Trẻ đau bụng về đêm: Cảnh báo nguy hiểm bố mẹ không nên chủ quan

1. Biểu hiện trẻ đau bụng về đêm

Trẻ đau bụng về đêm là hiện tượng không hề xa lạ, đặc biệt ở trẻ em vì hệ tiêu hóa hoàn thiện dần sức đề kháng chưa cao như người lớn nên dễ tổn thương và gây đau bụng. 

Khi trẻ đau bụng có thể là triệu chứng với nguyên nhân sinh lý gây đau (chế độ ăn quá nhiều chất khó tiêu, ăn trước giờ đi ngủ, bất dung nạp gluten, rối loạn tiêu hóa gây đầy hơi, ngộ độc thức ăn …), cũng có thể là các bệnh lý cơ thể (trào ngược dạ dày thực quản, viêm loét hay sỏi đường tiêu hóa …). Mỗi căn nguyên bệnh sẽ có đặc điểm đau bụng khác nhau thay đổi tùy thuộc từng độ tuổi và mức độ bệnh nhẹ đến nặng hay có nguy cơ đe dọa tính mạng (như viêm tụy cấp hoại tử, hay đau bụng ngoại khoa khác) cần đánh giá và xử lý cấp cứu tình trạng trẻ kịp thời. 

Trẻ đau bụng về đêm thường xuyên, bố mẹ không được chủ quan

2. Nguyên nhân gây nên hiện tượng trẻ đau bụng về đêm

Bố mẹ có thể tìm hiểu một số nguyên nhân khiến trẻ đau bụng về đêm thường gặp như: 

• Bố mẹ để trẻ ăn quá no, quá nhiều chất béo khó tiêu hay quá muộn gần giờ đi ngủ là nguyên nhân thường gặp và nhẹ nhất với trẻ. Cách chăm sóc này dễ khiến trẻ đau bụng có thể kèm theo nôn vì thức ăn chưa tiêu hóa hết, gây kích thích khó chịu. Đây là vấn đề không mấy nghiêm trọng nhưng ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, sự khó chịu và tiêu hóa thức ăn ở trẻ.

• Trẻ ngộ độc thực phẩm đau bụng cơn và có thể kèm theo nôn, đi ngoài phân lỏng … Đây là nguyên nhân thường xuyên gặp gây tình trẻ trạng đau bụng về đêm, biểu hiện ngộ độc thực phẩm sẽ xuất hiện sẽ xuất hiện sau ăn vài tiếng. Sau khi nôn hay đi ngoài trẻ đỡ đau hơn, nhưng hiện tượng đau kèm theo nôn có thể diễn ra liên tục gây viêm ruột do ngộ độc hoặc kèm theo sốt (đặc biệt ở trẻ =<2 tuổi) và mệt nhiều. Vì vậy, bố mẹ không được chậm trễ việc đưa trẻ tới các cơ sở y tế để xử trí kịp thời.

Trẻ đau bụng về đêm có thể do ngộ độc thực phẩm

• Trẻ không dung nạp gluten (có nhiều trong lúa mì, lúa mạch) cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau bụng và khó chịu về đêm. Trường hợp nghiêm trọng hơn trẻ có thể bị tiêu chảy, buồn nôn, mệt mỏi hay đầy hơi nhiều.

• Tình trạng đầy hơi cũng là nguyên nhân gây trẻ đau bụng về đêm. Hiện tượng này xuất hiện khi tiêu hóa ở trẻ bị gián đoạn hay tắc nghẽn do nguyên nhân nào đó. 

• Khi ngủ trẻ nằm xuống gây thay đổi lượng máu vận chuyển tới các mô vùng bụng (đặc biệt vùng mô mỏng dễ tổn thương) gây kéo căng và tạo cảm giác đau cho trẻ. 

• Khi trẻ có hiện tượng viêm loét đường tiêu hóa có thể khiến trẻ cảm giác nóng rát và khó chịu ở bụng. Cảm giác này thường tăng lên về đêm gây đau bụng ở trẻ. Nguyên nhân viêm loét đường tiêu hóa thường gặp là do vi khuẩn HP hay trẻ sử dụng thuốc chống viêm trong thời gian dài gây tổn thương đường tiêu hóa.

Hiện tượng viêm loét đường tiêu hóa gây đau bụng thường gặp ở trẻ

• Khi trẻ bị táo bón kéo dài cũng có thể gây đau bụng về đêm do các chất thừa tồn đọng lâu trong đại tràng gây tắc, căng chướng và đau toàn bụng.  

• Trẻ đau bụng về đêm do mắc trào ngược dạ dày thực quản, làm trẻ đau bụng khó chịu và có thể có hiện tượng rát họng, trẻ bị đau bụng nôn không sốt và đầy hơi… Ngoài ra trẻ có thể có hiện tượng ợ hơi, ợ chua hay rát sau xương ức cùng các dấu hiệu hiệu bất thường hệ hô hấp từ nhẹ (ho, khò khè, các triệu chứng viêm long hô hấp trên ...) đến nặng (viêm phổi nặng, suy hô hấp, các cơn ngừng thở có thể ảnh hưởng tính mạng)

• Trẻ mắc bệnh lý sỏi mật cũng có thể gây đau bụng về đêm do tắc tại ống mật, tụy hay gan. Có thể kèm theo triệu chứng vàng da, vàng củng mạc mắt, sốt hay đi ngoài phân bạc màu.

• Viêm dạ dày ruột do nhiễm khuẩn, trẻ đau bụng kèm nôn trớ liên tục và có thể có hiện tượng sốt, tiêu chảy vào những ngày đầu của bệnh.

• Trẻ bị viêm ruột thừa có thể gây đau bụng về đêm, lúc này trẻ thường đau hố chậu phải kèm sốt nhẹ.

• Sỏi thận cũng là nguyên nhân gây đau bụng đột ngột dữ dội về đêm (đặc biệt đau vùng lưng lan nhanh sang vùng dạ dày) khi sỏi đã đi xuống đoạn niệu quản. Có thể kèm các triệu chứng đường tiết niệu như tiểu buốt, tiểu rắt hay nhiễm khuẩn tiết niệu …

Sỏi thận cũng là nguyên nhân gây đau bụng đột ngột dữ dội về đêm

3. Đánh giá mức độ nguy hiểm trẻ đau bụng về đêm? Khi nào nên đưa trẻ đi khám

Với trẻ đau bụng về đêm bố mẹ không được chủ quan, cần theo sát tình hình bệnh của con để điều trị hiệu quả và tránh những biến chứng có thể xảy ra. 

Tùy thuộc các nguyên nhân bệnh gây đau bụng về đêm bố mẹ sẽ có thái độ xử trí khác nhau. Khi trẻ đau bụng mà không sốt, chơi ngoan và không kèm bất cứ bất thường khác thì theo dõi sát tình trạng và chăm sóc trẻ phù hợp tại nhà được lựa chọn.

Nhưng nếu tình trạng đau bụng về đêm ở trẻ xảy với tần suất thường xuyên hơn (nhiều hơn 1 lần trong 1 tuần), mức độ tính chất cơn đau tăng lên khiến trẻ khó chịu nhiều hay kèm theo các triệu chứng cảnh báo bệnh nặng tiềm ẩn cần đưa trẻ tới cơ sở y tế. Vì có thể là tình trạng cấp cứu ngoại khoa (như viêm ruột thừa, tắc ruột…) cần xử trí nhanh chóng và kịp thời.

Trẻ đau bụng về đêm khi nào cần đi khám?

Bố mẹ cần theo dõi sát hiện tượng trẻ đau bụng về đêm để phát hiện, và đưa trẻ đến cơ sở y tế thăm khám ngay nếu có một trong các dấu hiệu sau: 

• Trẻ đau bụng dữ dội kéo dài không đỡ hay vùng bụng xuất hiện các khối u cục bất thường. 

• Trẻ có thể rải rác cơn đau bụng về đêm nhưng kèm theo hiện tượng sụt cân khi quan sát trong 1 thời gian gợi ý các bệnh lý ác tính cần thăm khám.

• Trẻ đau bụng về đêm kèm đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày, có nguy cơ hay các dấu hiệu gợi ý có thể mất nước ở trẻ hay phân có lẫn máu bất thường cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế.

• Trẻ đau bụng kèm theo sốt (đặc biệt sốt cao) gợi ý dấu hiệu viêm nhiễm (nặng có thể là nhiễm khuẩn huyết …), cần theo dõi sát các triệu chứng và đưa trẻ đến cơ sở y tế sớm nhất có thể. 

•  Trẻ đau bụng kèm có các dấu hiệu nặng như mệt nhiều, kích thích hay thờ ơ đáp ứng chậm hơn với các kích thích từ bên ngoài. Hay kèm theo sốt cao, đau đầu, đau bụng, không đi ngoài hay cổ cứng cần đặc biệt theo sát toàn trạng trẻ vì rất có thể trẻ nhiễm nhiễm trùng hệ thần kinh.

• Trẻ đau bụng kèm theo nôn liên tục kéo dài hơn 24 giờ, dịch nôn là dịch mật màu xanh vàng (gợi ý bệnh cấp cứu ngoại khoa như tắc ruột), dịch nôn là máu có màu đỏ nâu hay kèm các theo các dấu hiệu gợi ý đau bụng bệnh lý ngoại khoa (lồng ruột, hẹp phì đại môn vị …) cần đưa ngay đến cơ sở y tế.

• Bên cạnh đó, trẻ đau bụng kèm các triệu chứng nặng đường hô hấp (khó thở khi ngủ, tím tái …) hay có hiện tượng vàng da hoặc mắt, đau mỏi cơ khớp toàn thân cần đến khám bác sĩ ngay.

Trẻ đau bụng do lồng ruột cần đưa trẻ đi khám ngay

IVIE - Bác sĩ ơi gợi ý một số địa chỉ phòng khám nhi uy tín tại Hà Nội, bố mẹ chủ động tìm hiểu và đưa con đi khám như mong muốn: 

Cùng nhiều cơ sở y tế tư nhân, công lập uy tín hàng đầu khác…

Bố mẹ có thể đặt lịch trước bằng cách gọi tổng đài 1900 3367 để được hỗ trợ đặt khám ưu tiên, không lo xếp hàng chờ đợi hoặc để lại thông tin bên dưới để được hỗ trợ.

1900 3367

Ngoài ra, bố mẹ có thể tham khảo khám nhi online tại nhà với bác sĩ nhi khoa tại các bệnh viện tuyến đầu để được tư vấn, nhận đơn thuốc online và hướng dẫn điều trị, chăm sóc trẻ hiệu quả.

IVIE - Bác sĩ ơi gợi ý cho bạn top bác sĩ khám nhi online uy tín dưới đây:

• Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Sỹ Đức, công tác tại bệnh viện Nhi Trung Ương;

• Thạc sĩ, Bác sĩ Đỗ Anh Tuấn, công tác tại bệnh viện Nhi Trung Ương;

• Phó giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Phạm Thị Bích Đào, công tác tại bệnh viện Đại học Y Hà Nội;

• Bác sĩ Đàm Nhật Thanh, công tác tại bệnh viện Tai mũi họng Trung Ương;

• Cùng nhiều bác sĩ có chuyên môn cao khác

Cha mẹ tải ứng dụng IVIE - Bác sĩ ơi để khám bệnh từ xa với bác sĩ

Tải app

Khám nhi online tại nhà với bác sĩ để được hướng dẫn chăm sóc trẻ đúng cách

4. Xử lý khi trẻ đau bụng về đêm

Tùy từng trường hợp với nguyên nhân cụ thể sẽ có hướng xứ trí khác nhau. Có trường hợp có thể theo dõi sát, xử trí tại nhà; có trường hợp cần đến thăm khám bởi chuyên gia y tế để điều trị kịp thời. Bố mẹ đặc biệt lưu ý không sử dụng thuốc để giảm đau cho trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ vì sẽ làm lu mờ triệu chứng hay tác dụng phụ của thuốc ảnh hưởng đến chẩn đoán và điều trị.

Với những trường hợp trẻ đau bụng về đêm là triệu chứng tạm thời, không kèm theo các triệu chứng nặng khác và không ảnh hưởng đến toàn trạng trẻ, bố mẹ có thể theo dõi và áp dụng cách chữa đau bụng ở trẻ em sau:

• Dùng túi chườm ấm cho trẻ để giảm cảm giác đau bụng, giúp trẻ thoải mái dễ chịu hơn. 

• Bố mẹ cần theo dõi sát trẻ đau bụng về đêm kèm các dấu hiệu nặng có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của trẻ (shock do đau, kèm nôn nhiều mất nước và rối loạn thăng bằng điện giải …) hay các dấu hiệu tổn thương thần kinh trung ương trẻ (co giật, giảm ý thức…) để kịp thời đến cơ sở y tế. 

• Chế độ ăn của trẻ cần khoa học đủ chất dinh dưỡng, nên hạn chế các chất khó tiêu (như dầu mỡ hay thức ăn nặng) và không ăn uống gần giờ ngủ để giúp hạn chế hiện tượng đau bụng về đêm.  

• Bố mẹ cho trẻ mặc quần áo thoải mái để hạn chế tăng áp lực lên vùng bụng có thể giảm tình trạng đau bụng ở trẻ. 

• Chỉ cho trẻ dùng các loại thuốc (thuốc giảm đau hay thuốc điều trị triệu chứng kèm theo…) khi có chỉ định bác sĩ vì nó sẽ ảnh hưởng đến chẩn đoán và điều trị bệnh khi cần thăm khám. Trong thời gian chăm sóc tại nhà, trẻ xuất hiện thêm dấu hiệu nặng hay đáp ứng cải thiện kém cần đến ngay bệnh viện để chẩn đoán và điều trị. 

• Đặc biệt bố mẹ rèn luyện thói quen quan sát và ghi chép đặc điểm hiện tượng đau bụng về đêm ở trẻ (thời điểm, tần suất, đặc điểm chất và các yếu tố kích thích …) để phát hiện nguyên nhân riêng từng trẻ và giúp bác sĩ nắm rõ hơn tình trạng trẻ khi thăm khám.

Chỉ cho trẻ uống thuốc khi có chỉ định của bác sĩ

Trẻ đau bụng về đêm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau mà IVIE - Bác sĩ ơi đã cung cấp các thông tin cần thiết cho quý phụ huynh trong bài viết trên, bố mẹ không được chủ quan, cần theo sát tình hình bệnh của con để điều trị hiệu quả và tránh những biến chứng có thể xảy ra.