Vàng da ở trẻ sơ sinh là dấu hiệu của bệnh gì?

1. Triệu chứng

Bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh có dấu hiệu chính là: Vàng da và lòng trắng của mắt  - thường xuất hiện từ ngày thứ hai đến thứ tư sau khi sinh.

Bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh

Để kiểm tra tình trạng vàng da ở trẻ sơ sinh, hãy ấn nhẹ vào trán hoặc mũi của bé. Nếu vùng da bạn ấn vào có màu vàng, có khả năng bé bị vàng da nhẹ. Nếu em bé của bạn không bị vàng da, màu da chỉ nên trông hơi nhạt hơn màu bình thường trong chốc lát. Kiểm tra em bé của bạn trong điều kiện ánh sáng tốt, tốt nhất là trong ánh sáng tự nhiên ban ngày.

2. Khi nào đến gặp bác sĩ

Hầu hết các bệnh viện đều có chính sách khám vàng da, khám sàng lọc cho trẻ sơ sinh trước khi xuất viện. Theo các chuyên gia, khuyến cáo rằng trẻ sơ sinh nên được kiểm tra vàng da khi kiểm tra sức khỏe định kỳ và ít nhất 8 đến 12 giờ một lần khi ở trong bệnh viện.

Trẻ mắc bệnh vàng da

Em bé của bạn nên được kiểm tra vàng da giữa ngày thứ ba và thứ bảy sau khi sinh, khi mức độ bilirubin thường đạt đỉnh điểm. Nếu trẻ được xuất viện sớm hơn 72 giờ sau khi sinh, hãy hẹn tái khám để kiểm tra tình trạng vàng da trong vòng hai ngày sau khi xuất viện.

Các dấu hiệu hoặc triệu chứng sau đây có thể cho thấy vàng da nặng hoặc biến chứng do dư thừa bilirubin. Liên hệ với các cơ sở y tế uy tín, tuyến trung ương nếu:

• Da của bé trở nên vàng hơn
• Da ở bụng, tay hoặc chân của bé có màu vàng
• Lòng trắng của mắt bé có màu vàng
• Em bé của bạn có vẻ bơ phờ, ốm yếu hoặc khó đánh thức
• Con bạn không tăng cân hoặc bú kém
• Em bé của bạn phát ra những tiếng khóc the thé
• Em bé của bạn phát triển bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào khác mà bạn lo lắng

3. Nguyên nhân

a. Bilirubin dư thừa (tăng bilirubin trong máu)

Nguyên nhân gây vàng da là bởi vì Bilirubin chịu trách nhiệm cho màu vàng của bệnh vàng da, là một phần bình thường của sắc tố được giải phóng từ sự phân hủy của các tế bào hồng cầu "đã qua sử dụng". Trẻ sơ sinh sản xuất nhiều bilirubin hơn người lớn do sản xuất nhiều hơn và sự phân hủy tế bào hồng cầu nhanh hơn trong những ngày đầu đời. Bình thường, gan lọc bilirubin từ máu và thải vào đường ruột. Gan non nớt của trẻ sơ sinh thường không thể loại bỏ bilirubin đủ nhanh, gây ra tình trạng dư thừa bilirubin. Vàng da do những tình trạng bình thường của trẻ sơ sinh này được gọi là vàng da sinh lý, và nó thường xuất hiện vào ngày thứ hai hoặc thứ ba của cuộc đời.

b. Các nguyên nhân khác

Nguyên nhân gây vàng da

Bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh có thể xảy ra do một rối loạn tiềm ẩn. Trong những trường hợp này, vàng da thường xuất hiện sớm hơn hoặc muộn hơn nhiều so với dạng vàng da phổ biến ở trẻ sơ sinh. Các bệnh hoặc tình trạng có thể gây vàng da bao gồm:

• Chảy máu bên trong (xuất huyết)
• Nhiễm trùng máu của con bạn (nhiễm trùng huyết)
• Các bệnh nhiễm trùng do vi rút hoặc vi khuẩn khác
• Sự không tương thích giữa máu của mẹ và máu của con
• Trục trặc gan
• Mất đường mật, một tình trạng trong đó đường mật của em bé bị tắc nghẽn hoặc có sẹo
• Thiếu hụt enzym
• Sự bất thường của các tế bào hồng cầu của trẻ khiến chúng bị phá vỡ nhanh chóng

Tìm hiểu thêm thông tin về: tình trạng dây rốn quấn quanh cổ của bé có nguy hiểm không? tại đây.

4. Các yếu tố nguy cơ

Yếu tố nguy cơ gây bệnh vàng da, vàng da đặc biệt nghiêm trọng có thể gây ra các biến chứng, bao gồm:

• Sinh non: Trẻ sinh trước 38 tuần tuổi có thể không xử lý được bilirubin nhanh như trẻ sinh đủ tháng. Trẻ sinh non cũng có thể bú ít hơn và đi tiêu ít hơn, dẫn đến lượng bilirubin thải trừ qua phân ít hơn.

Trẻ sinh non

• Vết bầm tím đáng kể trong khi sinh, bướu huyết thanh: Trẻ sơ sinh bị bầm tím trong khi sinh bị bầm tím khi sinh có thể có lượng bilirubin cao hơn do sự phân hủy nhiều tế bào hồng cầu hơn.
• Nhóm máu: Nếu nhóm máu của người mẹ khác với nhóm máu của con mình, em bé có thể đã nhận được các kháng thể qua nhau thai gây ra sự phân hủy nhanh chóng bất thường của các tế bào hồng cầu.
• Đang cho con bú: Trẻ sơ sinh bú sữa mẹ, đặc biệt là những trẻ khó bú hoặc không nhận đủ dinh dưỡng từ bú mẹ, có nguy cơ bị vàng da cao hơn. Mất nước hoặc ăn ít calo có thể góp phần vào việc khởi phát bệnh vàng da. Tuy nhiên, vì những lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ nên các chuyên gia vẫn khuyến khích. Điều quan trọng là đảm bảo con bạn ăn đủ và đủ nước.
• Địa lý: Các nghiên cứu cho thấy trẻ sơ sinh có nguồn gốc Đông Á có nguy cơ mắc bệnh vàng da cao hơn.

Các mẹ cần đưa bé đi khám, kiểm tra sức khỏe định kỳ để được phát hiện sớm và theo dõi kịp thời. Trong trường hợp có những biểu hiện bất thường hãy liên hệ theo hotline để được IVIE - Bác sĩ ơi đặt khám và tư vấn: 

1900 3367

5. Các biến chứng

Mức độ cao của bilirubin gây vàng da nghiêm trọng có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị.

a. Bệnh não tăng bilirubin cấp tính

Bilirubin là chất độc đối với các tế bào của não. Nếu em bé bị vàng da nặng, có nguy cơ bilirubin truyền vào não, một tình trạng gọi là bệnh não cấp tính tăng bilirubin. Điều trị kịp thời có thể ngăn ngừa tổn thương lâu dài đáng kể.

Bệnh não tăng bilirubin cấp tính

Các dấu hiệu của bệnh não tăng bilirubin cấp tính ở trẻ bị vàng da bao gồm:

• Phản xạ chậm
• Lơ mơ
• Tiếng khóc the thé
• Bú hoặc bú kém
• Cúi cổ và cơ thể ra phía sau
• Sốt

b. Vàng da nhân não

Vàng da nhân não là hội chứng xảy ra nếu bệnh não cấp tính tăng bilirubin gây tổn thương vĩnh viễn cho não. Kernicterus có thể dẫn đến:

• Các cử động không tự chủ và không kiểm soát được (bại não do xơ vữa)
• Nhìn lên thường trực
• Mất thính lực
• Sự phát triển không đúng của men răng

6. Phòng ngừa

Cách phòng bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh tốt nhất là cho trẻ ăn uống đầy đủ. Trẻ sơ sinh bú sữa mẹ nên bú từ 8 đến 12 cữ mỗi ngày trong vài ngày đầu đời. Trẻ sơ sinh bú sữa công thức thường nên có khoảng 30 đến 60 ml  sữa công thức cứ sau hai đến ba giờ trong tuần đầu tiên.

Mong rằng các thông tin mà IVIE - Bác sĩ ơi đã chia sẻ cho bạn đọc trên đây, mang lại nhiều thông tin bổ ích cho các mẹ bỉm sửa để có thể nhận biết, phòng tránh bệnh lý vàng da cho bé nhà mình.