Trẻ bị sốt co giật cần làm gì? 5 Bước sơ cứu cha mẹ nên biết

1. Sốt co giật là gì? 

Trước khi tìm hiểu Trẻ bị sốt co giật cần làm gì, cha mẹ cùng đọc thêm thông tin về sốt co giật là gì và các dấu hiệu.

Trẻ bị sốt co giật là một hội chứng hay gặp ở trẻ nhỏ, trẻ có biểu hiện co giật hoặc những cơn co cứng, co giật khi sốt cao - thường từ > 38 °C và đã loại trừ có không mắc các bệnh lý gây ra co giật như: tổn thương hệ thống thần kinh, rối loạn điện giải, tiền sử động kinh…

 Trẻ bị sốt co giật hường gặp trong độ tuổi từ 6 tháng tới 5 tuổi tỉ lệ xuất hiện từ 2% đến 5%; thường gặp ở trẻ em từ 12 tháng đến 18 tháng. Tỷ lệ trẻ tái phát lần 2 tương đối cao khi có tiền sử sốt cao co giật trước đó. Chính vì vậy việc học cách xử trí và sơ cứu cho trẻ là rất cần thiết.

Trẻ bị sốt co giật cần làm gì?

Dấu hiệu

Sốt co giật ở trẻ em có thể xuất hiện bất kỳ thời điểm nào trong quá trình trẻ bị ốm, cha mẹ cần kiểm soát tốt nhiệt độ thân nhiệt cho con và thận trọng khi trẻ sốt > 39 °C. Cần nhận biết các dấu hiệu sau để xử trí kịp thời:

• Trẻ mất tri giác

• Tím tái, có những cơn ngừng thở ngắn

• Mắt trợn

• Ty chân gồng cứng sau đó xuất hiện cơn co giật

• Co giật toàn thân hay khu trú ở một cơ quan (tay, chân) hoặc rung giật chân tay

• Hàm răng cắn chặt có thể có sùi bọt mép

• Đái ỉa không tự chủ

Sốt co giật ở trẻ em có thể xuất hiện bất kỳ thời điểm nào trong quá trình trẻ bị ốm

Trẻ bị sốt co giật có 2 thể là đơn thuần, lành tính thường không để lại di chứng và phức tạp, để lại di chứng từ nhẹ đến nặng. Thông thường khi gia đình có trẻ em sốt cao co giật thường đưa tới viện trong tình trạng các bệnh nhi đã cắt cơn.  Do vậy các bậc phụ huynh cần đánh giá được những vấn đề sau để góp phần giúp đội ngũ nhân viên y tế chẩn đoán xác định được bệnh lý của con em mình. 

• Nhiệt độ thân nhiệt khi trẻ xuất hiện cơn co giật

• Thời gian co giật

• Co giật toàn thân hay khu trú ở một cơ quan

• Sau co giật trẻ tình táo bình thường hay mê

• Tần suất xuất hiện các cơn co giật 

• Tiền sử của trẻ và gia đình có liên quan

2. Trẻ bị sốt co giật cần làm gì?

Trẻ bị sốt co giật cần làm gì? Cha mẹ thực hiện theo 5 bước sau:

• Bước 1: Đặt trẻ nằm xuống nơi bằng phẳng (như giường/ mặt đất/ mặt bàn ở nơi cạnh trẻ nhất...), thoáng mát; loại bỏ những vật sắc nhọn xung quanh. 

• Bước 2: Cho trẻ nằm nghiêng đầu sang bên trái, đầu hơi ngửa giúp lưu thông đường thở và tránh cho trẻ sặc khi nôn ói.  Nới lỏng chun quần, quần áo chật. Không dùng vật cứng ngang qua miệng trẻ.

• Bước 3: Dùng viên hạ sốt đặt hậu môn, nếu không có thì không nên cho trẻ dùng hạ sốt đường uống tránh trường hợp trẻ bị sặc. 

• Bước 4: Chườm mát cho trẻ bằng cách dùng khăn nhúng vào nước ấm (khoảng 33 - 35°C) vắt khô, chườm cho trẻ tại những vị trí: nách, bẹn, sau mang tai, tay, chân. Nếu mùa hè nhiệt độ cao có thể dùng trực tiếp nước ở nhiệt độ thường. Thay khăn liên tục để chườm giúp hạ nhiệt độ cho trẻ.

• Bước 5: Nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu. Tránh giữ tại nhà tự theo dõi khi trẻ cắt cơn co giật.

Trẻ bị sốt co giật cần chườm mát cho trẻ bằng cách dùng khăn nhúng vào nước ấm vắt khô

Sốt là khái niệm quen thuộc mà phụ huynh nào cũng từng trải qua, nhưng giảm nỗi lo và bớt lúng túng khi trẻ bị sốt co giật thì cần nắm vững những điều sau:

• Luôn có nhiệt kế trong nhà: nhiệt kế thủy ngân hoặc nhiệt kế điện tử. Vị trí kẹp nhiệt độ: miệng, nách, hậu môn, tai và trán. Nhiệt độ từng vị trí sẽ có sự chênh lệch khoảng 0.5 °C, ví dụ: Nhiệt độ khi đo qua hậu môn trực tràng > khoảng 0.5 °C so với miệng. 

• Dự phòng thuốc hạ sốt: loại thuốc uống và đặt hậu môn.

• Khi nào cần dùng thuốc hạ sốt: Khi trẻ sốt từ > 38 °C.

• Liều dùng cho trẻ: từ 10mg - 15mg/ kg cân nặng.

Ví dụ: Trẻ nhà bạn 10kg vậy kiều dùng cho bé từ 100mg - 150mg / lần, lưu ý dùng thuốc cách nhau từ 4-6h. Không gối các thuốc ở dạng bào chế khác nhau. Tránh gây quá liều gây hại gan thận của trẻ. 

3. Những điều không nên làm khi sốt cao co giật ở trẻ em

Trẻ bị sốt co giật cần làm gì?, trẻ em bị co giật nhưng không sốt phải làm sao? tâm lý chung của người chăm sóc sốt hoảng sợ và dẫn tới những sai lầm trong sơ cứu, bên cạnh cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật sau đây là những việc cần tránh khi xử trí sốt co giật ở trẻ: 

• Không được cho trẻ ăn hay uống bất cứ thứ gì (vd: sữa, thuốc hạ sốt,...) vì rất dễ gây sặc bít tắc đường thở..

• Không nên trùm chăn kín hay mặc quần áo dày cho trẻ.

• Không cố gắng ngáng vật cứng (vd: thìa, đũa, que gỗ) vào khoang miệng trẻ hay đút tay vào cạy miệng trẻ.

• Không ôm hay ghì chặt trẻ khi trẻ lên cơn co giật, có thể gây hạn chế lưu thông đường thở hoặc gây chấn thương cho trẻ. 

• Dùng khăn quá nóng để chườm cho trẻ.

• Không dùng nước lạnh hoặc túi chườm đá để làm mát cho trẻ.

• Không giữ trẻ tại nhà để tự theo dõi.

Những điều không nên làm khi sốt cao co giật ở trẻ em

Cha mẹ xử trí tại nhà và đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất, IVIE - Bác sĩ ơi gợi ý một số địa chỉ phòng khám nhi uy tín tại Hà Nội, bố mẹ chủ động tìm hiểu và đưa con đi khám như mong muốn: 

Cùng nhiều cơ sở y tế tư nhân, công lập uy tín hàng đầu khác…

Bố mẹ có thể đặt lịch trước bằng cách gọi tổng đài 1900 3367 để được hỗ trợ đặt khám ưu tiên, không lo xếp hàng chờ đợi hoặc để lại thông tin bên dưới để được hỗ trợ.

1900 3367

Ngoài ra, bố mẹ có thể đặt khám nhi online với bác sĩ giàu kinh nghiệm tại bệnh viện tuyến đầu để được giải đáp thắc mắc, chăm sóc hiệu quả trong thời gian theo dõi và điều trị trẻ tại nhà. IVIE - Bác sĩ ơi gợi ý cho bạn top bác sĩ khám nhi online uy tín dưới đây:

• Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Sỹ Đức, công tác tại bệnh viện Nhi Trung Ương;

• Thạc sĩ, Bác sĩ Đỗ Anh Tuấn, công tác tại bệnh viện Nhi Trung Ương;

• Phó giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Phạm Thị Bích Đào, công tác tại bệnh viện Đại học Y Hà Nội;

• Bác sĩ Đàm Nhật Thanh, công tác tại bệnh viện Tai mũi họng Trung Ương;

• Cùng nhiều bác sĩ có chuyên môn cao khác

Bố mẹ tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để khám bệnh từ xa với bác sĩ

Tải app

Khám nhi online tại nhà với bác sĩ để được hướng dẫn chăm sóc trẻ đúng cách

4. Phòng tránh co giật khi trẻ bị sốt cao

Nguy cơ tái phát co giật do sốt cao rất cao đối với những trẻ có tiền sử co giật do sốt một hay hai lần trước đó, do vậy cha mẹ cần lưu ý những cách phòng tránh sau đây để hạn chế việc xuất hiện những cơn co giật do sốt: 

• Khi trẻ sốt, cha mẹ cần đưa con đến những cơ sở khám chữa bệnh uy tín để tìm nguyên nhân. 

• Kiểm soát thân nhiệt tốt cho trẻ, đo thân nhiệt thường xuyên khoảng 4 đến 6 tiếng/ lần, sau dùng thuốc hạ sốt đánh giá lại nhiệt độ của trẻ sau mỗi 30 phút.

• Dự phòng thuốc hạ sốt trong nhà: 2 dạng là uống và đặt hậu môn, hàm lượng phù hợp theo cân nặng của con. Hạn chế dùng dạng chế phẩm của người lớn hoặc trẻ lớn hơn trẻ em nhà bạn nhiều, trường hợp khẩn cấp khi chia nhỏ liều dễ dẫn đến sai lầm. Liều quá thấp không đạt được hiệu quả khi dùng thuốc; còn liều quá cao gây hại cho gan của trẻ, thậm chí có thể ảnh hưởng đến tính mạng trẻ khi chạm tới liều độc. 

• Bổ sung nước, điện giải cho trẻ, khi trẻ sốt dẫn đến tình trạng mất nước, việc bù nước giúp cân bằng nước và điện giải, tránh trẻ mất nước dẫn tới mệt mỏi, tăng nặng triệu chứng bệnh.  

• Trẻ biếng ăn cha mẹ hãy kiên nhẫn ko ép ăn, chia nhỏ các bữa và thay đổi đa dạng khẩu phần ăn để kích thích trẻ ăn tốt hơn. Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất giúp trẻ hồi phục bệnh nhanh chóng.

Dự phòng thuốc hạ sốt trong nhà

Trẻ bị sốt co giật cần làm gì? IVIE - Bác sĩ ơi cung cấp thông tin tổng quan về sốt co giật ở trẻ và cách xử lý khi trẻ bị sốt co giật, mong rằng bài viết đem lại cho bạn những thông tin hữu ích và áp dụng tốt vào thực tế. Không tự ý áp dụng các phương pháp điều trị mẹo, dân gian tại nhà, khi trẻ bị sốt co giật tránh để lại những di chứng không đáng có cho con trẻ.