Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy phải làm sao? 9 mẹo đơn giản tại nhà

1. Đặc điểm nhận biết tiêu chảy ở trẻ sơ sinh?

Những ngày đầu, trẻ sơ sinh đi phân su (phân màu xanh đen, quánh, vô trùng và không mùi) cho thấy hệ tiêu hóa trẻ bình thường và sau tầm 5 ngày phân trẻ vàng trở lại. Nếu trẻ sơ sinh dùng sữa mẹ hoàn toàn phân thường mềm, sệt, không nặng mùi và phụ thuộc thức ăn mẹ đã dùng (trẻ dùng thêm sữa công thức phân đặc và mùi nặng hơn). 

Định nghĩa tiêu chảy ở trẻ là đi ngoài phân lỏng >=3 lần mỗi ngày nhưng trẻ sơ sinh (=<28 ngày tuổi) khác người lớn và không cứng nhắc với định nghĩa tiêu chảy trên, đi ngoài 3 đến 5 lần/ngày là hoàn toàn bình thường.

Làm thế nào để nhận biết tiêu chảy ở trẻ sơ sinh

Trong thực tế thường gặp rất nhiều nguyên nhân gây ra tiêu chảy ở trẻ sơ sinh khiến bố mẹ đặt câu hỏi “trẻ sơ sinh bị tiêu chảy phải làm sao?”. Mỗi nguyên nhân gây bệnh sẽ kèm các dấu hiệu trẻ sơ sinh bị tiêu chảy khác nhau, vì vậy bố mẹ cần nhận biết được và có thái độ xử trí phù hợp: 

• Trẻ sơ sinh đi ngoài nhiều lần (phân lỏng 8 đến 10 lần) hay nhiều hơn so với bình thường mà bố mẹ quan sát được.

• Trẻ đi phân lỏng thấy rõ (thậm chí chỉ toàn nước), thay đổi tính chất màu sắc phân (màu trắng đục như nước vo gạo với trẻ mắc tả …).

• Thông thường trẻ sơ sinh bú sữa mẹ hoàn toàn thường đi ngoài không nặng mùi và phân sệt nhưng nay phân có mùi chua hay thối rõ. 

• Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy nặng với nguyên nhân viêm đường ruột nhiễm khuẩn, bố mẹ quan sát phân kèm nhầy, máu hay bọt tùy từng nguyên nhân.  

Hiện tượng trẻ sơ sinh bị tiêu chảy kèm phân nhầy máu

• Trẻ nôn trớ nhiều (thậm chí nôn hết sữa bú được), bú kém hơn hay nguy hiểm hơn như bỏ bú.  

• Trẻ sơ sinh có hiện tượng giảm cân nặng đáng kể (khác với giảm cân sinh lý) vì khi đi ngoài phân lỏng có thể gây thiếu hụt lượng nước và chất dinh dưỡng cơ thể.

• Trẻ bị tiêu chảy có thể kèm theo sốt, mệt mỏi nhiều, hay quấy khóc và rối loạn giấc ngủ thường xuyên.   

Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy kèm sốt và ảnh hưởng giấc ngủ

• Đặc biệt ở trẻ sơ sinh, khi tình trạng trên kéo dài trẻ dễ mất nước và rối loạn điện giải, vì vậy cần phát hiện và xử trí sớm kịp thời. Bố mẹ quan sát kỹ để đánh giá tình trạng mất nước của trẻ (nếu có) và có thái độ xử trí tại nhà hay đến viện.

Có thể chia 3 mức độ ở trẻ sơ sinh tiêu chảy như sau:  

• Trẻ không mất nước với triệu chứng gợi ý như: Trẻ tỉnh táo, uống nước bình thường, không quan sát thấy khô miệng lưỡi mắt.

• Trẻ có mất nước nhẹ với triệu chứng gợi ý như: Trẻ mệt tăng và kích thích hơn, uống nước háo hức, quan sát thấy mắt trũng, khóc không ra nước mắt hay khô da miệng lưỡi rõ hơn …

• Trẻ có mất nước nặng với triệu chứng gợi ý như: Trẻ li bì đáp ứng kém, không uống nước được, quan sát thấy mắt rất trũng và khô, không đi tiểu (đánh giá nước tiểu trong vòng 6 giờ) hay dấu hiệu suy tuần hoàn (mạch tăng nhanh, huyết áp giảm rõ).

2. 9 mẹo chữa tiêu chảy cho trẻ sơ sinh đơn giản tại nhà nên tham khảo?

Khi chăm sóc tại nhà bố mẹ cần quan sát diễn biến trẻ tại nhà cẩn thận và đến bác sĩ để được khai thác các triệu chứng và điều trị toàn diện nhất có thể.

Vì vậy bố mẹ cần tìm hiểu kỹ và có thể tham khảo áp dụng một số mẹo chữa tiêu chảy cho trẻ sơ sinh tại nhà dưới đây, giúp trả lời câu hỏi trẻ sơ sinh bị tiêu chảy phải làm sao?: 

• Cho bé bú thường xuyên: để cung cấp bù lượng nước đã mất và dinh dưỡng. Nên cho bé bú theo nhu cầu của bé và không để bé quá đói hoặc quá no. Có thể chia thành nhiều cữ nhỏ để bé dễ chịu hơn. Mỗi trẻ có nhu cầu nước và thức ăn khác nhau, mẹ có thể tìm hiểu bằng cách tham khảo ý kiến ​​bác sĩ;

Cho trẻ sơ sinh bú nhiều hơn để bù nước

• Massage bụng: việc massage bụng thường xuyên có thể giúp bé giảm các cơn đau bụng và hỗ trợ chức năng của hệ tiêu hóa, cải thiện tình trạng khó chịu bụng, đầy hơi. Massage trong khoảng 5 - 10 phút là đủ. Tuy nhiên, hãy lắng nghe cơ thể của bé và ngừng nếu bé không thoải mái hoặc có bất kỳ dấu hiệu khó chịu nào;

• Thay đổi sữa bột công thức cho bé: Đổi loại sữa bột an toàn cho hệ tiêu hoá của bé, việc này nên được thực hiện dần dần. Mẹ có thể bắt đầu bằng cách thay thế một phần nhỏ sữa bột mới vào sữa bột hiện tại và tăng dần tỷ lệ theo thời gian. Điều này giúp hệ tiêu hóa của bé thích nghi dần với sữa mới mà không gây rối loạn tiêu hóa;

• Giữ vệ sinh các dụng cụ ăn uống của trẻ thường xuyên: điều này rất quan trọng để đảm bảo an toàn và phòng ngừa nhiễm khuẩn. Mẹ có thể ngâm/ tráng với nước sôi trước khi dùng hoặc sau khi rửa sạch;

• Giữ vệ sinh môi trường xung quanh trẻ: môi trường vệ sinh không đảm bảo, không gian xung quanh trẻ hoặc vú mẹ không được giữ sạch sẽ cũng có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng tiêu chảy với bé;

• Giữ cơ thể bé luôn sạch sẽ, khô thoáng, chú ý các loại sữa tắm hoặc thảo dược an toàn và phù hợp với da trẻ;

• Điều chỉnh chế độ ăn uống của mẹ vừa đảm bảo cân bằng dinh dưỡng vừa tránh các loại thực phẩm có khả năng gây tiêu chảy;

• Mẹ có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ để cho trẻ uống men tiêu hóa hỗ trợ đường ruột;

• Mẹ tuyệt đối không được tự ý mua thuốc hoặc pha nước Oresol cho trẻ uống khi chưa có sự thăm khám hay chỉ định của bác sĩ.

Khi trẻ sơ sinh bị tiêu chảy bố mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ, bác sĩ sẽ quyết định trẻ cần nhập viện hay có thể điều trị tại nhà và hướng dẫn chăm sóc trẻ đúng cách.

3. Khi nào nên đưa trẻ sơ sinh bị tiêu chảy đi khám?

Bố mẹ nên cho trẻ sơ sinh bị tiêu chảy đi khám bác sĩ nhi hoặc bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để nắm được tình trạng cụ thể của bé và được điều trị kịp thời. Trong trường hợp trẻ có các dấu hiệu nặng dưới đây, cần đến cơ sở y tế gần nhất. Việc lúng túng với câu hỏi : Trẻ bị tiêu chảy phải làm sao? có thể làm chậm nhận định về tình trạng bệnh của trẻ.

• Khi thấy trẻ đi ngoài phân lỏng, nhiều lần trong ngày và kéo dài >=3 ngày hay nghi ngờ nguyên nhân từ tả. 

• Trẻ đi ngoài phân nhầy bọt, mùi chua và kéo dài được điều trị ở nhà không cải thiện. Bố mẹ quan sát phân trẻ chuyển sang màu đen, lẫn máu rõ. 

• Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy kèm nôn trớ nhiều cùng các triệu chứng nặng có thể gặp như bỏ bú, li bì và ảnh hưởng toàn trạng trẻ. 

• Bố mẹ đánh giá dấu hiệu mất nước như độ khô của da môi lưỡi, mắt khô và trũng như thế nào, ý thức có giảm hay uống nước háo hức không…

• Khi trẻ sốt cao liên tục (>38.5 độ) và kéo dài >=24 giờ, hay kèm theo các triệu chứng bất thường khác.

• Hay bố mẹ nhận thấy trẻ tiểu ít hơn bình thường hoặc các dấu hiệu nặng khác cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngày để xử trí kịp thời.

Bố mẹ quan sát trẻ sơ sinh bị tiêu chảy, nếu thấy dấu hiệu nặng cần đưa trẻ đi khám

IVIE - Bác sĩ ơi gợi ý một số địa chỉ phòng khám nhi uy tín tại Hà Nội, bố mẹ chủ động tìm hiểu và đưa con đi khám như mong muốn: 

Cùng nhiều cơ sở y tế tư nhân, công lập uy tín hàng đầu khác…

Bố mẹ có thể đặt lịch trước bằng cách gọi tổng đài 1900 3367 để được hỗ trợ đặt khám ưu tiên, không lo xếp hàng chờ đợi hoặc để lại thông tin bên dưới để được hỗ trợ.

1900 3367

Ngoài ra, bố mẹ có thể đặt khám nhi online với bác sĩ giàu kinh nghiệm tại bệnh viện tuyến đầu để được giải đáp thắc mắc, chăm sóc hiệu quả trong thời gian theo dõi và điều trị trẻ tại nhà. IVIE - Bác sĩ ơi gợi ý cho bạn top bác sĩ khám nhi online uy tín dưới đây:

• Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Sỹ Đức, công tác tại bệnh viện Nhi Trung Ương;

• Thạc sĩ, Bác sĩ Đỗ Anh Tuấn, công tác tại bệnh viện Nhi Trung Ương;

• Phó giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Phạm Thị Bích Đào, công tác tại bệnh viện Đại học Y Hà Nội;

• Bác sĩ Đàm Nhật Thanh, công tác tại bệnh viện Tai mũi họng Trung Ương;

• Cùng nhiều bác sĩ có chuyên môn cao khác

Bố mẹ tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để khám bệnh từ xa với bác sĩ

Tải app

Khám nhi online tại nhà với bác sĩ để được hướng dẫn chăm sóc trẻ đúng cách

4. Lưu ý chăm sóc trẻ sơ sinh bị tiêu chảy?

Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy phải làm sao? là câu hỏi được bố mẹ quan tâm nhiều nhất khi phát hiện trẻ bị tiêu chảy, tiếp tục điều trị theo dõi tại nhà. 

• Bù nước và điện giải là quan trọng trong chăm sóc trẻ sơ sinh bị tiêu chảy để phòng mất nước, cùng biến chứng nghiêm trọng khác. Bố mẹ nên cho trẻ sơ sinh bú nhiều hơn để bù lượng nước mất. Nếu quan sát thấy trẻ còn khát, bù thêm oresol hàm lượng phù hợp trẻ (bố mẹ tham khảo kỹ lượng cần bù cho trẻ theo cân nặng và pha mới dung dịch oresol sau 24h).

• Không được sử dụng thuốc cầm tiêu chảy hay bất kỳ thuốc nào khác khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Trường hợp trẻ sốt cao (>=38,5 độ C) có thể dùng thuốc hạ sốt đúng liều lượng khuyến cáo và theo dõi sát toàn trạng trẻ. 

• Bổ sung men vi sinh có thể giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn và hồi phục nhanh hơn (bố mẹ nên tham khảo kỹ và thực hiện hướng dẫn sử dụng men khi dùng).

• Chế độ ăn khoa học và đầy đủ thành phần dinh dưỡng, nó đóng vai trò quan trọng giúp hồi phục bệnh. 

• Chăm sóc và vệ sinh trẻ thường xuyên, sạch sẽ, hạn chế lây lan xung quanh như thay tã trẻ thường xuyên và giữ khô ráo. 

• Bố mẹ chăm sóc và theo dõi sát trẻ để nắm được diễn biến bệnh của con (như số lần và tính chất phân trẻ cùng các dấu hiệu kèm theo…). 

• Nếu phát hiện các dấu hiệu nặng cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để được xử trí kịp thời.

Nếu phát hiện các dấu hiệu nặng cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để được xử trí kịp thời

Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy phải làm sao? hy vọng qua bài viết mà IVIE - Bác sĩ ơi chia sẻ phía trên đã giải đáp cho bố mẹ câu hỏi này. Vì hệ tiêu hóa trẻ sơ sinh chưa phát triển hoàn thiện nên chỉ cần một thay đổi nhỏ trong chăm sóc trẻ (để trẻ uống thêm sữa ngoài sữa mẹ hay trẻ uống thêm nước lọc …) cũng dễ gây rối loạn tiêu hóa. Bố mẹ cần chủ động tìm hiểu về tiêu chảy trẻ sơ sinh và chăm sóc trẻ một cách khoa học nhất.