻ vào lòng: Giữ trẻ trong lòng với đầu ngửa lên. Đặt ngón tay của bạn lên môi trẻ để tách miệng trẻ.
- Rơ miệng trẻ: Từ từ rơ xung quanh miệng trẻ, từ vòm miệng đến nướu và cuối cùng là làm sạch lưỡi.
- Làm sạch các khu vực khác: Nhẹ nhàng xoay ngón tay làm sạch hai bên trong má, nướu và răng, sau đó nhẹ nhàng chà xát bề mặt lưỡi. Phải hết sức nhẹ nhàng để tránh làm trẻ nôn trớ.

Rơ lưỡi đúng cách cho trẻ sơ sinh
Đối với trẻ bú sữa công thức, việc rơ lưỡi nên thực hiện thường xuyên hơn. Nếu trẻ bú hoàn toàn sữa mẹ, mẹ có thể rơ lưỡi cho trẻ 1 lần/ngày hoặc mỗi 2 ngày. Đối với trẻ bú sữa mẹ kết hợp với sữa công thức, nên rơ lưỡi cho trẻ 1 lần/ngày.
Cách chăm sóc miệng, lưỡi cho trẻ
Bề mặt lưỡi của trẻ sơ sinh chứa nhiều vi sinh vật, nếu không được vệ sinh thường xuyên, có thể tạo điều kiện cho nấm miệng phát triển. Điều này có thể dẫn đến trẻ có biểu hiện biếng ăn, bỏ bú và ảnh hưởng đến quá trình mọc răng. Do đó, việc rơ lưỡi hoặc vệ sinh miệng hằng ngày cho trẻ để loại bỏ vi khuẩn có hại là vô cùng quan trọng để giúp trẻ phát triển khỏe mạnh.
Dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ
Sử dụng các loại thuốc dạng bột, gel hoặc kem chứa thành phần ngăn ngừa sự phát triển của nấm Candida albicans có thể giúp hạn chế tình trạng nấm lưỡi ở trẻ không trở nên trầm trọng hơn. Tuy nhiên, các loại thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, chóng mặt,… Chính vì vậy, các chuyên gia khuyên mẹ nên chọn loại thuốc bôi phù hợp với độ tuổi của trẻ.
Các mẹ cần chú ý sử dụng thuốc đúng cách. Ví dụ, đối với trẻ 2 tuổi, nên rơ lưỡi cho trẻ 4 lần/ngày. Mẹ nên đọc kỹ hướng dẫn và tuân thủ chỉ định của bác sĩ để dùng liều lượng thuốc phù hợp cho bé. Đặc biệt, cần chỉ dẫn cho trẻ cách để thuốc không bị nuốt quá sớm mà giữ thuốc trên lưỡi càng lâu càng tốt. Thời gian tối thiểu để điều trị nấm lưỡi là hơn 1 tuần.

Dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ
Khám bác sĩ
Các chuyên gia y tế khuyên rằng khi nghi ngờ nấm lưỡi ở trẻ sơ sinh cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám. Các bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành các xét nghiệm cần thiết và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất cho bệnh nấm lưỡi ở trẻ em.
Xem thêm: 8 Phòng khám Nhi hoạt động 2/24 đặt lịch khám ngay
Ứng dụng IVIE là một công cụ cung cấp tính năng tư vấn trực tuyến với các bác sĩ chuyên khoa Nhi. Đây là một phương tiện giúp phụ huynh dễ dàng kết nối và thăm khám nhi khoa trực tuyến với các chuyên gia, bác sĩ có kinh nghiệm từ 10 đến 30 năm tại các bệnh viện lớn. Thông qua các cuộc gọi video call trên ứng dụng này, các bác sĩ khám nhi trực tuyến sẽ tư vấn trực tiếp, quan sát tình trạng của trẻ và đưa ra chẩn đoán ban đầu, hướng dẫn phác đồ điều trị, cũng như kê đơn thuốc trực tuyến dựa trên tình trạng sức khỏe của bé.
Các bác sĩ nhi hàng đầu trên ứng dụng IVIE bao gồm:
- Thạc sĩ, bác sĩ nội trú Nguyễn Sỹ Đức, chuyên gia tại Bệnh viện Nhi TW và là Giảng viên tại Đại học Y Hà Nội, có hơn 10 năm kinh nghiệm trong điều trị và tư vấn chăm sóc bệnh lý nhi khoa.
- Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Anh Tuấn, công tác tại Bệnh viện Nhi TW, có gần 10 năm kinh nghiệm trong khám và điều trị bệnh lý nhi khoa, thường xuyên thực hiện tư vấn trực tuyến và tham gia các hoạt động hỗ trợ khám chữa bệnh.
- Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Duyên, làm việc tại Bệnh viện Nhi Trung ương, có hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực khám và điều trị các bệnh lý nhi khoa, đã thực hiện hàng nghìn cuộc gọi tư vấn y tế từ xa và được đánh giá cao về chất lượng phục vụ.
Trên đây là giải đáp thắc mắc về nấm lưỡi ở trẻ sơ sinh mà IVIE - Bác sĩ ơi gửi đến bạn. Nếu muốn đặt lịch khám, hoặc tư vấn bệnh nhi khoa, hãy liên hệ qua số hotline: 1900 3367 để được hỗ trợ nhanh chóng.
1900 3367
Thông tin trên IVIE - Bác Sĩ Ơi và các trang liên kết không thay thế cho lời khuyên y tế, chẩn đoán hoặc điều trị từ các chuyên gia y tế. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tư vấn với dược sĩ hoặc bác sĩ về bất kỳ sản phẩm nào bạn đang sử dụng hoặc dự định sử dụng. Công ty TNHH 1 thành viên ISOFHCARE không chịu trách nhiệm cho bất kỳ thông tin nào chưa chính xác hoặc việc sử dụng sản phẩm mà không có sự tư vấn của bác sĩ, chỉ dựa trên thông tin từ chúng tôi.